Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimi tırmandıracak yeni açıklama İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesi'nden geldi. Patrikhane, Ukrayna'da bağımsız bir Ortodoks kilisesi için taslak bir kuruluş sözleşmesi hazırladığını açıkladı.
Ukrayna Başbakanı Petro Poroshenko ise ülkesinin kendisine ait bağımsız bir kiliseye kavuşmasının yakın olduğunu söyledi. Sabah saatlerinde Ukrayna güvenlik güçleri, Kiev'de Pecherskaya Manastırı ve patriğin evinde arama yapıldığı bildirilmişti.
- Neler olmuştu?
- Ukrayna'daki Kiev Patrikhanesinin Rus Ortodoks Kilisesinden bağımsızlık talebi nedeniyle son dönemde Ortodoks kiliseleri arasındaki ilişkiler gerilmişti. Nüfusunun büyük bölümü Ortodoks olan 45 milyonluk Ukrayna'daki Kiev Patrikhanesi, bağımsızlık talebini İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesine iletmişti. İstanbul'daki patrikhane de nisan ayında resmen süreci ele alma kararı vermişti.
Ukrayna’nın Rusya etkisinden “bağımsız bir kilise” istemesinin bugünkü siyasi çekişmelerin yanı sıra tarihi boyutu da bulunuyor. Bugünkü tartışmaların önemli olmasının nedenlerinden biri Orta Çağ'ın başlarında Hristiyanlığın bugünkü Slav coğrafyasının büyük bölümüne Kiev üzerinden yayılmış olması.
Hristiyanlık, henüz Rusya ya da Ukrayna devletlerinin olmadığı 10’uncu yüzyılda Doğu Avrupa ve Karadeniz’in kuzeyine ulaştı. Bugünkü Ukrayna daha sonra Rus İmparatorluğu'nun içinde yer aldı ve 17’nci yüzyılda Ukrayna Kilisesi Moskova’nın etkisi altına girdi.
Sovyet döneminde kiliselerin etkileri azaldı ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından ve Ukrayna’nın bağımsızlığını kazanmasından sonra Kiev’in milli bir kimlik oluşturma çabasıyla “bağımsız bir Ukrayna Kilisesi” oluşturma fikri öne çıktı. Bu nedenle Ukraynalı önde gelen bazı din adamları Kiev Patrikhanesinin Moskova’nın etkisinden kurtulmasını ve bağımsız olmasını istediler. Ukrayna’da bugün iktidarda bulunan Batı yanlısı yönetim de bu fikri destekliyor.
