ABD Ulusal Arşivleri tarafından gizlilik derecesi kaldırılan ve kullanıma açılan yaklaşık 1000 belge, ABD'nin 32. Başkanı Franklin Delano Roosevelt'in Almanya ve Japonya'yı bozguna uğratmak için işbirliği yaptığı Rus lider Josef Stalin'i kızdırmamak amacıyla cinayetlere sessiz kaldığını gösteriyor.
Belgeler arasında Amerikan savaş tutsaklarının Washington'a gönderdikleri gizli mesajlar da yer alıyor.
Amerikalı savaş tutsaklarına, Mayıs 1943'te Naziler tarafından Almanya'nın 1941'te Sovyetler Birliği'nden aldığı Katyn Ormanına zorla getirilen ve çam ağaçlarının altında kazılmış çok sayıda toplu mezarda yatan binlerce ceset gösterilmişti.
Tutsaklar, Ulusal Arşiv'de bulunan gizli mesajlarda, üzerlerinde Polonyalı subaylara ait üniformalar bulunan cesetlerin bir kısmının ileri derecede çürüdüğünü, bir kısmının da mumyalaştığını yazmış.
Sovyet gizli polisinin, Stalin'in emriyle Katyn Ormanı ve Polonya'nın diğer bazı yerlerinde yaklaşık 22 bin Polonyalı subayı enselerinden vurarak öldürdüğü sanılıyor.
Stalin, savaştan önce doktor, avukat ve öğretmen olarak görev yapan ve Polonya'nın entelektüelleri olarak tanınan subayların Sovyetler kontrolüne karşı çıkacakları gerekçesiyle öldürülmesi emrini vermişti.
Savaşın ardından bazı Amerikalı yetkililerin talebiyle Katyn cinayetlerinin aydınlatılması için Kongre tarafından özel bir komite kurulmuştu.
1952 yılında bir rapor yayımlayan komite, "dünya tarihinde işlenen en barbar uluslararası suçlardan biri" olarak nitelediği katliamdan Sovyetler Birliği'nin sorumlu olduğunu belirtmişti. Komite, katliamda rol oynayan Sovyet yetkililerin yargılanması için uluslararası bir mahkeme kurulması gerektiğine işaret etmiş, ancak önerileri hiçbir zaman gerçekleşmemişti.
Savaştan sağ kurtulmayı başaran Stewart, 1951'de komiteye gördüklerini anlatmış, Van Vliet ise Washington'a 1945 ve 1950'de iki rapor göndermişti.
Stewart ve Van Vliet'in hala tutsak oldukları dönemde Roosevelt yönetimine gönderdiği çok sayıda gizli mesajı da içeren belgeler, Roosevelt hükümetinin Sovyetler Birliği tarafından işlenen suçların en başından itibaren farkında olduğunu, ancak Stalin ile ittifakını bozmamak için örtbas ettiğini ispatlıyor.
Sovyetler Birliği'nin reformcu lideri Mihail Gorbaçev, 1990 yılında Katyn Ormanı'nda işlenen cinayetlerden Sovyet gizli polisinin sorumlu olduğunu kabul etmiş, ancak ABD suskunluğunu korumaya devam etmişti.
