ABD’de herkes sosyal mesafeyi sona erdirmeyi ve ekonomiyi yeniden canlandırmayı dört gözle bekliyor. Başkan Donald Trump, halk sağlığı uzmanlarına meydan okuyarak yüksek sesle bu fikrini savunuyor.
Trump, yaptığı bir açıklamada, ABD'de ekonominin, diğer ülkeler daha çok zamana ihtiyaç duyarken, yakın zamanda, "hatta 1 Mayıs'tan da önce" açılabileceğini ileri sürdü.
Eski Başkan Yardımcısı Joe Biden gibi diğer yetkililer ve uzmanlar da ekonominin yeniden işlemesi fikrini kabul ediyorlar, ancak ne zaman ve nasıl olması gerektiği konusunda ihtiyatlı davranıyorlar.
Uzmanlar ve düşünce kuruluşları bunun nasıl olabileceğine dair planlar yayınlıyor. Sağ eğilimli Amerikan Girişim Enstitüsü (AEI) ve sol eğilimli Amerikan İlerleme Merkezi (CAP) ayrıntılı önerilerde bulundu.
Vox'ta yer alan analize göre, geçmişte biyoetik konularında çalışmış olan Harvard Üniversitesinde görevli Edmond, krizin üstesinden gelmek için birkaç teknik inceleme yayınladı.
1 yıldan önce sosyal mesafe kalkamaz
Yapılan planlar bir tarafıyla zorlayıcı. Normal yaşama dönmenin bir yolu olduğunu öne sürülüyor ancak oraya ulaşmanın muhtemelen uzun, rahatsız edici, hatta acı verici ve zaman alacağını açıkça belirtiliyor. Özellikle CAP ve AEI planları kapsamında, ABD'nin 12 ila 18 aydan önce kadar sosyal mesafeyi tamamen sona erdiremeyeceğini gösteriyor.
Bu süreyi sona erdirmek için bir diğer yöntem ise koronavirüsü önlemek veya tedavi etmek için bir aşı veya başka bir terapötik (ilaç) bulunabilmesi.
Bu planlar bir tarafı ile korkutucu. ABD, en az birkaç ay, muhtemelen bir yıl veya daha fazla bir süre sosyal izalasyon kuralları ile yaşamaya mecbur. Bu durum ücret kaybı, yüksek oranda işsizlik ve önemli ölçüde zayıf bir ekonomiye yol açacak. Diğer taraftan izolasyonun beraberinde getirdiği aile ve sosyal çevreden uzaklaşması bir tür yalnızlık salgını oluşturarak normalleşme sağlanmak isteniyor.
Milyonlarca ölüm olabilir
Ancak ekonomik canlanma için yapılacak geri dönüş planlarına göre, izolasyon kuralları kontrolsüz bırakılırsa yüz binlerce veya milyonlarca ölüme yol açabilir. Koronavirüsün salgınını yavaşlatmak veya durdurmak için sosyal izolasyon gerekli.
İlk ve şu anki aşamada, Amerika sosyal izolasyonu sağlamaya çalışıyor. Bu yöntemin yanı sıra ülkenin yeni koronavirüs vakalarının eğrisini düzleştirmek için daha ciddi tedbirlere ihtiyaç var. Vakalar belirli bir noktaya düşene kadar dışarı çıkmak güvenli değil. Bu muhtemelen en az birkaç hafta daha sürecek.
İkinci aşamada, ABD sosyal mesafe önlemlerini kolaylaştırmak için sürveyansı (bulaşıcı hastalıkların gözlem ve analiz edilmesi) özellikle daha yaygın olarak kullanılan testlere dayanıyor. Bu, fiziksel mesafenin tamamen sona ermesi anlamına gelmiyor. Öneriler çoğunlukla büyük toplantıları yasaklamayı ve daha yaşlı olan veya bağışıklık sistemleri düşük, savunmasız kişiler için sosyalleşmeyi sınırlamayı gerektiriyor.
Ayrıca, koronavirüs vakaları artarsa, ülkenin veya bazı bölgelerinin çok daha yaygın sosyal izolasyona geri dönme olasılığı da var. Bu aşamanın 12 ila 18 ay sürmesi öngörülüyor.
Sosyal izolasyonun kalkmasını sağlayacak en önemli şart
Üçüncü ve son aşamada, Covid-19'u güvenilir bir şekilde önleyebilen, tedavi edebilen bir aşı veya başka bir tedavi geliştirebilmiş olması. Bu ülkenin sosyal mesafeyi tamamen sona erdirmesini sağlayacak en önemli şart. CAP bir telefon uygulaması aracılığıyla dijital gözetim ve kişi izleme yönteminin kullanılmasını istiyor. Ülkede çok daha fazla test yapılması gerekiyor ancak esasen ülkenin sosyal izolasyonu yanı sıra savaş zamanı benzeri bir seferberlik gerçekleştirilmesi öngörülüyor.
Her konuda belirsiz bir süreç
Nobel Ödüllü iktisatçı Paul Romer 'in planı belki de en agresif ve tek fikirli, başka kimsenin yapmadığı bir test ölçeği gerektiriyor. Sözü edilen bu planların hepsi bazı varsayımlar taşıyor, çünkü koronavirüs hakkında hala bilmediğimiz çok şey var. Virüsün önümüzdeki aylarda sıcaklıkların artmasıyla yayılmasını yavaşlatabileceği ya da gelecekte sosyal mesafeye olan ihtiyacı azaltabileceği, insanların yeniden enfekte olup olamayacağı da belirsiz. Bilim adamları hala virüsün nasıl yayıldığını ve ne kadar ölümcül olduğunu tam olarak anlayabilmiş değil.
Amerika, bir salgına karşı hazır olmadığını sağlık hizmetlerinde çekilen sıkıntılar ve sorunlara çözüm bulamamasıyla gözler önüne serdi. Vaka sayısı ve ölümler artarken başkan Trump da dahil olmak üzere bazı liderler ekonominin yeniden canlanmasının en öncelikli konu olduğunu öne sürüyorlar. Tüm bu faktörler, bunların ne kadar iyi ele alınacağı konusunda şüphe uyandırıyor. Ancak en azından planlar, yolun olabileceği kadar acımasız ve potansiyel olarak mümkün olmayan bir çıkış yolu sunuyor.
Planlar şimdi aşırı sosyal mesafeye ve çok daha fazla teste dayanıyor. Planların hepsi, ABD'nin çoğu yerinde uygulanmakta olan sosyal mesafenin koronavirüs vakalarının düşmesi için gerekli olduğunu gösteriyor. CAP planı, ABD'nin 45 gün boyunca karantina düzenlemesi ve uygulaması gerektiğini ileri sürerek daha fazla yasak gerektiğini ileri sürüyor.
Trump, haftalarca yöneticilerin, yetkililerin ve uzmanların salgının hızlı yayılmasına ilişkin ikazlara rağmen tüm bu uyarıları göz ardı etti. New York’lar gibi bazı yerel ve eyalet yetkilileri de nispeten yavaş davrandılar. Times, tehlikeye karşı yaşanan bu kayıtsızlığı "kayıp ay" olarak nitelendirdi.
ABD’de 6 eyalet ekonomik işbirliği ittifakı yaptı
ABD’de koronavirüs nedeniyle durma noktasına gelen ekonominin canlandırılması için 6 eyaletin valisi ortak hareket etme kararı aldı. ABD’de korona virüse karşı 6 eyaletin valisi ortak hareket etme kararı aldı.
New York Valisi Andrew Cuomo’nun basın bilgilendirme toplantısına New Jersey Valisi Phil Murphy, Connecticut Valisi Ned Lamont, Pensilvanya Valisi Tom Wolf, Delaware Valisi John Carney ve Rhone Island Valisi Gina Raimondo tele konferans yöntemi ile katılarak izlenecek yollar hakkında görüşlerini açıkladılar.
6 eyaletin entegre bir bölge ekonomisine rahip olduklarını belirten Vali Andrew Cuomo, “Covid-19 salgınıyla ortaya koyduğumuz işbirliğini ekonomik alanda da sürdürmek istiyoruz. Her eyaletten birer sağlık, ekonomik kalkınma ve askeri uzmanlarının oluşan heyet koordinasyonu sağlayacaklar” dedi.
New York Valisi Andrew Cuomo, “Koordinasyon Konseyinin test, iletişim izleme, tedavi ve sosyal uzaklaştırma dahil olmak üzere yayılmayı tetiklemeden sosyal izolasyonu kolaylaştırma amacına ulaşmak için mevcut her aracı kullanarak en iyi bilimsel, istatistiksel, sosyal ve ekonomik bilgilerle hareket ederek değerlendirmede bulunacaklardır. Sosyal uzaklaşma ve salgınla mücadele etmek için komşu eyaletlerle yakın işbirliği içindeyiz. Şimdi enfeksiyon oranı izlerken ve İkinci bir yeni enfeksiyon dalgasını tetiklemeden ekonomik vanayı yavaş ve dikkatli bir şekilde açmanın zamanı gelmiştir. Kapattığımız sistemleri yeniden başlatmak ve insanları tekrar işlerine döndürmek için akıllı ve tutarlı bir strateji bulmalıyız. Bunu bölgesel bir yaklaşımla yapmak istiyoruz. Çünkü bölgesel bir ekonomiyiz. Ekonomimizi tekrar çalışır hale getirelim” ifadelerine yer verdi.
