|

Apoletli medya

İran’da Devrim Muhafızları’nın medyayı finanse etmesi ve el altından yönetmesi yeniden tartışma konusu oldu. Özellikle de son aylarda Türkiye’ye karşı çirkin saldırılarda sınır tanımayan Keyhan ve FHA gibi medya organlarının rejimle olan kirli ilişkileri sorgulanıyor.

Yeni Şafak
04:00 - 16/08/2015 Pazar
Güncelleme: 21:44 - 15/08/2015 Cumartesi
Yeni Şafak
ABDUSSELAM SALİMİPUR


Türkiye'de yayımlanan onlarca muhalif gazeteye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik onca eleştiriye rağmen ülkemizde “basın özgürlüğü” bulunmadığı yönünde kirli bir dezenformasyon kampanyası yürüten Batı dünyası ile son zamanlarda Türkiye'ye yönelik çirkin bir furya başlatan İran'ın bütün foyası bir kez daha ortaya çıktı. AA'nın geçtiği Abdusselam Salimipur imzalı geniş haber analizde, İran'daki apoletli medyanın bütün kirli çamaşırları örneklerle teker teker gözler önüne serildi.



BÜYÜK KONTROL AĞI




Salimipur'un analizinde öne çıkan başlıklar kısaca şöyle: İran'da medyanın çoğunluğunun Sepah-e Pasdaran-e İnkılabi İslami (İslami Devrim Muhafızları Ordusu DMO) tarafından kontrol edilmesi ülke savunma bütçesinin medyaya yatırıldığı eleştirilerine yol açıyor. İran kamuoyunu yönlendiren büyük basın yayın organlarının yanısıra internet ve televizyon alanlarında da kurulan büyük haber ağı sayesinde Tahran yönetimi resmi politikalarını ülke kamuoyunda standart hale getirebiliyor.



KAOS DİPLOMASİSİ


İran'ın Suriye iç savaşına doğrudan müdahil olduğu bir süreçte gerek iç kamuoyunu gerekse de hinterlandındaki komşu ülkelerdeki haber kaynaklarını etkileme aracı olarak askeri vesayet altında yönettiği medya gücü öne çıkıyor. Tahran yönetimi kendi politikalarını anlatmak için DMO vesayetinde büyüttüğü medya ağı ile komşu ülkelerde bir “kamu diplomasisi” aracına dönüştürüyor.



Medya muhafızları




İran Devrimi'nin başlangıç yılları 1979'tan 1991'e kadar geçen sürede DMO, yerel haberlerin yayımlandığı “Haberler ve Tahliller” adıyla bir bülten yayınlamaya başladı. Aynı dönemde de DMO, “Ümid-i İnkılab” (Devrimin Ümidi) ve “Peyam-ı İnkılab” (Devrimin Haberi) adında yayımladığı dergilerle medyadaki rolünü güçlendirmeye çalıştı. 1991-2001 arası dönemde de İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in, DMO komutanlarından Hüseyin Şeriatmedari'yi ülkenin en köklü gazetelerinden Keyhan'ın genel müdürü, DMO'nun Siyasi Daire Başkanı Muhammed Hüseyin Seffar Herendi'yi de aynı gazetenin genel sekreteri olarak ataması, Devrim Muhafızları'nın İran medyasındaki nüfuzunun başlangıç noktasını oluşturdu.



'Devrimci' Baztab




Devrim Muhafızları, 2001-2009 arasındaki dönemde ise, internetin gücünü keşfederek, internet medyasına giriş yaptı. Bu kapsamda ilk olarak 2002'de eski komutan ve şu anda Devletin Maslahatını Teşhis Konseyi Genel Sekreteri Muhsin Rızai yönetiminde “Baztab” isminde bir haber sitesi kuruldu. Bu sitenin amacı o dönemde ülke dışındaki muhalifler ve reformcu kanat aleyhinde propaganda yürütmekti. Haber-analiz sitesi olarak yayın hayatına başlayan Baztab, DMO mensubu Mahmud Ahmedinejad, Muhsin Rızai ve Muhammed Bakır Kalibaf'ın 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birbirlerine rakip olarak adaylıklarını açıklamasından sonra aralarında çıkan anlaşmazlık sonucu kapandı.



Sadece 'haber ajansı' mı?


Devrim Muhafızları, 2002'de ise günümüzde de en önemli propaganda aracı olarak kullandığı Fars Haber Ajansı'nın (FHA) temellerini attı. FHA'nın kurulmasından sonra da internet alanındaki faaliyetlerini yoğunlaştıran DMO, “Basiret” sitesini açtı. Basiret sitesi de yaklaşık 15 bin kişilik Devrim Muhafızları ve ona bağlı Gönüllü Güvenlik Güçleri Teşkilatı'na (Besic) bağlı bulunan “Hadiyan-i Siyasi” (Siyasi Kılavuzlar) diye adlandırılan grubun yönetiminde yayın yaptı.2009'dan sonraki dönemde ise DMO, İran medyası üzerindeki hakimiyetinde tek aktör olma çabalarını hızlandırdı.



Hamaney'in basın imparatorluğu




Dini lider Ali Hamaney'e bağlı olan Devrim Muhafızları Ordusu resmi medya merkezi olarak “Sepah News” adındaki internet sitesini kullanıyor. Devrim Muhafızları'na bağlı yurtiçi ya da yurtdışı merkezli yüzlerce internet sitesi bulunuyor. İran meclisindeki muhafazakar kanada mensup milletvekillerinden Ahmed Tevekkuli'ye ait “Alef”, Eylül 2013'te yayınladığı bir raporda, Devrim Muhafızları'na bağlı medya organlarına işaret ederek, “Bu kadar çok sayıda haber ajansı ve internet sitesi hangi gerekçeyle ülkenin savunma bütçesiyle finanse ediliyor?” diye sormuştu. Rızai'ye ait Tabnak sitesinde Haziran 2014'te yayınlanan bir makalede de “55 haber ajansı ve haber-analiz sitelerinden sadece 10 site, hükümet tarafından destekleniyor. Diğerleri ise hükümet muhalifi. ” diye yazarak, muhalif siteleri hedef almıştı.



Medyayı kontrol ve denetleme karargahı


İran Cumhurbaşkanı Medya Danışmanı Hüsameddin Aşina, başkent Tahran'da 8 Ağustos'ta düzenlenen “Gazeteciler Konferansı”nda yaptığı konuşmada, ülkedeki medya organlarının bir çoğunun askeri kurumlar tarafından finanse edildiğini belirterek, söz konusu medya organlarının amacının da gerçek medyayı bastırmak olduğunu söyledi. Aşina, İran Radyo ve Televizyonu'nun da (IRIB) bu kapsama giren medya organlarından olduğuna işaret etti. “Medyayı Denetleme Kurulu”nun IRIB üzerindeki denetiminin zayıf olduğu eleştirisinde bulunan Aşina, “Ülkede medya alanındaki endişemiz, zayıf medya organları üzerinde güçlü, güçlü medya organları üzerinde ise zayıf denetim yapılmasıdır” ifadelerini kullandı. Ülkenin önde gelen gazetelerinden İttilaat ve Keyhan'ı da eleştiren Aşina, söz konusu gazeteler üzerindeki denetimin zayıf olduğunu belirtti.





#İran Devrimi
#Ümid-i İnkılab
#Devrimin Ümidi
#Hüseyin Seffar Herendi
#Devrim Muhafızları
9 yıl önce