Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi'ne teslim edilen eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç dün ilk kez duruşmaya çıkarıldı. İngiliz Yargıç Richard May'in başkanı olduğu üç kişilik heyetinin önüne çıkan Miloşeviç, mahkemenin yasadışı olduğunu ve duruşmayı reddettiğini açıkladı ve avukat da istemedi. İngilizce konuşan Miloşeviç, suçlamaların asılsız olduğunu, USSM'nin NATO'nun Sırbistan'a yönelik operasyonlarının devamı olduğunu söyledi. Yargıç Robert May, Miloşeviç'e kendisine yönelik suçlamaların okunmasını isteyip istemediğini sodu, Miloşeviç ise, "bu sizin sorununuz" dedi. Ancak Miloşeviç, eski Yugoslavya'daki savaş suçlularını yargılamak üzere kurulan mahkemenin yetkisini, 1995 yılında imzaladığı Dayton Anlaşması ile kabul etmişti. Bosna Savaşı'nı bitiren Dayton Anlaşması'nı Sırbistan Devlet Başkanı sıfatıyla imzalayan Miloşeviç, bu anlaşmayla Lahey'de kurulan mahkemenin yetkisini tanımıştı.
Avukat istemediğini söyleyen Miloşeviç'ten tekrar düşünmesini isteyen Yargıç Richard May, iddanameyi okumadan önce, savunmasını hazırlaması için Miloşeviç'e zaman verilebileceğini söyledi. Duruşma 27 Ağustosa ertelendi. Eski Yugoslavya için savaş suçları mahkemesinin kurulduğu 1993'ten beri ilk kez bir sanık avukat istemedi.
Sakin ve kayıtsız
Duruşmada oldukça sakin ve meydan okuyan bir görünüm sergileyen Miloşeviç, mahkeme polisinin kulaklık verme önerisini "Böylesi iyi" diyerek reddetti ve aksanlı, ancak net İngilizcesiyle sorularını sert bir tonda yanıtladı. Yargıç May, Miloşeviç'in, mahkemenin yasal olmadığının gerekçelerini anlatmasını sürekli keserek, "Şimdi söylev zamanı değil" dedi. Miloşeviç'in, yargıcın "savunma yapıp yapmayacağı" yolundaki sorusuna Sırpça "mahkemenin, işlenen suçlarla ilgili sahte gerekçeler ürettiğini" söylemesi üzerine May, "Size bir soru sordum" dedi. Eski Sırp lider ise buna İngilizce olarak "Ben de cevap verdim" karşılığını verdi.
12 dakika süren duruşma boyunca Miloşeviç, gözlerini kayıtsız bir şekilde Başsavcı Carla Del Ponte, diğer yargıçlar ve gazeteciler üzerine dikti. USSM'nin Miloseviç'e yönelttiği suçlamalar şöyle:
Sınırdışı etmek, insanlığa karşı işlenen suç
Cinayet, insanlığa karşı işlenen suç
Cinayet, savaş yasa ve geleneklerini ihlal
Farklı ırk ve dindeki insanlara eziyet etmek
Del Ponte Miloşeviç'le görüştü
USSM Başkanı Carla del Ponte, Miloşeviç'in 600 Kosovalı Arnavudun öldürülmesinden de yargılanacağını açıkladı. Miloşeviç'in Kosova'ya yaptığı müdahale sırasında 10 bin Arnavudun öldürüldüğü tahmin ediliyor. USSM ayrıca Miloşeviç'i Bosna ve Hırvatistan'daki katliamlarından ötürü de yargılamaya hazırlanıyor. Carla del Ponte ayrıca Miloşeviç ile kısa bir özel görüşme yaptı.
Başsavcının siyasi danışmanı Jean-Jacques Joris, "Carla del Ponte, bütün sanıklarla yaptığı gibi, Miloşeviç ile de kısa bir görüşme yaptı" dedi. Görüşmede konuşulanların basına sızdırılmamasına özen gösterildiği belirtiliyor. n LAHEY
Kosova'da sevinç
Kosova'daki Arnavutlar, Miloşeviç'in suçlanmasını sevinçle karşıladılar. Miloşeviç'in Lahey'deki uluslararası savaş suçları mahkemesine çıkarılışını televizyondan izleyen Kosovalılar, Miloşeviç'in görüntüsünü televizyonda görür görmez küfür ettiler ve alkışlarla "bravo" diye bağırdılar. Faton Ali (26), "Miloşeviç'i mahkemede görmenin iyi, ancak geç olduğunu ve onun için her şeyin bittiğini" söyledi. Şevki Makolli de (39), Miloşeviç'in kurnaz biri olduğunu ve mahkemeyi gülünç duruma düşüreceğini belirterek, "En kötüsünü hak ediyor" dedi. Bazı Kosovalılar ise Miloşeviç'i izlemeyi reddederken, İbrahim Hoca (31), "Gözlerini görmek istemiyorum. Öldüğü zaman haber verin" dedi.
NATO'yu gerçek suçlu gösterecek
Avukatı Zdenko Tomanoviç, Miloşeviç'in savunmasını Sırp halkının 10 yıl boyunca kurban edilmesine dayandıracaklarını söyledi. Miloşeviç'i, Belgrad'da, yolsuzluk suçlamalarıyla tutuklandığı sırada savunan 10 kişilik avukat ekibi, Lahey'de de savunacak. Avukatlarına göre Miloşeviç, savunmasında NATO'yu gerçek suçlu olarak göstermeye hazırlanıyor. Bosna savaşı sırasında meydana gelen Saraybosna kuşatması da, Müslümanların Sırplara karşı olan savaşında sempati kazanmak için yapılmış bir işgal olarak gösterilecek. Srebrenica katliamı ise Batı propagandasının bir ürünü. Miloşeviç'in, iktidara gelişini destekledikleri gerekçesiyle bazı batılı diplomatları da tanık sandalyesine oturtmaya çalışacağı belirtildi.
Diğerleri de yargılanacak
USSM'de Sırp Devlet Başkanı Milan Milutinoviç, eski Sırp Başbakan Yardımcısı Nikola Sainoviç, Yugoslavya eski Genelkurmay Başkanı Dragoljub Ojdaniç ve eski Sırp Dışişleri Bakanı Vlajko Stojiljkoviç ise gıyaben yargılanacaklar. Milutinoviç, Sainoviç ve Stojilkjkoviç parlamento üyesi olarak dokunulmazlığa sahip. Ancak otoriteler, Devlet Başkanı Milutinoviç'in görev süresinin
2002'de biteceğini ve bu tarihten sonra mankeme karşısına çıkarılabileceğini belirtiyor. Hapishaneden yoğun güvenlik önlemleri altında çıkarılan Miloşeviç'in üç arabalık konvoyuna motosıkletli polisler de eşlik etti. Miloşeviç'i götüren konvoyun mahkeme binasına varışında gazeteci ve kameramanların görüntü almasına izin verilmedi. Polis, basın mensuplarını binadan uzaklaştırdı.
