ABD Başkanı Donald Trump, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani’nin 3 Ocak’ta Irak’ta silahlı insansız hava aracı (SİHA) saldırısıyla öldürülmesine ilişkin tartışalacak yeni bir gerekçe sundu. Trump, Kasım Süleymani’nin Bağdat’taki ABD Büyükelçiliği’ni havaya uçurmayı planladığını öne sürdü. Trump daha önceki açıklamlarında Süleymani’nin bölgedeki ABD üslerine ve hedeflerine yönelik yeni saldırılar planladığını ve bu gerekçeyle vurudulduğunu iddia etmişti. ABD Başkanı, yeni açıklamasıyla ilk kez Süleymani’nin öldürülmesine ilişkin somut bir iddiayı kamuoyuyla paylaştı. Öte yandan Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü Gina Haspel’in Trump’a Süleymani’nin dirisi ölüsünden daha tehlikeli değerlendirmesinde bulunduğu ve suikastkararının bu değerlendirme sornası alındığı iddia edildi. Haspel’in İran’ın Süleymani’nin öldürülmesine cevabının füze saldırısı olacağı tahminin de bulunduğu da belirtildi.
Beyaz Saray’da gazetecilere konuşan Trump Süleymani’nin öldürülmesine ilişkin, “Tam bir canavar yakaladık ve onu öldürdük. Bu çok önce olmalıydı. Büyükelçiliğimizi havaya uçurmayı planladıkları için bunu yaptık” dedi. ABD’nin o saldırısının ardından İran destekli Şii milisler, ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’ni basmış ve ABD-İran gerilimi tırmanmıştı. Donald Trump, Süleymani’nin Bağdat Büyükelçiliği önündeki gösterilerin daha şiddetli olmasını istediğini savunarak, “Bu tamamen organize bir komploydu. Kimin düzenlediğini biliyorsunuz. O adam artık ortalıkta yok. Tamam? Aklında o büyükelçilikten daha fazlası vardı” dedi.
Üst düzey bir ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilisi de, Başkan Trump’ın Bağdat Büyükelçiliği’ne yönelik yorumlarına ilişkin önemli bir bilgi verdi. Reuters’a gizlilik kaydıyla konuşan yetkili, Bağdat Büyükelçiliği’ndeki protestoyu Süleymani’nin düzenlediğini söyledi ve büyükelçiliği patlatmak gibi bir komplonun bulunduğunu kabul etti. Pentagon yetkilisi, ABD’nin aldığı istihbarata ilişkin ayrıntı vermekten kaçındı.
- Öte yandan New York Times gazetesi, suikastten birkaç gün önce, CIA Direktörü Gina Haspel’in, Başkan Trump’a, Kasım Süleymani’nin varlığının, öldürülmesiyle ortaya çıkacak sonuçlardan daha tehlikeli olduğuna ilişkin bir değerlendirmede bulunduğunu iddia etti. Haspel’in, Trump’a, İran’ın verebileceği cevabın en fazla füze saldırısı olacağını tahmininde bulunduğu da haberde belirtildi.
Gazete, Haspel’in Süleymani’nin öldürülmesine ilişkin herhangi bir tavır sergilemediğini ama onu dinleyen yetkililerin, Kudüs Gücü komutanının öldürülmesinin Ortadoğu’da ABD’nin güvenliğini zayıflatmak yerine güçlendireceği kanaatına vardıklarını yazdı.
Savaş yetkilerine kısıtlama
ABD Temsilciler Meclisi, Başkan Donald Trump'ın İran'a yönelik askeri yetkilerini kısıtlayan tasarıyı onayladı. Demokrat vekil Elissa Slotkin tarafından sunulan söz konusu tasarı, genel kuruldaki oylamada 194'e karşı 224 oyla kabul edildi. Trump'ın, "Kongre'nin izni ve bilgisi dışındaki İran'a karşı askeri yetkilerinin kısıtlanmasını" içeren tasarıda, "İranlı General Kasım Süleymani'nin öldürülmesi ve İran'ın Irak'taki askeri üslere düzenlendiği balistik füze saldırısı, ABD ve İran arasında ciddi bir gerginliği tetikledi." ifadesi yer aldı. Öte yandan tasarıda, ABD yönetiminin askeri güç kullanması durumunda Amerikan halkının kapsamlı bir açıklamayı hak ettiği vurgulanarak, Trump'tan, "İran tarafından acil bir askeri tehdit olmadığı ve Kongreden izin alınmadığı sürece bu ülke ile girdiği tüm askeri çatışmalara son vermesi" istendi.
Adım adım izleyip vurdular
- ABD suikastiyle öldürülen Kasım Süleymani’nin Şam havalimanından Bağdat havalimanı çıkışına kadar tüm adımlarının bir muhbir ağı tarafından ABD ordusuna aktarıldığı ortaya çıktı. Reuters’in haberine göre, Cham Wings özel havayoluna ait uçağa Şam’dan binen Kasım Süleymani ve İranlı yetkililerin adları uçak yolcu listesinde yer almadı. Süleymani Bağdat’a indikten sonra da gümrükten geçmedi. Buna rağmen Süleymani’nin Suriye’den kalkış ve Bağdat’a iniş yaptığı saatler, ABD ordusuna aktarıldı. Irak Ulusal Güvenlik Kurumu, Süleymani’nin öldürülmesinde, “Bağdat havalimanındaki muhbir ağınının hassas bilgilerin aktarılmasında özellikle etkili olduğu” değerlendirmesine vardı. Soruşturmada, ilk bulgulara göre, “İlk bilgiler Şam’daki muhbirlerden aktarıldı.” Bağdat’taki muhbir ağının görevinin de “Süleymani’nin teyit edilmesi ve konvoyla ilgili detayların paylaşılması” olduğu belirlendi. İkisi Şam’da ikisi Bağdat’ta olmak üzere 4 kişinin şüpheli olarak sorgulandığı belirtilen haberde, Şam’daki bir casusun havalimanında diğerinin ise uçakta olduğunun belirlendiği iddia edildi. Bağdat’ta ise iki havaalanı güvenlik personelinin muhbir şüphesiyle sorguya alındığı belirtildi. Şüpheli dört kişinin daha geniş bir muhbir ağının parçası olduğu değerlendiriliyor.
