Yeni yılla birlikte yürürlüğe giren Bireysel Emeklilik Sistemi'nde en dikkat çekici detaylardan biri de kişilerin cayma hakkı. Hazine Müsteşarlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, çalışanlar sisteme katıldıktan iki ay sonrasında cayma hakkını kullanabiliyor. Cayma talebi, çalışan tarafından posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla ilgili emeklilik sözleşmesi hükümlerine göre işverene veya şirkete bildiriliyor. Cayma bildiriminin ulaşmasını müteakip 10 iş günü içinde ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleriyle çalışana iade ediliyor. Ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar, Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun ilgili maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanıyor.
Uzmanlarca bu sistemi başarıya ulaştıracak en önemli kısım bu cayma süresinden sonra kişilerin sistem içinde kalıcı olmaları. Ocak ayı itibariyle çalışan sayısının 1000'in üzerinde olan firmaların sisteme dahil olmasıyla yaklaşık olarak 2 milyon yeni BES'li olacak. Bu rakam 2019'a kadar 19 milyona katlanacak. Yani 3 yılda sisteme katılım yaklaşık 10 kat artacak. Bu rakam ne kadar sabit olursa, BES de o kadar başarılı olacak.
Bireysel Emeklilik Sistemi Bilgilendirme Sitesi'nden aldığımız bilgilere göre, emeklilik sözleşmesi, şirketiniz tarafından reddedilmediği takdirde, varsa blokaj süresinin tamamlanmasını müteakip, katkı payı olarak yapılan ilk ödemenin şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihte yürürlüğe giriyor. Emeklilik şirketiniz sözleşmenizi, yürürlük tarihinden itibaren 10 iş günü içinde tercihiniz doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortam) ile veya matbu halde size göndermekle yükümlü. Teklif formunu imzalamanızı veya teklifi onaylamanızı müteakip iki ay içinde cayma hakkınızı kullanabilirsiniz. Cayma bildiriminin şirkete ulaşmasını takip eden işgünü verilen ödeme talimatları iptal ettirilir ve katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikim bildirimin şirkete ulaşmasını takip eden 10 iş günü içinde fon toplam gider kesintisi haricinde yapılan diğer tüm kesintilerle birlikte iade edilir. Sözleşmeniz yürürlüğe girdikten sonra cayma hakkını kullanmanız durumunda, varsa getiri tutarı stopaja tabi olur. İşveren grup emeklilik sözleşmelerinde işverene “sözleşme", katılımcılara ise işveren yürürlük tarihinden itibaren 10 iş günü içinde işverenin tercihi doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı ile veya matbu halde gönderilir.
İlk olarak Almanya'da 19. yüzyılın sonlarında başlayan sistemde kalıcılığın sağlanması için bir takım teşvikler var. Örneğin Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Genel Sekreteri Mehmet Akif Eroğlu, "Şu anda ödeyecekleri miktar ayda yaklaşık 50 lira. Bu şekilde ödeyip 20 yıl sistemde kalırsa emekli olduğunda yaklaşık 100 bin liralık birikime ulaşabiliyor. Emeklilikte böyle bir rakamın olması muazzam bir olay. Emeklilikte bu her şeye ilaç olabilir. Devletimizin de yüzde 25'lik teşviki büyük bir fırsat olarak görüyoruz. 100 lira yatırıyorsunuz, 25 lira alıyorsunuz, bir de bu yatırım aracında değerleniyor, yüzde 10 da bunu koysanız 135 lira oluyor" diyor.
Özel bir sigorta şirketinin Genel Müdürü Ömer Mert de, “Teşvikler var ama emeklilik şirketlerinin de konuyu müşterilere doğru anlatabilmesi ve cayma talepleri karşısında ikna edici olması önemli. Teşvik son derece olumlu olabilir ama konu müşteriye doğru anlatılmadığında faydası olması çok beklenmemeli. Yeni sistemin gelmesi ile birlikte öncelikle emeklilik şirketlerinin teknoloji ve kolay uygulanabilir operasyonel altyapılar konusunda kendilerini geliştirmeleri, online uygulamaları çok daha fazla kullanmaları gerekiyor ki daha iyi hizmet verebilsinler" diye konuşuyor.
