Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde güçlü bir büyüme kaydetti. Ocak-Mart dönemini kapsayan üç aylık dönemde Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 4,5 artış gösterdi. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH tahmini ise yüzde 16,2 artarak 1 trilyon 71 milyar 98 milyon lira olarak gerçekleşti.
İlk çeyrek büyümesini besleyen ilk üç kalem yüzde 12,1 ile diğer hizmet faaliyetleri, yüzde 10,7 ile bilgi-iletişim ve yüzde 6,2 ile sanayi üretimi oldu. Bu dönemde kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 4,6, hizmetler yüzde 3,4, tarım yüzde 3, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,4, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,9 ve finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 1,6 arttı. İlk çeyrekte azalma görülen tek sektör yüzde 1,5 ile inşaat olarak kayıtlara geçti.
Hane halkı nihai tüketim harcamaları yılın birinci çeyreğinde, geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlemiş hacim endeksine göre yüzde 5,1 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları, yüzde 6,2 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1,4 geriledi. Mal ve hizmet ithalatı, yılın birinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 22,1 artış gösterirken, ihracatı yüzde 1 azaldı.
- İş gücü ödemeleri yılın birinci çeyreğinde yüzde 14,6, net işletme artığı/karma gelir yüzde 19,6 yükseldi. İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içindeki payı geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 39 iken bu oran yılın birinci çeyreğinde yüzde 38,6 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 40,7’den yüzde 42,1’e yükseldi.
Pozitif ayrıştık
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyüyerek dünya örneklerine göre pozitif ayrıştığını belirtti. Albayrak, “Salgın etkilerini hissedeceğimiz ikinci çeyrekte daha temkinli ilerleyecek, sonraki dönemlerde bir güçlü toparlanmaya şahit olacağız inşallah. Ekonomik aktivitenin yılın son çeyreğinde potansiyel seviyesine döneceğini ve 2020’yi pozitif büyüme performansıyla tamamlayacağımızı tahmin ediyorum. Para ve maliye politikalarının eş güdümüyle cari denge, potansiyel büyüme ve düşük enflasyon hedeflerimize eş zamanlı ulaşacağız” dedi.
Hiç şaşırtmadık
Büyüme rakamını değerlendiren Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Yüzde 4,5 olarak gerçekleşen bu büyüme performansı aslında bizi hiç şaşırtmadı. Çünkü, 2019’un son çeyreğinden itibaren büyümenin öncü göstergeleri güçlü bir trende oturmuştu. Bu canlanma Mart ortasına kadar devam etti. Ancak salgınla birlikte özellikle Nisan ayında, iç ve dış talepte ciddi daralmalar yaşadık. Tabii bu durum sadece Türkiye’ye has değil. Ülkelerin içe kapanması ve salgınla mücadelede alınan tedbirler küresel bir talep şokuna sebep oldu. Mayıs başından itibarense, iç talep tekrar toparlanmaya başladı” dedi.
İş dünyası ilk çeyrek rakamından memnun
- İTO Başkanı Şekib Avdagiç:Görünen o ki, ilk çeyrek verisi, 2021 yılı sıçraması için sağlam ve itici bir zemin oluşturacak. 1 Haziran’dan itibaren ertelenen işlerin de devreye girmesiyle birlikte büyüme hızımızın çok daha artmasını bekliyoruz.
- TİM Başkanı İsmail Gülle:2020 yılına güçlü bir şekilde başlayan ve yılın ilk iki ayında cumhuriyet rekorları kırarak mart ayı ortalarına kadar bu olumlu performansını koruyan ihracatımızın önemli katkısıyla ABD’nin yüzde 5, Fransa’nın yüzde 5,4, Çin’in yüzde 6,8, Almanya’nın yüzde 2,3 ve Birleşik Krallık’ın yüzde 1,6 küçüldüğü bu dönemde ülkemiz bu düzeyde bir büyüme oranı yakaladı.
- ATO Başkanı Baran:İlk çeyrek GSYH rakamları umut verici. Pandemi nedeniyle yılın sonunda birçok ülkede ekonomik daralma yaşanırken Türkiye’de daha iyimser bir tablo olmasını bekliyoruz.
G20’nin en güçlü büyümesi
- Güçlü bir büyümeyle dikkat çeken Türkiye’nin ilk çeyrekte yakaladığı yüzde 4,5’lik büyüme, dünyanın en büyük ekonomisine sahip 20 ülkenin bir araya geldiği G20’nin en güçlü büyümesi oldu. Türkiye’yi yüzde 2,9’lük büyüme ile Endonezya’nın takip ettiği listede yer alan diğer bütün G20 üyesi ülkeler, bu yılın ilk çeyreğinde küçüldü.
- DEV EKONOMİLERDE BÜYÜK KAYIP
- Koronavirüs’ün dünya ekonomisinde neden olduğu büyük çöküşten kurtulamayan ABD, Çin, Rusya, Almanya, Fransa, İtalya, İspanya gibi ülkeler yüzde 5 ve üzerinde küçülmeyle yılık ilk yarısını geride bıraktı. Avrupa Birliği’nden ayrılan İngiltere, yılın ilk çeyreğine ilişken büyüme performansında da Avrupa ile ayrıştı ve Ocak-Mart dönemini yüzde 2 küçülmeyle kapattı.
- Dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi Japonya’nın ise yüzde 1’lik küçülmeyle salgından ekonomisini kısmen korudu. G20’nin diğer ülkeleri olan Güney Kore, Güney Afrika, Brezilya, Arjantin, Avustralya ve Hindistan’ın ilk çeyrek resmi verileri ise daha açıklanmadı.
