Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Aralık 2020 itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 12,28, yurt içi üretici fiyatları yüzde 12,18 arttı. Aylık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 1,25, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,36 yükseldi. TÜFE, Aralık 2020’de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,60, Yİ-ÜFE ise yüzde 25,15 artış gösterdi. Yıllık enflasyon, Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) geçen yıl için öngörülen yüzde 10,5’lik hedefin üstünde gerçekleşti.
ANA METALLER ARTIŞTA BİRİNCİ
Yİ-ÜFE, Aralık 2020’de bir önceki aya göre yüzde 2,36, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 25,15, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,15 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12,18 artış gösterdi. Sanayinin 4 sektörünün aralıkta yıllık bazda değişimler, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 19,02, imalatta yüzde 27,32, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 0,25 ve su temininde yüzde 14,83 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 32,92, dayanıklı tüketim malında yüzde 27,70, dayanıksız tüketim malında yüzde 19,18, enerjide yüzde 3,24 ve sermaye malında yüzde 29,70 artış yaşandı. Yıllık azalış 17,77 ile tütün ürünlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ana metaller yüzde 56,29, metal cevherleri yüzde 48,97, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 34,94 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
418 MADDENİN 284’Ü YÜKSELDİ
TÜFE, Aralık 2020’de bir önceki aya göre yüzde 1,25, Aralık 2019’a göre yüzde 14,60 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 12,28 artış gösterdi. Ana harcama grupları itibarıyla Aralık 2020’de, aylık bazda artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla yüzde 3,46 ile ev eşyası, yüzde 2,64 ile ulaştırma ve yüzde 2,53 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Aralık 2020’de aylık bazda en fazla düşüş gösteren grup yüzde 3,18 ile giyim ve ayakkabı olarak kaydedildi. Bu grubu yüzde 0,58 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 0,03 ile eğitim, yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün izledi. TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 28,12 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 21,12 ile ulaştırma, yüzde 20,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görüldü. Aralık 2020’de endekste kapsanan 418 maddeden 98’inin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36’sının ortalama fiyatında değişim olmadı, 284 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. Türkiye’de, Aralık 2020’de yıllık bazda fiyatların en fazla arttığı bölge, yüzde 17,51 ile “Şanlıurfa, Diyarbakır” oldu. 12 aylık ortalamalara göre, en yüksek artış yüzde 13,25 ile “Erzurum, Erzincan, Bayburt” bölgesinde görüldü.
Zamla birlikte kim ne kadar alacak?
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen yılın ikinci yarısında yaklaşık yüzde 8,37 arttı. Böylece 6 aylık dönemde, geçen yılın ikinci yarısı için toplu sözleşme kapsamında yapılan yüzde 4’lük zam aşıldı. Bu nedenle yaklaşık yüzde 4,33’lük enflasyon farkı ödenmesi durumu ortaya çıktı. Devlet memurları, sözleşmeliler, geçici personel ve memur emeklileri, zamlı maaş ve aylıklarını 15 Ocak’ta alacak. Öte yandan, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları da geçen yılın son 6 aylık enflasyonu oranında artacak. Bu oran yaklaşık yüzde 8,37’ye karşılık geliyor. Enflasyon oranından kaynaklı ilave artışla birlikte aile yardımı ödeneği dahil en düşük memur maaşı 4 bin 500 liraya, en düşük memur emekli aylığı ise 3 bin 20 liraya yükseldi.
ELVAN'DAN MÜCADELE MESAJI
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, açıklanan enflasyon rakamlarının ardından 2021 yılında uygulanacak para ve maliye politikasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Enflasyonla mücadelede bütüncül bir yaklaşımla kararlı bir duruş sergileyeceklerini belirten Elvan, “Para politikasına, yapısal boyutta atılan adımlarla destek vereceğiz. 2021 yılı, makroekonomik istikrara odaklanan bir reform yılı olacak” ifadelerini kullandı. Elvan, para politikasının enflasyona odaklı şekillendiği bu dönemde salgın koşullarının getirebileceği ilave destek ihtiyacının, seçici ve hedefli kamu maliyesi politikaları üzerinden sağlanacağına işaret ederek, mali disiplini kaliteli ve istikrarlı bir yapıya kavuşturacak tedbirleri de alacaklarını kaydetti.
