Türkiye’de nükleer santralin inşaatında ve kullanılacak ürünlerin kalitesinden, evlere giren ürünlerin helal gıda olup olmadığına kadar geniş bir alanda standardizasyon belirleyen Türk Standartları Enstitüsü (TSE), uluslararası standardizasyon kuruluşları arasında markalaştı. Yeni Şafak’a konuşan TSE Başkanı Sebahattin Korkmaz, geniş bir alanda standardizasyon belirlediklerini ve belge verdiklerini kaydetti.
ÜRÜNLERİN KİMLİK KARTI
Belge verme ve arama konularının uluslararası seviyede bölgesel ve küresel olarak 2 gruba ayrıldığını anlatan Sebahattin Korkmaz, “Bölgesel olanlara AB menşeili CEN ve CENELEC, küresel dediğimiz de ISO. TSE bu kuruluşlara tam üye” dedi. Bu kapsamda ürünlerin teknik özelliklerinin standartlardaki özellikleri taşıyıp taşımadığının tespitini yaptıkları uygunluk değerlendirmesi görevinin de TSE tarafından gerçekleştirildiğini dile getiren Korkmaz, “Nasıl insanlar, vatandaşlar kimlik kartı taşıyorlarsa, biz de pazara girecek ürünün kimlik kartını vermiş oluyoruz. Böylece rekabetin altyapısını sağlayarak, ürünlerin kalitesi açısından haksız rekabetini önlüyoruz” diye konuştu.
ULUSLARARASI STANDART İŞLERİNDE DURUM VAHİM
Kurum başkanlığına geldiklerine uluslararası standardizasyon kurum ve kuruluşlarında Türkiye’nin etkinliğinin ne olduğuna ilişkin bir değerlendirme yaptıklarında çok vahim bir durumla karşılaştıklarını anlatan Korkmaz, şöyle devam etti: “Standardizasyon süreçlerinde katkı sağlamak için teknik komite diye adlandırılan komitelerin ‘sekretaryalıklarına talip olalım’ dedik. Bunlar toplamda ISO’da 3 bine yakın sekreteryalık ve bizim ilgi alanımıza giren yaklaşık 250 sekreteryalık bulduk. Ancak, Sayın Cumhurbaşkanımız dünya 5’ten büyük diyor ya, BM’de 5 daimi üyeden birisi hayır derse hiçbiri kabul edilmiyor. Orada da yine daimi üyeler var. Teknik sekreteyalık seçimleri 6 ya da 9 yılda bir yapılıyor ve bu sekreteryalıklar ömür boyu aynı ülkede kalıyor. Diyelim bir ülkenin sekreteri vefat etti ya da emekli oldu. O zaman da yine aynı ülkeden kişiler seçiliyor.”
ISO’DAKİ KAST SİSTEMİ
Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı’nda (ISO) söz sahibinin olunduğu ilk grupta, İslam ülkelerinin hiçbirinin yer almadığının altını çizen Korkmaz, “ISO standardizasyon konseptin de ‘üreten kuralı koyar’ ilkesi var. Biz ilk olarak bu yapının kabul edilebilir olmadığını beyan ettik. TSE’nin birinci grup ülkeler arasında yer alması için üstlendiğimiz teknik komite sekreteryalık göreviyle tam üye olduğumuz teknik komite sayısını artırmaya çalıştık. Standardizasyon sürecine tüketicilerin de dâhil edilmesini içeren bir teklif hazırladık. Teklifimizi; ISO başta olmak üzere diğer bütün standardizasyon kuruluşlarının yönetim ve genel kurul toplantılarında gündeme getirdik. Standardizasyon süreçlerinde 45 yılı bulan kast sekretaryalık sistemini kaldırmak için de adım attık. CEN ve CENELEC’te gündeme getirdiğimiz teklif ile belli ülkelerin tekelinde olan ve ömür boyu süren yönetim kadrolarının değişimi için çalışma başlatıldı. Yürüttüğümüz mücadelede de ilk somut sonuçları elde ettik” dedi.
MUAYENE-GÖZETİMDE İLERLEME
Korkmaz, son dönemde özellikle muayene-gözetim alanında üstlendikleri projelerle dikkat çektiğini söyledi. Bu alanda kamunun muayene gözetim hizmetlerine talip olduklarını anlatan Korkmaz, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne 2013 yılından bu yana gözetim denetim hizmeti verdiklerini anlattı. TANAP’ın Çin’de üretilen 400 kilometrelik doğalgaz boruları muayene ve gözetim işini tamamladıklarını dile getiren Korkmaz, BOTAŞ’ın Doğalgaz Boru Hatları projelerinde saha montaj gözetimi hizmeti verdiklerini kaydetti.
‘Helal belgelemede söz sahibi olduk’
İslami usul ürünlerin ‘Helal Belgelendirilmesi’ alanında önemli işlere de imza attıklarını anlatan TSE Başkanı Sebahattin Korkmaz, bu konuda verdikleri mücadeleyi anlattı: “İslam ülkeleri standartlar ve metroloji enstitüsü kurulmuştu. Bunun başkanlığını TSE yapıyordu ve bu kurumu aktif hale getirdik. İlk helal belgelendirme belgelendirmesiyle sistem çarkını hareket ettirmek istedik. Geldiğimizde TSE’deki teknik komitelerin ISO bünyesine transfer edilmeye çalışıldığını, (CEN CENELEC’te de ISO’da da helal komiteleri var) uluslararası kalite altyapısına bu konuyu monte edilmeye çalışıldığını gördük. Dünya pazarını çelik kafes aldıkları bu durumun ‘alternatifini oluşturabilir miyiz’ dedik. Çünkü o kalite altyapısı onların emrindeydi. Bütün sistem onların ölçüleriyle ve stratejileriyle, yöntemleriyle işliyor. Bu anlayışı toptan reddettik. Bunun İslam ülkelerinin değeri olduğunu söyledik ve CEN CENELEC Helal Komitesini lağvettik. ISO’da da kulis yaparak orada da reddedilmesini sağladık.”
- İthal cihazların %45’i uygunsuz
- İthalatın kontrolünde Ekonomi Bakanlığı’nın TSE’ye yurt dışından gelen elektrikli cihazların kontrolünü görevini verdiğini hatırlatan Korkmaz, şunları anlattı: “Belgesi olsa da ‘kontrol edilecek’ dendi ve dünyanın en büyük markalarının ürünlerinin yüzde 45’i standartlara uygun olmadığını gördük. Ancak hepsinin belgeleri vardı. Bu ürünler Türkiye’ye girerek haksız rekabete sebep oluyorlar. Bu ürünlere dünyanın en büyük markası damgası vurulsa da aslında merdiven altı. Bu durum yerlinin rekabet gücünü azaltıyor.”
TRTEST dev projelerde öncü
TRTEST A.Ş ile de ciddi çalışmalara girdiklerini ifade eden Korkmaz şirket marifetiyle Türkiye’nin test, kontrol, deneyi muayene kapasitesini topyekun görebileceği ve entegre olarak yönetebileceği bir anlayış konseptini oluşturduklarını dile getirdi. Korkmaz, şirketin Kara Araçları Test Merkezi ile Yüksek Gerilim Güç Laboratuvarı’nın standartlarının gerçekleştirilmesinde öncülük edeceğini dile getirdi. Kormaz, toplamda 4 milyar liralık projelere klavuzluk yaptıklarını ifade etti. Korkmaz, 2015-2018 döneminde odağa muayene-gözetim hizmetlerini alarak 4 kalemde verilen hizmetlerin sayısını 28’e çıkarttığını anlattı.
Özel sektör de bizimle gelişiyor
Korkmaz ayrıca, damperli kamyon, ambulans gibi özel donanım gerektiren araçlarda sonradan yapılan değişikliklerin oluşturacağı riskleri önlemeyi amaçlayan Araç Kontrol Merkezleri yatırımlarını da hizmet satın alma yöntemleriyle özel sektöre açtıklarını söyledi. Böylece özel sektörün gelişmesinin de önünü açtıklarını anlattı.
Tse Moldovya ve Azerbaycan’a girdi
TSE’nin uluslararası alanda yürüttüğü uygunluk değerlendirme faaliyetlerinin göz doldurduğunu kaydeden Korkmaz, TSE’nin Uluslararası Uygunluk Değerlendirme şirketi ICAS’ın Moldova ve Azerbaycan’da uygunluk değerlendirme pazarında söz sahibi olduğunu dile getirdi. TSE olarak Körfez ülkelerinde ve Afrika kıtasında önemli hazırlık içerisinde olduklarını söyleyen Korkmaz, “Şu anda bu anlamda Ukrayna, Kırgızistan, Irak ve Özbekistan, Sırbistan bu tür faaliyetleri yönetebilmemiz için yoğun çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.
