Türkiye’nin mevcut dış ticaret açığının yüzde 20’sini petrokimya endüstrisinin oluşturduğunu tespit eden hükümet, yeni bir atılım hamlesine giriyor. Bu kapsamda Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 3 bin hektar alana sahip büyük endüstri bölgelerinin kurulmasına dikkat çekerek, Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Güney Marmara, Kuzey Ege ve Doğu Akdeniz’e büyük endüstri bölgeleri kurulması gerektiğini belirtti. Amaç petrokimya ürünlerinde ilk hedef dışa bağımlığı azalmak ardından tamamen bitirmek.
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, petrokimya sanayi alanında kabine üyelerini bilgilendirdi. Beş başlıktan oluşan sunumda; Petrokimya sanayi nedir? Dünyada mevcut durum, Türkiye’de mevcut durum, yatırım gerekçeleri ve öneriler ve dünya örnekleri yer aldı.
Dünyada kimya sanayi ticaret hacminin yüzde 49’unu petrokimya oluştururken toplam tutarı ise 2.2 trilyon dolar. Bunun da yüzde 51’ini plastik hammadde, yüzde 34’ünü temel organik petrokimyasallar oluşturuyor. Plastik hammadde ve aramalarının oranı ise yüzde 15.
Türkiye’nin plastik sektöründe güçlü olduğu bilgisinin yer aldığı sunumda, plastik sektörünün yüzde 87’sinin dışa bağımlı olduğu belirtildi. En çok ithal edilen 10 petrokimyasalın yüzde 9’unun plastik maddesi olduğu belirtilirken, 10 milyar dolar plastik hammadde ithalatımız bulunduğu kaydedildi.
Kimya sanayisinin GSMH’nin yüzde 5,9’unu oluşturduğu belirtilen sunumda, Türkiye’nin kimya sanayiinde dünyanın 14’üncü büyük pazarı olduğu bilgisi yer aldı. Türkiye’nin 2011-2015 arası kimya sanayi pazarı yüzde 6,1’ini büyüme ile genel ekonomiden 1,8 kat daha hızlı büyüdüğü kaydedildi. Kimya sanayi dış ticaret açığında dünyada 4’üncü sırada yer alan Türkiye’de kapasite eksikliğinin giderilmesi ve cari açığın azaltılması için entegre kimya sanayi yatırımları yapılması gerektiğine vurgu yapıldı. Türkiye’de petrokimya sanayinin kurulması için limanı olan ve en az 3 bin hektar alana sahip endüstri bölgelerine ihtiyaç olduğu tespiti yapıldı. Bunlar, Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz, Güney Marmara, Kuzey Ege ve Doğu Akdeniz olarak sıralandı.
2001 yılında dünya ihracat sıralamasında 10. sırada olan Çin 2003 yılından itibaren yükselişe geçerek 2016 yılında en büyük ihracatçı konumuna geldi. 2001 yılında ilk 10 ihracatçı içinde yer almayan Singapur ve G.Kore 2016 yılında 10 ihracatçı arasında yer almayı başardı. Petrokimya sektöründe ileri olanlar aynı zamanda sanayi alanlarında ileri ülkeler arasında. Çin, ABD ve Almanya petrokimya sanayisinde ilk 3 arasında gösteriliyor.
Raporda, "Hidrokarbonlardan elde edilmekte ve türevleri birçok alanda (plastik, gübre, elyaf, jet yakıtı, asfalt, fuel oil, dizel, araba lastiği, boya, haşere ilacı) kullanılmaktadır. Entegrasyonun için kümelenme gerek” denildi.
Petrokimya sektörü ile ilgili Türkiye’nin açıklarını ve eksiklerini tespit ettiklerini söyledi. Bakan Faruk Özlü, “Dünyaya baktığımızda petrokimya sektöründe belli bir kümelenmeler var. Şimdi ham petrol veya doğalgaz ham madde olarak kullanıyorlar. Neticede otomobil lastiğinden boyaya, verniğe kadar hayatımıza giren ürünler çıkıyor. Birinin çıktısı diğerine girecek bir yapıyla birlikte bir yerde çalışıyorlar. Bu da işi kolaylaştırıyor, maliyetleri düşürüyor. Türkiye’nin buna çok ihtiyacı var” dedi.
Raporda dünya örnekleri de yer aldı. Bu kapsamda Katar’da 80 hektar büyüklüğünde ham petrol adası bulunuyor. Singapur’da 991 hektar büyüklüğünde 7 ada 3 bin 300 hektar büyüklüğünde bir adaya dönüştürüldü. 150 firmanın hizmet verdiği ada da 40 bin kişi istihdam sağlıyor, 47 milyar dolar yatırım yapıyor.
