Geleneksel yöntemlerle emeğin yoğun sarf edildiği tarım sektöründe dijitalleşmenin etkisiyle büyük dönüşüm yaşanıyor. ‘4. Devrim’ olarak adlandırılan ‘Tarım 4.0’da, modern dijital teknolojilerle geleceğe yönelik yüksek üretim ve verim elde etme, risk yaratan gelişmeler ele alınıyor. Sürdürülebilirlik, gıda güvenliği, iklim değişikliği ve doğal kaynakların kıtlığı gibi hayati öneme sahip konuların ön plana çıktığı bu evrede, ülkemizde de kıymetli girişimler hayata geçiriliyor. İş insanı Can Hakan Karaca, Antalya’da, toplamda 5 milyon avroluk yatırımla Türkiye’nin ilk bitki fabrikasını hayata geçirdi. Topraksız ve güneş görmeyen kapalı alanda yüzde 95 daha az su kullanılarak üretim yapılan işletmede ilk etapta marul, roka, tere, ıspanak, kekik, fesleğen gibi yeşil yapraklı bitkilerin üretimine başlandı.
Dünyada 500, Japonya’da 200 benzer tesisin bulunduğu bu girişimlerin gıda krizinin önlenmesinde önemli rol oynaması bekleniyor. Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde uzun yıllardır gıda saklama, işletme ve soğutma teknolojileri alanında faaliyet gösteren Cantek Gorup bünyesinde kurulan ‘Farminova’ faaliyete başladı. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Can Hakan Karaca, bu alanda dünyanın birçok ülkesinde çalışmalar yapan danışmanları Glenn Behrman ve Christine Zimmerman Loessl ile birlikte fabrikayı tanıttı. Dünya nüfusunun hızla artığı ve tarım alanlarının giderek daraldığı günümüzde sağlıklı, sürekli ve sabit fiyatlı gıda temin etmenin önem kazandığını belirten Karaca, tesiste hiçbir zirai mücadele ilacına gerek duyulmadan (sıfır pestisist) doğaya ve hiçbir canlıya zarar vermeden 365 gün 24 saat üretim gerçekleştiğini anlattı.
Yapay zeka ile yönetilen fabrikanın yüzde 100 Türk ürünü olduğunu belirten Karaca, tohumcuların da artık alçak boylu ürünler geliştirmesi gerektiğini söyledi. Sabit fiyata dikkat çeken Karaca, “Bir gıda bundan sonra bir keresinde 1 lira, bir keresinde 10 lira olmayacak. Fiyatı her zaman 2 lira olacak. Tüketici de bütçesini ona göre ayarlayarak pahalılıktan şikayet etmeyecek. O ürün 365 gün 24 saat aynı kalitede, aynı fiyattan piyasada bulunabilir olacak” diye konuştu.
Tarım ürünü elde etmek uğruna gereğinden fazla tarım arazisinin işgal edildiğini aktaran Karaca, şunları kaydetti: “Çok fazla tarım ilacı kullanımı nedeniyle sağlıksız ürünler üretiliyor. Bu da atık sularla çevreye zarar verirken, yaşam alanlarını da bozuyor. Bitki fabrikaları ile Türkiye ve dünya tarımında yepyeni bir dönemin başlıyor. İster kutuplarda, ister çöllerde, dünyanın herhangi bir yerinde bu fabrika kurulup, bitki üretimi yapılabilir. Bitki fabrikaları, katlı ve otomasyonlu yapısıyla çok az yer kaplıyor. Günde 20 bin adet marul üretebilmek için 150 bin metrekare alana ihtiyacımız var.”
Antalya’daki fabrikanın örnek model olduğunu dile getiren Karaca, amaçlarının tasarımından yazılımlarına yüzde 100 Türk ürünü olan bitki fabrikalarını bütün dünyada kurmak olduğunu ifade etti. Karaca, “Hedefimiz bu yıl 2-5 arasında fabrikayı, 5 yıl içinde de, yüzde 90’ı yurt dışında, 100 fabrikayı hizmete açmak” dedi.
- Fabrika danışmanlarından Christine Zimmerman Loessl, hem dünyanın hem insanların değiştiğini belirterek şöyle konuştu: ”Hava, güneş, dışarıdaki şartlardan tamamen bağımsız bu tarz üretim, sağlıklı ve sabit fiyat garantisi sağlıyor.” Dünyanın birçok ülkesinde benzer tesisler kurulduğunu anlatan Glenn Behrman da, “Hiper verimli bir sistem. Dünyanın herhangi bir yerinde minimum enerji ve işçilikle üretim mümkün” diye konuştu.
