Gelir vergisi, hükümetin yıl boyunca gerçek kişiler tarafından kazanılan gelirlerden topladığı bir vergidir. Vergi olarak ne kadar ödeyeceğiniz, bir yılda ne kadar gelir elde ettiğinize bağlıdır. Daha yüksek gelir elde edenler daha yüksek oranlarda vergilendirilir. Çoğu hükümet artan oranlı bir gelir vergisi sistemi uygular. Bu, daha fazla gelire sahip olanların, daha az kazananlardan daha yüksek bir vergi oranı ödediği anlamına gelir. Vergilendirilebilir gelir dilimleri, fiyat seviyeleri göz önünde bulundurularak zaman zaman değiştirilir. Bazen hükümet, düşük gelir grubundaki insanlara fayda sağlamak için gelir vergisi oranlarında indirime gider ya da gelir vergisi teşvikleri sağlar.
Gelirin Unsurları Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu Madde 2’ye göre, gelire giren kazanç ve iratlar (gelir getiren mülk) aşağıdaki şekildedir:
- Ticarî kazançlar
- Ziraî kazançlar
- Ücretler
- Serbest meslek kazançları
- Gayrimenkul sermaye iratları
- Menkul sermaye iratları
- Diğer kazanç ve iratlar
Kimler Gelir Vergisi Mükellefidir?
Eğer Türkiye’de ikametgah ediyorsanız, bir takvim yılı boyunca Türkiye’de 6 aydan daha uzun süre oturduysanız (geçici ayrılmalar bu süreyi geçersiz kılmaz), merkezi Türkiye’de olan kamu kurumları veya özel kuruluşlar adına ülke dışında çalışan bir T.C. vatandaşıysanız; elde edilen kazanç ve iratlar (hem Türkiye’deki hem de yurtdışındaki) gelir vergisine tabidir.
- Gelir Vergisi Kanunu Madde 6’ya göre, Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler (kanunda dar mükellef olarak adlandırılır) yalnızca Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilir.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?
Gelir verginizi ödemeniz için öncelikle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeniz gerekir. Gelir vergisi beyannamesi, bir mali yıl boyunca elde ettiğiniz kazanç hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’na bilgi vermek için kullanılan bir formdur.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, beyanname, bir mali yıl boyunca herhangi bir gelir elde eden gerçek bir kişi tarafından her yıl Mart ayı itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı sunulur. Gelir; ticari kazanç, zirai kazanç, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar şeklinde olabilir.
Gelir Vergisi Beyannamesi ne zaman verilir?
Vergi beyannameleri, izleyen yılın mart ayının son gününün akşamına kadar sunulmalıdır. Mükellef bu süreye uymazsa, ceza ödemek zorunda kalır.
2022 Gelir Vergisi Dilimleri
2022 yılı için gelir vergisi dilimleri (2022 gelir vergisi tarifesi) aşağıdaki şekildedir:
Gelir Vergisi Hesaplama 2022
2022’de gelir vergisi hesaplarken yukarıdaki vergi dilimlerinden yararlanmanız gerekir.
Gelir vergisi formülü: Gelir Tutarı (Matrah) X Gelir Vergisi Oranı
Her ne kadar yıllık gelir vergisi hesaplama işlemlerini yapan birçok araç olsa da, fikriniz olması açısından aşağıda gelir vergisini nasıl hesaplayacağınıza dair örneklerimize göz atabilirsiniz.
Gelir vergisi ne zaman ödenir?
- 2021’e ilişkin yıllık gelir vergisinin beyanı ve 1. taksit ödemesi 31 Mart 2022’dir.
- 2021’e ilişkin yıllık gelir vergisinin 2. taksit ödemesi ise Temmuz ayının son gününe kadardır.
- Gelir vergisi ödemeleri ve gelir vergisi ödeme tarihleri ile ilgili takvimi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde bulabilirsiniz.
Gelir vergisi nereye ödenir?
Gelir vergisi mükellefleri vergilerini aşağıdaki şekillerde ödeyebilir:
- Bağlı bulundukları vergi dairesi
- İkamet edilen bölgedeki vergi daire
- Anlaşmalı bankalar (banka, ATM, internet, mobil bankacılık)
Gelir vergisi taksitle ödenebilir mi?
Evet gelir verginizi yıl içinde 2 taksitle ödeyebilirsiniz. 2021’e ilişkin yıllık gelir vergisinin beyanı ve 1. taksit ödemesi 31 Mart 2022’dir.
Gelir vergisi ödemeleri ile ilgili takvimi Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde bulabilirsiniz.
Serbest meslek sahipleri gelir vergisi öder mi?
Evet, serbest meslek sahipleri de gelir vergisi öder. Tıpkı diğer gerçek kişiler gibi serbest meslek sahipleri de aynı vergi dilimlerine tabiidir.
