Ermenistan dışında yaşayan Ermeniler, Türkiye ile tarihi protokole imza atan Ermenistan yönetimine sert tepki gösterdiler. Merkezi Erivan'da bulunan Arminfo ajansının haberine göre, İsveç'teki Ermeni Federasyonu Başkanı Vahagn Avediyan, söz konusu protokollerin Ermenistan ile diaspora arasındaki ilişkileri parçaladığını iddia etti.
Avediyan, “Protokollerin imzalanmasından sonra, diasporanın atacağı ilk adım, Ermenistan'ı finanse etmeyi durdurmaktır” dedi. Protokollerin iki ülke parlamentoları tarafından da onaylanmasının beklendiğini ifade eden Avediyan, bu sürecin Ermenistan için iyi sonuç vermeyeceğini iddia etti.
Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) Başkanı Ken Hachikian da Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesini öngören protokollerin tek taraflı olduğunu söyledi ve “Üzücü olmasına rağmen bu Türkiye'nin başarısıdır” diye konuştu.
ANCA ile ABD'deki tüm Ermenilerin mücadelelerini bundan sonra da sürdüreceklerini dile getiren Hachikian şöyle konuştu: “Türkiye'nin bu protokollerden 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarına karşı çıkmasına imkan vermeyeceğiz. Biz Ermeni halkının haklarını ve Yukarı Karabağ'ın bağımsızlığını her hal ve şartta koruyacağız.”
Aşırı Ermeni kuruluşlarından 'Hay Dat' derneği Kudüs Temsilcisi Georgette Avagian ise diasporanın susmayacağını ve gereken neyse yapacaklarını belirterek, “Bundan sonra bizim için 24 Nisan ile 10 Ekim matem günüdür, çünkü bugün biz tarihi topraklarımızı kaybettik, soykırımın tanınması meselesi de toz oldu” diye konuştu. ABD Temsilciler Meclisi'nin Ermeni lobisi mensubu bir grup milletvekili de 1915 olaylarının araştırılması için tarih komisyonu kurulması olasılığı konusunda ABD'li Ermenilerin duyduğu endişeyi paylaştıklarını açıkladı.
Vekiller yaptıkları açıklamada, "Türkiye'nin Ermenistan ile ilişkilerini normalleştirmesi pahasına tarihinin bu trajik kısmını yeniden icat etmesine izin verilemez" ifadesini kullandı. "Tarih komisyonu kurulmasını kabul etmenin kurbanların anısına hakaret anlamını taşıdığı" ifadesine yer verilen açıklamada, ABD yönetiminden bölgede istikrarı sağlama girişimlerinde ABD'li Ermeni toplumunun bilgi ve tecrübelerinden faydalanması ve diplomatik çabalarının Ermenistan'ın Türkiye tarafından kuşatılması ve ezilmesine son vermesini sağlaması için gayret göstermesi istendi.
Türkiye ile Ermenistan'ın imzaladığı protokollerle ilgili Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı da sıcağı sıcağına bir açıklama yaparak tepkisini gösterdi. Bakanlığın yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, Azerbaycan'ın işgal edilmiş topraklarından çıkmadan, Türkiye'nin Ermenistan'la ilişkilerini normalleştirmesi Azerbaycan'ın milli çıkarlarına ters düşmektedir. Böyle bir adım, Azerbaycan ile Türkiye arasında tarihi temellere dayanan kardeşlik ilişkilerinin ruhuna karşı olan bir adımdır. Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırın açılması bölgesel barış ve güvenliği yapısını şüphe altında bırakacaktır.”
Protokole imza atılırken masanın arkasında duran Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, törenden sonra yaptığı açıklamada, protokolün imzalanmasından samimi olarak mutlu olduklarını söyledi. Lavrov, “Bunu gizlemeyeceğim. Gelişmeden memnunuz. Türkiye ve Ermenistan Rusya'nın dostu” dedi. Türkiye ile Ermenistan arasında geliştirilecek projelerde Rusya'nın aktif rol almaya hazır olduğunu kaydeden Lavrov şunları söyledi: “Rus şirketleri Ermenistan'dan Türkiye'ye elektrik satışında yer alabilir. Rusya Devlet Demiryolları iki ülke arasında istikrarlı ve çok fonksiyonlu ulaşımın geliştirilmesi konusunda gerekli desteği sağlamaya hazır.”
