Şeker sektörüne bugünlerde raporlar damga vuruyor. İlk rapor ABD’li mısır şurubu üreticisi Cargill’den geldi. Cargill, hazırladığı raporda pancar şekerinden elde edilen şekerin pahalı olduğunu, kuraklığın yaşandığı bir dönemde pancarın çok fazla su tükettiğini ve AB’de de pancar şekeri üretim kotalarının sınırlandırıldığını söyledi. Raporda, Türkiye’deki şeker fiyatlarının da dünya fiyatlarının üzerinde olduğu iddia edildi. Kamuoyunda ise söz konusu raporun ilgili bakanlığa verildiği gündeme getirildi. Cargill’in pancar şekeri ile ilgili iddialarına Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (Pankobirlik)’den raporla cevap geldi.
CARGİLL MISIR ÜRETİMİ PEŞİNDE
Cargill’in raporunda yaptığı modellemelerin Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) sektörü üzerinden değil mısır üretimindeki artış üzerinden yaptığını dile getiren Pankobirlik, NBŞ’nin mısırın yanısıra patates, buğday, kasava gibi bitkilerde bulunan doğal nişastadan dönüştürülmesiyle elde edildiğini kaydetti. Türkiye’deki mısırın sadece yüzde 17’sinin NBŞ üretiminde kullanıldığını anlatan Pankobirlik, “Cargill de bunu kullanıyor. Cargill talep ettiği yüzde 60 kotaya ulaşmak için Türkiye’de üretilen mısırın yüzde 27’2’sini almak zorunda. Bunun için mısır üretiminin artırılmasını istiyor. Çünkü piyasadaki mısırın yüzde 27’sine talip olmaları durumunda mısır fiyatı yükselecek ve Cargill’in kârı düşecek. Mısır arzı artarsa fiyatı gerileyecek, Cargill’in karı düşmeyecek” denildi.
ŞEKERİN FİYATI ORTALAMANIN ALTINDA
Pankobirlik, Cargill’in raporunda Şeker Kurumu’nun kapatılması sonrası şeker kotalarının belirlenemediği şikayetinin de yalan olduğunu vurguladı. Cargill’in ‘çıkar elde ettiğini’ söyleyen Pankobirlik, “Cargill’in serbestleşme ile kastettiği taban fiyat dâhil her türlü düzenlemeden vazgeçilerek çiftçinin yalnız bırakılması, kendilerinin ise mısırı daha ucuza almasıdır. Türkiye’nin ucuz bir mısır deposu durumuna getirilmesidir” tespiti yaptı. Türkiye’de dünyanın en pahalı ikinci şekerinin kullanıldığı iddiasına da raporda “Türkiye’de dolar kuru 3,81 üzerinden 1,05 dolar ile kilogramı 4 lira olan şeker fiyatları dünya ölçeğinde ortalarda hatta ortalamanın altında kabul edilebilecek bir fiyat seviyesine denk gelmektedir” cevabı verildi.
- 5 ŞİRKETİN 3’Ü CARGİLL’LE BAĞLANTILI
- Türkiye’de nişasta bazlı şekerde (NBŞ) kotalı üretimin toplam şeker kotasının yüzde 10’u olduğuna vurgu yapan Pankobirlik, bu üretimi 5 şirketin gerçekleştirdiğini, bunların da 3’ünün kontrolünün Cargill’de olduğunu dile getirdi. Cargill’in raporunda mısırın 480 mm su isteğine karşın şeker pancarının 900 mm su tüketimi iddiasının da yalan olduğu belirtildi. Pankobirlik, “Şeker pancarının su gereksinimi şeker kamışının yaklaşık yüzde 50’si kadardır. Şeker pancarı toprak suyunun çok etkin kullanımını sağlamaktadır. Üstelik pancarın toprağı zenginleştirerek daha sonraki ürünlerde verim artışı sağladığı da bir başka gerçek” denildi.
AB İLE DE YANILTIYORLAR
Cargill’in AB şeker politikasında kotaların kaldırılması ile tümüyle piyasa koşullarında üretim yapılacağı imajı yaratmaya çalışmasının da gerçekçi olmadığı aktarıldı. Pankobirlik, “Bu kesinlikle doğru değil. AB’nin kota sisteminden vazgeçmesinin arkasındaki ‘temel neden’ ihtiyari tazminat nedeniyle şeker üretiminin daralması ve fabrikaların kapanmasıdır. Şimdi alınan kararla amaç pancar şekerini ve pancar üreticilerini güçlendirmektir. AB'de kota sistemi 2017'de doldu. Üretim boyutunda öngörülen senaryoya göre kotaların kalkmasıyla üretim 2017/2025 arasında 20 milyon tona çıkacak. Yıllık 700 bin ton olan NBŞ üretimi de 1.4 -2,3 milyon ton bekleniyor” ifadelerine yer verildi.
