ABD'de Eylül 2008'de başlayan dünya finansal krizinin ikincisinin yolda olduğu belirtiliyor. Yine ABD ve gelişmiş ülkeler kaynaklı olacağı öngörülen ikinci dibi gelen veriler de destekliyor. Merkez bankalarından gelen açıklamalarda ise çift dip ihtimalinin yüksek olduğu belirtilirken, dünyanın önde gelen üç merkez bankası olan ABD, AB ve Japonya merkez bankaları, olası bir krize karşı ekonomik iyileşmenin güvence altına alınması için ek tedbirlere ihtiyaç olduğu konusuna vurgu yaptı.
ABD merkezli küresel finansal krizde birçok bankası iflas eden Avrupa Birliği de, 3 denetim kuruluşuyla piyasaları yakından izleyecek. AB Komisyonu, üye ülkeler ve Avrupa Parlamentosu arasında sağlanan anlaşmayla kurulacak denetim birimleri bankaları, sigorta ve emeklilik şirketlerini ve mali hizmetler sektörünü kapsayacak.
Bir yanda çift dip tartışmaları yapılırken, diğer yanda ise tüm dünya borsalarında eylül ayı başından beri ters yönde bir hareket söz konusu oldu. Borsalar günlük bazda inanılmaz yükselişler kaydetti. Asya borsaları dün yüzde 1'e yakın değer kazanırken, ABD ve AB borsalarının 3 günlük kazancı yüzde 5'e yaklaştı. İM KB ise tarihi rekorunu kırdı.
Piyasaların korkulu rüyası olan eylül ayı ile birlikte ikinci korkuları artarken, dünya borsaları ise tavan yaptı. Eylül'ün tarihine bakıldığında 1896'lara kadar gittiği görülüyor. Dow Jones'un kuruluş tarihi olan bu yılda diğer aylarda ortalama kazanç yüzde 0,71 olurken, Eylül ayında endeks yüzde 1,15 değer kaybetti. O tarihten sonra hisse piyasalarında eylül ayına özel bir tutarlılık istatistiklere yansıdı. Her ne kadar bu eylül iki günlük üst üste kazanç ve iyi gelen veriler ile istatistiklerin dengesini bozmaya hazırlansa da piyasalarda kötü kapatan Ağustos'un etkisi ve Oynaklık endeksi olan VİX'teki hareketlilik erken sevinmemek gerektiği konusunda sinyal veriyor.
ABD'de piyasaların yakından takip ettiği iki üst düz yönetici FED Başkanı Ben Bernanke ve SEC Başkanı Sheila Bair, ABD'li politika yapıcıların gelecek krizlerin önlenmesi amacıyla finansal piyasaların yeniden yapılandırılmasında başarı olmak gibi zorlu bir görev üstlendiklerini söylediler. İki yetkilinin değerlendirmeleri finansal kriz komisyonu için hazırlanan değerlendirmelerinde yer aldı. Bair, ABD'de finansal sistemin daha güçlü ve güvenli bir patikaya girmesi için oluşan şansın harcanmaması gerektiğini aktardı. bernanke'nin konuşmasında sistemik tehditler açısından ilk koruma hattının regülasyon otoritesi olması gerektiği ifade edilirken, finansal piyasaların yeniden düzenlenmesinin önemli bir zorluk olduğu kaydedildi. Bair, “Yeni kurallar 2008'de yürürlükte olsaydı kaosun önemli bir bölümü engellenirdi” yorumu yaptı. FED Başkanı Bernanke'nin açıklamaları arasında ise, “Finansal sistemi tehdit altına sokmaları halinde regülatör kuruluşlar en büyük finansal şirketleri dahi kapatmaya hazır olmalılar” vurgusu dikkat çekti.
Kriz kahini ekonomist Nouriel Roubini, ABD'de kritik listede yer alan 800 bankanın yarısından fazlasının iflas edeceğini iddia etti. Yılın ikinci yarısında kuyruk rüzgarlarının baş rüzgarlarına dönmesiyle zayıf bir ekonomi olacağını öngören ekonomist, “Yılın ikinci yarısında olumlu senaryonun büyümenin paritenin altında kalacağı yönünde” dedi. En büyük riskin tahvil, hisse senedi ve kredi piyasalarını etkileyebilecek bir gerileme olduğunu aktaran Roubini, daha önce ABD'de çift dip ihtimalinin yüzde 40'tan fazla olduğunu kaydetmişti. Avrupa'da Almanya'nın güçlü olduğunu ancak kıtanın kalan kısmının umutsuz olduğunu belirten Roubini, “Çin'de yılın ikinci yarısında büyüme yüzde 7 olacak. 'Yeni normal'i beklemeliyiz, resesyonda hissetmek için çift dip görmeye gerek yok” yorumu yaptı. Ekonomist, ayrıca, şirket ve tüketici borçları sorunlarının daha da kötüleşeceğini, konut gayrimenkul piyasasında da sorunlar beklendiğini aktardı.
Merkez Bankası Başkanı İbrahim Turhal da, Merkez Bankası ev sahipliğinde 27-29 Eylül 2010 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenecek Global Ekonomik Sempozyumuna ilişkin düzenlenen basın toplantısında, basın yayın organlarında bu konuyla ilgili tartışmaları Çin'den, Amerika'dan, AB'den ve Türkiye'den gelen verilerin desteklediğini, bir problemin olduğunun açık olduğunu kaydetti. Turhan, “Son dönemdeki desteklerin geri çekilmesiyle sorunun çözülmediğini, aslında temelde varlığını devam ettirdiğini ifade eden işaretler görülmeye başlandı. Sadece gelişmiş ülkelerden değil gelişmekte olan ülkelerden de benzer işaretler geliyor. Dolayısıyla ciddi bir durumla karşı karşıya olduğumuz açık” dedi.
