ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı BM Güvenlik Konseyi’nin ardından, dün de Birleşmiş Milletler Genel Kurul’unda görüşüldü. Güvenlik Konseyi’nde tek başına kalan ABD’nin tehditlerine boyun eğmeyen ülkeler tasarıyıyı 128 oyla kabul etti. 9 ülke tasarının reddi yönünde oy kullandı, 35 ülke ise çekimser kaldı. BM Genel Kurulu dün ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararına karşı sunulan Kudüs tasarısını ele aldı.
Türkiye, Güney Afrika, Çin, Malezya, İran, Bangladeş, Küba, Venezuela, Pakistan, Maldivler, Suriye ve Endonezya’nın temsilcileri kurulda kürsüye çıkarak ABD’nın ‘Kudüs kararını” sert bir dille eleştirdi. İsrail Daimi Temsilcisi Danny Danon da ABD’ye destek açıklaması yaptı. Danon “Hiçbir BM kararı tarihi yeniden yazamaz” ifadesini kullandı. ABD ise yine tehditlere başvurdu.
ABD BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley "ABD Kudüs’e büyükelçiliğini taşıyacaktır bunu bizden ABD halkı istiyor ve doğru olan da budur. Hiçbir oylama bunu değiştirmeyecektir. Ama bu oylama Amerikalıların BM’ye nasıl baktığı ve bizim bize BM’de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda bir fark yaratacaktır” dedi. Konuşmaların ardından elektronik oylamaya geçildi. Oylamada Trump’ın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısı, 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. 35 ülke ise çekimser kaldı. Ret oyu kullanan ülkeler, ABD, Palau, Guatamala, Togo, Nauru, Honduras, İsrail, Marshall Adaları ve Mikronezya oldu.
Antigua - Barbuda, Avustralya, Arjantin, Bahamalar, Benin, Bhutan, Bosna - Hersek, Kamerun, Kanada, Kolombiya, Hırvatistan, Çekya, Dominik, Ekvator Ginesi, Fiji, Haiti, Macaristan, Jamaika, Kiribati, Letonya, Lesotho, Malawi, Meksika, Panama, Paraguay, Filipinler, Polonya, Romanya, Rwanda, Solomon Adaları, Güney Sudan, Trinidad-Tobago, Tuvalu, Uganda ve Vanuatu ise çekimser oy kullandı. Kararla, ABD’nin BMGK’da düstüğü yalnızlık BM Genel Kurulu’nda da da tescillenmiş oldu.
- TRUMP TEHDİT ETMİŞTİ
- Oylama öncesinde ABD Başkanı Trump tüm ülkeleri tehdit etmişti. Trump “Dün Nikki’nin (ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley), BM’de paralarımızı alıp sonra da Güvenlik Konseyinde bize karşı oy kullanan ya da Genel Kurulda aleyhimize oy kullanma potansiyelini taşıyan ülkelere gönderdiği mesaj hoşuma gitti. Yüzlerce milyon hatta milyarlarca dolar alıp sonra bize karşı oy kullanıyorlar. Peki, bu oyları takip edeceğiz. Bırakalım aleyhimize oy kullansınlar, biz de epey (parayı) muhafaza etmiş oluruz. Umrumuzda değil” ifadelerini kullanmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın 6 Aralık’ta Kudüs’ü “İsrail’in başkenti” olarak tanıdıklarını açıklamasının ardından Kudüs için Filistin’e destek girişimleri hızlandı. ABD’nin kararından bir hafta sonra İstanbul’da bir araya gelen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkeleri, Doğu Kudüs’ü Filistin’in işgal altındaki başkenti olarak tanıdı. Daha sonra Türkiye ve İslam ülkelerinin girişimiyle konu, BM zeminine taşındı. BM Güvenlik Konseyinin geçici üyesi Mısır, ABD yönetiminin kararının geçersiz sayılması için hazırlanan karar tasarısını konseye sundu. Ancak beklendiği üzere daimi üye ABD, tasarıyı veto etti. ABD’nin vetosu nedeniyle 15 üyeli konseyden tasarı lehine 14 oy çıkmasına rağmen karar alınamadı. Bunun üzerine tasarı, BM Genel Kuruluna taşındı. Daha önce reddedilen karar tasarısı, yine Türkiye ve birçok İslam ülkesinin girişimleriyle 193 üyeli BM Genel Kuruluna sunuldu. Daha önce BM Güvenlik Konseyinde 14’e 1 reddedilen karar tasarısı için BM Genel Kurulu, Genel Kurulun dönem başkanı tarafından “acil özel oturuma” çağrıldı.
BM Genel Kurulu’nda oylanacak olan Kudüs’ün statüsü hakkındaki toplantıya saatler kala Bahreyn Dışişleri Bakanı’nın, körfez ülkelerine yön gösterir nitelikte bir açıklama yapması dikkat çekti. Bahreyn Dışişleri Bakanı Şeyh Halid bin Ahmed Al Halife’nin twitter hesabından sosyal medyada tartışma çıkartan sözler söyledi. Al Halife, twitter’da yaptığı açıklamada “Dinci-Faşist İslam Cumhuriyeti (İran) tehlikesine karşı birlikte savaştığımız bir dönemde ABD ile tali bir mesele (oylama) için kavga çıkarmanın hiç bir faydası yok” dedi. Bu yorum sosyal medyada Bahreyn’in Kudüs oylaması ile ilgili oyunun rengini belli ettiği yorumlarına sebep oldu. Bakanın bu açıklamasına dünyanın dört bir yanından kullanıcılardan tepki geldi. Bir Twitter kullanıcısı, “Sizce Kudüs sadece bir yan mesele haline mi geldi? Kendi gözlerinizle gördüğünüz tehlike nedir?” yorumunda bulundu. Bir kullanıcı ise “Bunu Arapça yazma konusunda çok mu utanç duydun? Bir sonraki seferde skandal tweetlerin için İbranice’yi alternatif bir dil olarak düşün” şeklinde tepki gösterdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, oylamaya saatler kala yaptığı açıklamayla gerilimi tırmandırdı. Netanyahu, ABD’nin Kudüs’ü ülkesinin başkenti olarak tanıyan kararının geri çekilmesini öngören bir karar tasarısını oylayan olan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nu “bir yalan evi” olarak niteledi. Netanyahu şu açıklamalarda bulundu: İsrail devleti bu kararı daha kabul edilmeden önce reddeder. Kudüs başkentimizdir; orada (yerleşimler) inşa etmeye devam edeceğiz ve başta ABD olmak üzere yabancı ülke büyükelçilikleri de Kudüs’e taşınacak. Bu olacak.” İsrail’in BM daimi temsilcisi Dany Danon ise, uluslararası kuruluşların onayına ihtiyaçları olmadığını savundu.
