Sezer, 13 Eylül 1941'de Afyonkarahisar'da doğdu. 1958 yılında Afyon Lisesi'ni, 1962'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aynı yıl Ankara Hakim adayı olarak göreve başladı. Askerliğini Kara Harp Okulu'nda Yedek Subay olarak yaptı. Sırasıyla, Dicle ve Yerköy hakimlikleri ve Yargıtay Tetkik Hakimliği görevlerinde bulundu. Medeni Hukuk alanında 1977-1978'de Ankara Hukuk Fakültesi'nde yüksek lisans öğrenimi yaptı. 7 Mart 1983'de Yargıtay üyeliğine seçildi. Yargıtay 2.Hukuk Dairesi Üyesi iken Yargıtay Genel Kurulu'nca belirlenen üç aday arasından Cumhurbaşkanı'nca 27 Eylül 1988'de Anayasa Mahkemesi asıl üyeliğine, Anayasa Mahkemesi Kurulu'nca da 6 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na seçildi. 1964 yılında Semra Sezer ile evlenen Sezer, üç çocuk babası.
Sezer, Anayasa Mahkemesi Başkanı iken, dönemin TBMM'de temsil edilen partilerinin liderlerinin mutabakatıyla cumhurbaşkanı adayı gösterildi. Sezer, 5 Mayıs 2000'de TBMM'de yapılan 3. tur oylamada 330 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi. Sezer, 16 Mayıs 2000 tarihinde görevi 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'den devraldı. 7 yıllık görev süresi 16 Mayıs 2007 tarihinde dolan Sezer, TBMM'nin yeni cumhurbaşkanını seçememesi üzerine Anayasa gereği sürdürdüğü görevinde 3 ay 12 gün daha kaldı.
Cumhurbaşkanı Sezer, görev süresi boyunca, bin 120 yasanın bin 48'ini, 32 kanun hükmünde kararnamenin (KHK) 25'ini, atamalar dışındaki işlemlere ilişkin 11 bin 578 Bakanlar Kurulu kararının 11 bin 561'ini, atamalara ilişkin 208 Bakanlar Kurulu kararının 175'ini, 6 bin 379 müşterek kararnamenin 5 bin 532'sini onayladı. Sezer, 72 yasa, 7 KHK, 14 atamalar dışındaki işlere ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, 769 müşterek kararname ve 30 atamalara ilişkin Bakanlar Kurulu kararını iade etti.
Gerek atamalar dışındaki, gerekse atamalara ilişkin bazı Bakanlar Kurulu kararları ile ortak kararnameler ise geri çekildi. Cumhurbaşkanı Sezer, bu süre içerisinde, yargı organlarına üye seçimi ve benzeri yetkileri kapsamında ise 316 işlemi onayladı. Sezer, ayrıca, 261 mahkumun kalan cezasını kaldırdı, 10 mahkum ile ilgili ceza kaldırma istemini reddetti.
10. Cumhurbaşkanı Sezer, halen görevde bulunan 59. hükümet döneminde çıkarılan 803 yasayı onayladı, 60'ını geri çevirdi.
Atamalar dışındaki işlere ilişkin 6991 Bakanlar Kurulu kararını onaylayan Sezer, 9'unu iade etti. Sezer, atamalara ilişkin Bakanlar Kurulu kararından 112'sini onayladı, 27'sini reddetti. 3401 müşterek kararnameyi onaylayan Sezer, 499'unu iade etti.
Tasarrufa büyük önem verdiği bilinen Sezer'in cumhurbaşkanlığı döneminde cumhurbaşkanlığı bütçesinde önemli tasarruflar sağlandı. 2001 yılı bütçesinden yaklaşık 4 milyon, 2002 yılı bütçesinden yaklaşık 4.5 milyon, 2003 yılı bütçesinden yaklaşık 6.5 milyon, 2004 yılı bütçesinden yaklaşık 10 milyon, 2005 yılı bütçesinden yaklaşık 7.5 milyon, 2006 yılı bütçesinden ise yaklaşık 7 milyon YTL tasarruf edildi. Sezer, yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerine sınırlı sekreterya ve koruma polisi ile çıktı.
Hukuka ve kurallara bağlılığı da öne çıkan Sezer, geri çevirdiği yasaları, mahkemelerin gerekçeli kararlarından daha kapsamlı gerekçelerle iade etti. Sadece 3-4 koruma ve sekreterya aracı ile seyahat eden Sezer, trafik kurallarına uymakta büyük titizlik gösterdi ve kırmızı ışıklarda durdu, sabahın erken saatlerinde gittiği hastanelerde kuyruğa girerek tedavi için sıra bekledi, süpermarketlerde kasada sıra bekledi, peşin parayla ödeme yaptı.
10. Cumhurbaşkanı Sezer, çok az danışmanla çalıştı. Sezer, güvenlik, enerji ve basın danışmanıyla görev yaptı. Sezer, döneminde elçi seviyesinde olan cumhurbaşkanlığı özel kalem müdürlüğü büyükelçilik seviyesine çıkarıldı. Özel kalem müdürleri aynı zamanda "Cumhurbaşkanlığı Dışişleri Başdanışmanlığı" görevini yürüttüler.
10. Cumhurbaşkanı Sezer, görev süresi boyunca hiç tatil yapmadı, Cumhurbaşkanlığının Okluk Koyu'ndaki Devlet Konukevi'ni hiç kullanmadı. Basına da mesafeli olan Sezer, hiç mülakat vermedi, çok seyrek olarak programları sırasında basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Sezer, fotoğrafları ve görüntülerinin çekilmesinden de çok hoşlanmadı. Foto muhabirleri etkinliklerini sırasında görüntüledikleri Sezer'in, bu sıkıntısını yansıtmadığı fotoğrafını bulmakta zorlandı. Sezer, Cumhurbaşkanlığı fotoğrafçısının dahi görevi gereği fotoğraf çekmesinden zaman zaman sıkıldı ve bu sıkıntısını da dile getirdi. Sezer'in çok zorunlu olmadıkça basında çıkan yanlış haberleri tekzip etmediği de biliniyor. Sezer göreve başladığında oluşturulan "cumhurbaşkanlığı sözcülüğü" kurumu kapsamında ilk zamanlar düzenli yapılan basın bilgilendirme toplantıları da sonraki dönemlerde aynı düzenlilikte yapılmadı. Sezer, zorunlu resmi görevleri dışındaki faaliyetlerini basına haber vermeden gerçekleştirdi.
Sık sık gittiği tiyatro gösterileri ve klasik müzik konserleri ile seyrek gittiği alışveriş merkezlerinde tesadüfen görüntülenebildi. Yurtdışına büyükelçi tayin edilen özel kalem müdürlerini sivil plaka takılmış araçla havaalanına gidip uğurlayan Sezer'in böyle yaptığından basının yine tesadüfen haberi oldu. Sezer, kalabalıktan ve törenlerden de hoşlanmadı. Çok zorunlu olmadıkça açılış törenlerine katılmayan Sezer, ender olarak katıldığı açılış törenlerinde kurdele kesmek için eline makas almadı, katıldığı açılış törenleri kurdele kesilmeden gerçekleşti. Sezer, onarımını sağladığı Cumhurbaşkanlığı Müze Köşkü'nün sınırlı sayıda davetli ile gerçekleştirilen açılış töreninde dahi bu davranışından ayrılmadı. 10. Cumhurbaşkanı Sezer, görevi boyunca koruma önlemlerinden de sıkıldı. Zaman zaman öğle yemeği için Çankaya Köşkü kompleksi içindeki ofisinden konutuna yalnız ve yürüyerek geçen Sezer için kendisinden habersiz güvenlik önlemi alan koruma polisleri, Köşkün bahçesindeki ağaçların arkasına saklanarak görev yaptı.
10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in Köşk'e veda etmesiyle birlikte sekreteryasında bulunan bazı görevliler de görevlerini bırakacak. Alınan bilgiye göre, Sezer'in göreve getirdiği Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Kemal Nehrozoğlu, emekliye ayrılacak. Sezer, tarafından YÖK üyeliğine getirilen Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Bülent Serim de görevi bırakacak. Serim de Sezer tarafından bu göreve getirilmişti.
Yine Sezer'in göreve getirdiği Devlet Denetleme Kurulu (DDK) Başkanı Alparslan Nazlıoğlu ile üyeler Hıfzı Deveci ve Abdülkadir Sev de görevlerinden ayrılacak. Sezer'in göreve getirdiği diğer DDK üyeleri Galip Çelik, Recep Sanal ve Süreyya Turgut ile çalışıp çalışmamaya ise 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül karar verecek. Sezer'den önce göreve gelen Cumhurbaşkanlığı Savunma Başdanışmanı Nezihi Çakar ile Enerji Danışmanı Volkan Ediger'in durumuna da Cumhurbaşkanı Gül karar verecek.
