Dünya Sağlık Örgütü'nün birçok insanı tedirgin eden ve aklında soru işaretleri bırakan bu açıklamasından sonra Türkiye'nin coğrafi konumu açısından bu iklim değişikliklerinden nasıl etkileneceğini herkes merak ediyor. Salgın hastalıkların bu topraklara uğrama ihtimali, ölümlere sebep olma olasılığı var mı? Toplu ölümlere yol açması beklenen iklim değişiklikleri ile ilgili Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Recep Akdur dünyanın ve ülkemizin bu durumda karşı karşıya olduğu riskler hakkında bilgi verdi.
Sıcaklıkların her sene artış göstermesiyle paralel olarak hastalıkların da artacağını ifade eden Prof. Dr. Akdur, önümüzde 30-40 yıl içinde toplu ölümlerin yaşanacağını söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: "Özellikle sera gazlarının atmosferde birikmesi nedeniyle dünyanın sıcaklığı 30 senede bir 2-2,5 derece artacak. Küremiz ısınarak belirgin bir iklim değişikliği yaşanacak. Kutuplardaki buzlar eriyecek denizlerin seviyesi yükselecek ve aşırı meteorolojik olaylar yaşanacaktır. Özetle iklim hızla değişmektedir. Bu değişiklik tüm yaşamı bu arada da insan sağlığını ciddi oranda olumsuz etkileyecektir DSÖ'e göre iklim değişikliği bu hızla devam eder ise; 2030-2050 yılları süresince her yıl 250 bin ilave ölüm meydana gelecektir. Bunun 38 bini kalp yetmezliğine, 48 bini ishale, 60 bini sıtmaya, 95 bini de açlığa bağlı olacaktır. İklim değişikliği hızını yavaşlatmak ve giderekten durdurmak için fosil yakıt kullanımından bir an önce vazgeçmek gerekiyor. İklim değişikliğine bağlı sağlık sorunları özellikle sağlık hizmetleri alt yapısı yetersiz dolayısı ile de hastalara erken ve etkin müdahale olanakları bulunmayan ülkelerde daha ağır sonuçlara yol açacaktır."
Aşırı sıcakların kalp, damar ve solunum hastalarını olumsuz etkileyeceğini ve toplu ölümlere sebep olacağını söyleyen Prof. Dr. Akdur, “İklim değişikliğini en önemli sonuçlarından birisi aşırı sıcaklardır. Aşırı sıcaklar yaşlı nüfusu özellikle de kalp damar ve solunum sorunları olan insanları çok olumsuz etkileyecek ve kitle ölümlerine neden olacak. Örneğin 2003 yılında yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle yalnızca Avrupa bölgesinde 70 binden fazla ilave ölüm meydana gelmiştir. Aşırı sıcaklar bizzat kendisi kalp ve solunum sistemi yetersizlikleri olan insanlarda ölümcül sorunlara yol açacak, ayrıca ozon diğer hava kirliliği faktörlerin etkisini çok arttırarak ayrıca ölümlere neden olacaktır" dedi.
Prof. Dr. Akdur, dünyadaki iklim değişikliğinden en fazla su küre etkilenecek, sonuçta aşırı yağışlar, denizlerin taşması ve aşırı kuraklık gibi sebeplerle hastalıkları en fazla tetikleyen faktörün bu olacağını söyledi. Ayrıca suyun, ağır kayıplı afetlere de etkisinin olacağını ifade eden Prof. Dr. Akdur, “Sıcaklığının artması nedeniyle kutuplardaki buzların erimesine bağlı olarak oluşacak deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle 3-4 milyara yakın nüfus yer değiştirmek zorunda kalacak ve buna bağlı olarak toplumun yalnızca ruh sağlığı bozulmayacak birçok bulaşıcı hastalık da salgın yapacaktır.İklim değişikliğinin getirdiği kuraklık su yetersizliği ve su hijyeni bozulması nedeniyle başta ishalle seyreden hastalıklar olmak üzere her sene 760 bin çocuk yaşamını kaybedecektir. İklim değişikliği özellikle su ve vektörler ile ilgili bulaşıcı hastalıkların yayılmasına neden olacaktır. Sivrisineklerle bulaşan Sıtma, Chagas hastalığı ve son zamanlarda önem kazanan Zika hastalığı gibi hastalıkların tekrar önem kazanmasına ve dünyada daha yaygın hale gelmesine neden olacaktır.İklim değişikliğin doğrudan getirdiği en önemli sorunların başında kasırga, şiddetli yağış ve seller gibi aşırı meteorolojik hareketlerdir. Bunlara bağlı olarak ağır kayıplı afetler yaşanacaktır. Bu doğal afetler içme kullanma suyu tesisi ve hijyenini de bozarak toplum sağlığını olumsuz etkileyecektir" dedi.
Ekonomik açıdan yetersiz, konum olarak da küçük yerlerde oturanların daha fazla etkileneceğini söyleyen Prof. Dr. Akdur: “İklim değişikliğinin sağlık üzerine olan olumsuz etkilerinden tüm toplumlar etkilenecektir. Ancak sahilde, küçük adalarda yerleşik olanlar ile sağlık hizmetleri alt yapısı zayıf olan ülkeler çok ağır bedeller ödeyecektir. Özellikle de fakir ülkelerde yaşayan çocuklar ve yaşlılar çok daha ağır bedeller ödeyecektir" dedi.
Son olarak Türkiye için de açıklamalarda bulunan Akdur,"Türkiye iklim değişikliğinden önce suptropikal bölgede bulunan bir ülke idi. İklim değişikliğine bağlı olarak hızla tropik bölge özelliklerini taşıyan bir ülke haline gelmektedir. Bunun en bariz belirtisi eskiden Türkiye'de hiç hortum yaşanmaz iken son 10-20 yılda güney sahillerimizde yaşanan hortum olayları Karadeniz kıyılarında bile yaşanır hale gelmiştir. Aynı şekilde Türkiye son 10-20 yıldır başta aşırı yağış ve sel gibi düzensiz meteorolojik olaylar yaşanan bir ülke haline gelmiştir.
Üç tarafı denizlerle kaplı olan Türkiye yukarıda sayılan deniz seviyesi yükselmesinin tüm sonuçlarını yaşayacağı gibi, su afetlerinin, su yetersizliği su hijyeni bozulması dolayısı ile ishalli hastalıkların artması, sivrisinek faunasının değişmesi dolayısı ile sıtma ve benzeri vektörlerle bulaşan hastalıkların önem kazanması gibi sağlık sorunlarına adaydır" dedi.
