Gençlerin yegane iletişim alanlarından biri haline gelen chat ortamları adeta bir devlet teşkilatı gibi yönetiliyor. Chat odalarının da cuhmurbaşkanları, başbakanları ve yerel yöneticileri, ağaları var. İstediklerine “dayılık taslayan” chat dünyası ağalarının ve krallarının anayasaları ve resmi dilleri de mevcut. İstemediklerini chat cumhuriyeti vatandaşılğından uzaklaştırıyorlar. Chat cumhuriyetlerinin düşmanları ve klavye delikanlıları chat yöneticilerinin korkulu rüyası. Bu düşmanlar önemli askeri tekniklerle yöneticiler tarafından ustalıkla yenilebiliyor. Bir chat sitesinin satışı 8- 9 bin doları buluyor. Satılırken çoğu zaman bu yöneticiler de transfer oluyor. Chat sitesinin yönetimi meşrutiyet sistemine dayanıyor. Chat sayfasının kralı bütün yetkilerin sahibi. Ona adıyla sanıyla “admin” diyorlar.
Onun altında başbakan “ırcop” var. Chat sayfasında değişik kanallar mevcut. Her kanal kurucusuna “founder” deniyor. Founderler kanal ağaları, kanalın belediye başkanları. Onların altında “op”lar (operatör) yani kanal muhtarları bulunuyor. Op'ların kıdemli olanına “sop” deniyor. Op'lar chat insanlarıyla iletişim kuruyor. Diğer chat ağaları ise “ağır takılıyor” kullanıcılarla muhatap olmuyor. Onlar sandalyesini arkaya döndürüp konuşuyor, emir veriyor gerektiğinde. Üç yıldır chat dünyasında “op”luk yapan Erdi Yaşar'a göre, “Bir chat kanalında op olabilmek için aday kişi, kanal ağaları tarafından bir hafta gözlem altına alınıyor. Hali tavrı konuşmaları izleniyor. En önemlisi de günde on saat chat sitesinde yazışıyor olması lazım.”
Chat kanalına selam veren op robotları aynı kelimeleri tekrar edip duruyor: slm, nbr... Chat kanalına giren korsan reklam robotları da var. Ziyaret edilmeyen bir siteniz varsa, chat kanalına girip, “slm wwww.....com sitesinde bekliyorum seni” gibi mesajlarla sitenizin reklamını yapabiliyorsunuz. Op'lar sizi farkederse, hemen size yol veriyor.
Chat ortamında yapılan kavgaların en önemli nedenlerinden biri, bir kızın chat kanalında selam vermesi, o sırada kanalda bulunan erkeklerin de “bu selamı sana değil bana verdi” tartışması. Bir de klavye delikanlıları var. Erdi Yaşar anlatıyor: Klavye delikanlıları klavye başında sayar, döker, asar keser, erkeklik taslar. Ama karşı karşıya gelince pısar kalır. Geçen gün klavye delikanlısı arkadaşım o kadar erkeklik taslamış ki Mersin'den gelip dövüp gittiler. Net kafe sahibi Adem Yenikaya ise, “Bazen minicik çocuklar bile sanal alemde klavye delikanlılığına soyunuyor” diyor.
nChat yöneticileri kendi aralarında, chat sitesindeki diğer üyeleri kısa süreliğine dondurarak gizli toplantılar düzenliyor, kararlar alıyor. Bu toplantılarda kanal kurucusu founder genellikle kendi arkadaşı olan sop ve op'ları kolladığı için genellikle krıgınlık ve dargınlıklar başgösteriyor. Bazen haksızlığa uğrayan op'lar toplu biçimde istitfa ediyor ya da grev yapıyor. Aynı zamanda op'lar, da bulundukları kanal üyelerinin bir araya geldiği zirveler, piknikler düzenliyorlar. Bu zirvelerde, tanışan üyeler gruplaşmaya ve kanal içinde gerçekleşen sohbetlerinde çete gibi hareket etmeye başlıyorlar çoğu zaman. Bu zirvelerde op ve sop'lar baş köşeye kuruluyor, saygıda kusur görmüyor. Özellikle Anadolu'nun küçük yerleşim birimlerinin chat kanallarında sohbet eden kişiler gerçek yaşamda da artık arkadaş grupları, ya da çok samimi dostluklar kurabiliyor.
Chat devletlerinin kendilerine has dilleri de var. Bu dili konuşmayanlar chat aleminin “ötekisi” olmaya mahkum. V, y, g harflerini kullanmadan konuşmak gerekiyor öncelikle. Soru sorarken de 'S'leri bir daha bulunmamak üzere kaybetmeli bu ortamda. 'Ne haber' demek için 'nbr' diyor, cevabını iyiyim yerine “ii” olarak alıyorsunuz. Vallahi, walla oluyor bu dilde. Meşgulseniz “plz” diyerek sohbetinize ara verebiliyor, “u” diyerek size soru sorana “ya sen” şeklinde karşılık verebiliyorsunuz. İslami usul selamlaşma da var istiyorsanız. Size “s.a.” yazarak selamun aleyküm diyene “a.s” yazarak aleykümselam diyebilirsiniz. Eğer sanal ortam sizi kesmiyorsa ve karşınızdakini artık görmek istiyorsanız, ona “reelde görüşelim” teklifini sunabilirsiniz. Bazen de klavye delikanlılarına sinirlenen kullanıcıların savurduğu tehdit cümlesi oluveriyor, “reelde görüşelim” ama bu kez cümle sonunda bir “ulan” oluyor.
Chat aleminin kurdu Erdi Yaşar, kanala yeni girenlerin kız mı erkek mi olduğunu hemen anlıyor. Eğer misafir, yani quest modunda giriyorsa “bu bir ev kızıdır” diyen Yaşar, “Ev kızları bilgisayar bilgisine hakim olmadığından sitelere kayıt olmayı beceremiyor” şeklinde konuşuyor. Chat ortamında en çok online olanlar da Yaşar'ın gözlemlerine göre muhasebeciler ve sekreterler.
Chat müdavimi Kerim Aytunç, bazı opların “kıl olduğu kişileri yahut grupları” kanaldan keyfi olarak attığını söylüyor. Chatten kovulduğu için onuru kırılan kişilerin, bu sefer opun üstündeki yöneticiye gidip şikayet edebildiğini anlatan Aytunç, hemen mahkeme kurulup haklı haksızın ayırd edildiğini ve gereğinin düşünüldüğünü anlatıyor. Bir op, başka bir kanala sohbet etmek için giremiyor, girerse yetkisi siliniyor. Bu tarz sitelerde, operatör olmak isteyen nitelikli insanlar olursa, internet üzerinden sınav yapıldığını söyleyen Yaşar, bu gizli sınavda her olumlu özelliğe bir artı verildiğini belirtiyor. Chat kanallarında, operatör olan kişileri nicklerini başındaki “@” harfinden tanıyabiliyorsunuz.
