Türk sineması yakın tarihle hesaplaşmıyor tartışmaları sürerken, 12 Eylül öncesi ve sonrasını anlatan yeni bir film daha çekildi. Üstelik film bir roman uyarlaması. Daha önce Sis ve Gece kitabı filme çekilen Ahmet Ümit'in 1994 yılında yayımlanan Bir Sis Böler Gece'yi kitabı Ersan Arseven'in 6 yıllık çalışmasından sonra film oldu. Cem Davran, Merve Dizdar ve Ali Sürmeli gibi isimlerin rol aldığı filmin çekimleri tamamlandı. Filmde, birbirine paralel akan iki hayat anlatılıyor. Film bir kazayla başlayıp mistik, alevi ve sol geleneğin geçmişteki izlerini sürüyor. Biz de filmin yönetmeni ve oyuncularıyla ve tabii kitabın yazarı Ahmet Ümit'le 'yeni bir iş' iddiasıyla ortaya çıkan filmi konuştuk. Söze genç oyuncu Merve Dizdar'la başlayalım. Üniversiteden yeni mezun olan Dizdar filmde iki ayrı karakteri canlandırıyor. Alevi Gülizar ve solcu Demet için uzun bir çalışma sürecine giren oyuncu “İki rol de bana çok uzak karakterlerdi. Ben de o döneme uzaktım. Gülizar'a daha yakın hissettim kendimi ama bir o kadar da zorlandım. Özellikle Cem Evi sahnelerinde çok sıkıntı çektim” diyor.
Filmin yönetmeni Ersan Arseven senelerce İsviçre televizyonlarında yönetmenlik yapmış bir isim. Türkiye'ye dönüşünü bu filmle gerçekleştirecek olan Arseven bu romanı filme çekme kararının nedenlerini şöyle anlatıyor: “Romanı okuduğum zaman sanki Türkiye'de yapmak istediğim hayat bilançosu bir tepsi üzerinde bana sunuldu. Her okuduğum satır beni geçmişime götürdü. Çünkü benim ailem de beş nesil önce Çorum'dan İstanbul'a göç etmiş Alevi bir aile. Bu kitap elektro şok oldu benim için. Okur okumaz Ahmet Ümit'i aradım. Ahmet'le gitmek istediğimiz nokta aynı dedik ve çalışmaya başladık.” Genelde roman uyarlamalarında yazar memnunsa yönetmen mutsuz, yönetmen mutsuzsa yazar memnundur. Bir Sis Böler Geceyi filminde süreç tersine işlemiş. Arseven senaryoyu yazarken sıklıkla yazar Ahmet Ümit'e danışmış. Ümit “Genelde yazarlar cümlelerime dokundurtmam der ama bizde tam tersi oldu. Bazı yerleri ben çıkaralım dedim, Ersan Arseven karşı çıktı” diye belirtiyor.
Yazdığı polisiye romanlarıyla iddiasını ortaya koyan yazar Ahmet Ümit bu filmde mistik bir gerilim hikayesi içerisinde insan ve inanç sorunsalına değindiklerini belirtiyor. Ümit filmin 'yeni bir iş' olarak lanse edilmesini istiyor. Çünkü bugüne dek çekilen yakın dönemi anlatan filmlerin hepsinin aynı formatta olduğunu ama Bir Sis Böler Geceyi filminin onlardan ayrıldığını söylüyor. Ümit farklılıkları şöyle özetliyor: Bu filmde yeni bir şey var, anlatım tarzı farklı. Dini ya da politik filmlerin tuhaf bir ağırlığı vardır. Düşüncenin veya inancın ağırlığı filmin üzerine çöker. Burada ben romanı yazarken ona çok dikkat etmiştim. Bir gerilim hikayesi izler gibi izleyecekler filmi.” Ümit, karakteri Süha'yı kendine çok benzetirmiş. Demet'le Süha'nın buluşmasını karısıyla kendisinin buluşması olarak anlatan yazar “Eğer yazar olmasaydım muhtemelen Süha gibi olurdum. Bu benim için çok özel bir roman. Hep kafamda bu romanı filme çekmek vardı” diyor. Yeni bir anayasanın tartışıldığı bugünlerde filmin 'Neden yeni anayasa yapmalıyız?' sorusuna bir cevap olduğunu belirten Ümit'in bu konuya ilişkin açıklaması ise şöyle: “Film yakın tarihte yaşadığımız kötü günleri anlatıyor ve değişikliğin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Yeni anayasa için düğmeye basılmalı."
Ahmet Ümit filmi Türkiyeli olan herkesin izlemesi gerektiğini söylüyor ve ekliyor: "Burada anlattığımız olay solculuk değil de ülkücülük de olabilirdi. Alevilik değil Sünnilik de ele alınabilirdi. Asıl mesele şu: İnsan için bir idealin ve inancın önemi nedir? Nereye kadardır? Biz romanda ve filmde bu soruya cevap arıyoruz."
