Küresel para düzeni her 30-40 yılda bir değişir: 1871-1913 Klasik Altın Standardı, 1913-1944 Altın Değişim Standardı, 1944-1971 Bretton Woods Sistemi ve 1971’den bu yana Petro-Dolar Sistemi.
1971’e kadar gelen sistemlerde rezerv paralar bir şekilde altına bağlıdır. ABD’nin altın varlığı 1944 sonrası aşırı para basma, sosyal harcamalar ve dış açıklarla 20 bin tondan 8 bin tona düştü. Böyle olunca Başkan Nixon doların altına çevrilebilirliğini durdurdu. İlginçtir o tarihten sonra ABD bir gram bile altın satmadı.
Petro-Dolar Sistemi’nde ABD merkez bankası FED altın vs ile sınırlı olmadan istediği kadar sıfır maliyetle dolar basabiliyor. Altın ile bağını koparıp sınırsız bir şekle geldiği halde doların güven sağlamaya devam etmesi çok önemli bir faktör ile sağlandı: Dünya enerji kaynağı petrolün sadece dolar ile alınıp satılması. Bu o kadar önemli bir özellik ki bunu kırmaya kalkışan Saddam, Kaddafi gibi liderlerin sonları belli.
İlk bakışta Petro-Dolar Sistemi 46 yıl ile en uzun giden sistemmiş gibi görünüyor. Oysa 2008 Krizi’nden sonra aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülke uluslar arası ticareti dolar ile değil kendi milli paraları ile yapma yoluna gitti. Çünkü ABD 2008’den sonra batan bankacılık sistemini kurtarmak için 3.2 trilyon dolar bastı; yani o döneme kadar yaklaşık 200 yıllık tarihi boyunca bastığı miktarın dört katı!
Bu durum tüm dünyayı fakat özellikle Çin’i rahatsız etti. Çin halkı 1970’den 2008’e kadar ağır koşullar altında yaklaşık 40 yıl çalışıp 2 trilyon dolar civarında para biriktirmişti. Ama ABD 2008 Krizi’nden sonra hiç zahmetsiz 1-2 yılda bu parayı bastı. Yani Petro-Dolar Sistemi ile ABD ve FED’in sahipleri tüm dünyadan gerçek mal ve hizmet hatta yetişmiş insan alıp, karşılığında sıfır maliyetle sınırsız basabildikleri yeşil mürekkepli kağıt parçaları veriyor. Tüm dünya ve Çin için bu sürdürülemez bir durum.
Her küresel parasal sistem gibi Petro-Doların da bir sonu var ve gördüğümüz gibi bu sistem doğal ömrünün sonuna çoktan gelmiş. ABD dahil tüm küresel aktörler gibi Çin de bu durumun farkında ve yeni bir sisteme geçiş için kendi hazırlığını yapıyor.
2017 Eylül ayı başında Nikkei Asian Review’de çıkan bir habere göre dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin artık petrol fiyatını kendi para birimi olan yuan ile belirleyecek yeni bir kontrat çıkarmaya hazırlanıyordu. 1 Ocak 2018’de Bloomberg’te yayınlanan bir habere göre ise bu kontrat bir ‘Futures’ kontratı olacak ve 18 Ocak’tan itibaren işlem görmeye başlayacaktı.
Bu hamlesi ile Çin hiç kuşkusuz doların küresel rezerv para konumuna ciddi bir saldırı yapmış oluyor. Bu yeni durumda dünya ülkeleri petrolü dolar ile değil yuan ile alıp satabilirler ve daha önemlisi kendi milli merkez bankası rezervlerini de yuan ile tutabilirler.
İş burada da bitmiyor. 20. Yüzyıl boyunca dünya altın fiyatları Londra Altın Borsası’nda belirlendi. Oysa Çin, Şangay şehrinde Londra’ya alternatif yeni bir altın borsası kurdu. Yani Çin’e petrol satanlar elde ettikleri yuanları rahatlıkla bu Şangay borsasında altına çevirebilecekler. Peki Çin’in elinde petrol ithalatını karşılayacak altın var mı? Çin uzun süredir bu proje için hazırlanıyor. On yıllardır Çin ordusunda kara, hava, deniz vb kuvvetlerin yanında bir de altın kuvvetleri var! Bu ordunun amacı tüm ülkede altın madenlerini tespit etmek ve altının çıkarılmasını, nakliyesini ve depolanmasını korumak. Böylece Çin kendi altın madenlerini sonuna kadar kullanarak Güney Afrika’yı geçip dünyanın en büyük altın üreticisi haline geldi. 2020 yılında üretimin yıllık 500 tona ulaşması hedefleniyor. Çin merkez bankası da dünya piyasasında sürekli altın satın alıyor. Resmi rakamların yanıltıcı olduğunu düşünen bazı batılı uzmanlar Çin devletinin çoktan 3-4 bin ton altın biriktirdiğini düşünüyor. Özel birikimler buna dahil değil. Bu arada Çin devleti yuan-petrol kontratı haberinin hemen ardından Ekim ayında toprak altında çıkarılmayı bekleyen 12 bin ton altın rezervi sahibi olduğunu da açıkladı. Yani dünyaya korkmayın size ödeme yapacak altınımız var mesajı yolluyorlar.
Elbette petrolü dolar dışında bir para ile alıp satmayı hedefleyen ülkeler ABD’nin savaş tehdidi ile karşılaşacaktır. Çin’e en çok petrol satan ülkelerin İran ve Katar olduğunu düşünürsek tablo biraz daha netlik kazanır. Hele hele Kuzey Kore ve İran’ın nükleer teknolojileri Pakistan üzerinden Çin’den aldıklarını bilirsek artık şüphemiz kalmaz; Çin-ABD arasında bir kur savaşı ve küresel dünya para sistemi savaşı olarak başlayan mücadele bir büyük sıcak savaşa doğru hızla ilerlemektedir. Bu savaşta muhtemelen ticari engeller, hackerlar, bitcoin vb şifre paralar ve hatta nükleer silahlar dahi kullanılabilir.
