Merhum Ali Ulvi Kurucu'nun hatıralarında anlattığına göre Hz. Peygamber, ümmetine 9 haslet emrediyor. Hz. Peygamber şöyle buyurmuş: "Rabbim bana dokuz ahlâkla ahlâklanmamı, dokuz hasleti, dokuz huyu ahlâk edinmemi emrediyor. Ben de size ey ümmetim, bu dokuz huyu ahlâk edinmenizi emrediyorum.
Birinci haslet: Haşyetu'llah
Gerek vahdette, gerek kesrette Allah'dan korkacaksın. Gerek yalnız başına kaldığında ve gerek halkın arasında, kalabalık içinde bulunurken Allah'dan korkacaksın. Allah korkusu... Allah'ın her yerde, her an, zaman ve mekânda hâzır ve nâzır olduğunu unutmamak. İşte bu ahlâk, bu duygu her güzelliğin başıdır. Zaten bu şuura bürünen bir kimse, Allah'a asi olamaz ki... Allah görüp duruyor; hâzırdır, nâzırdır. O'nun gördüğünü ne polis görebilir, ne jandarma görebilir ve ne başka bir kimse...
İkinci haslet: Ve kelimetu'l-adli
Gerek sükûn, ferah ve huzur anlarında ve gerekse öfke ve gazap hâllerinde, daima adâletle davranacak, hakkı söyleyeceksin... Bu çok zordur. Zira münafıklığın alâmetlerinden birisi de, "iza hâseme fecer" yani kızdı mı taşar, haddini aşar, ağzına geleni söyler. Haddini aşar; yani adâletten uzaklaşır. Kızdırmaya gelmez, içini döker...
Üçüncü haslet: Ve'l-kasd fi'l fakr ve'l gınâ
Gerek zengin, gerek fakir, bolluk veya darlık hâlinde, iktisattan ayrılmayacaksın. İsraf yok. E canım, Allah verdi! Verdi ama, malın çoksa israf etme, boşa harcama, fakire ver, adam yetiştir. İsraf yapacak zamanda değiliz... Ne gençler var, okuyacak, âlim olacak, adam olacak.
Dördüncü haslet: Ta'fu ammen zalemek
Müslüman kardeşlerinde sana zulmedeni, kötülüğü dokunanı affedeceksin. Sana bir zararı dokundu: "İnsandır yahu, kasden yapmaz, Müslüman Müslüman'a zulmetmez, hata etmiştir," diyeceksin. "Allah benim sabahtan akşama kadar kaç tane hatamı affediyor!" diye düşüneceksin. Allah'ın ahlâkıyla, Resûlü'nün ahlâkıyla ahlâklanmak vardı ya, işte: Sana zulmedeni affedeceksin.
Beşinci haslet: Ve tasilu men kata'a
Gelmeyene gideceksin.
Altıncı haslet: Ve tu'ti men haramek
Vermeyene vereceksin.
Yedinci haslet: Ve en yekûne nuthuke zikran
Konuşman zikir olacak.
Sekizinci haslet: Ve sumtuke fikran
Susman tefekkür olacak.
Dokuzuncu haslet: Ve nazaratuke ibraten
Bakışın ibret almak için olacak.
- Bu dokuz hasletten dört, beş ve altıncılara bilhassa dikkat edilmelidir. "Zulmedeni affet, gelmeyene git, vermeyene ver..." Peygamber Efendimiz'in sîretinde gördüm: Seyyidina Ali'nin rivayetine göre bu üç düstur, Resûl-i ekrem'in kılıcının üzerinde yazılı imiş...
