|

SİNEMAYI SANAT YAPANLAR

Ali Murat Güven
00:00 - 7/02/2010 Pazar
Güncelleme: 23:30 - 6/02/2010 Cumartesi
Yeni Şafak
SİNEMAYI SANAT YAPANLAR
SİNEMAYI SANAT YAPANLAR
JOHN FORD
GERÇEK ADI
: John Martin Feeney

DOĞUM TARİHİ VE YERİ
: 1 Şubat 1894 / Cape Elizabeth, Maine-ABD

ÖLÜM TARİHİ
: 31 Ağustos 1973 / Palm Desert, California-ABD (Mide kanseri)

LÂKAPLARI
:: "Amiral" (The Admiral) ve "Jack Amca" (Uncle Jack) / Yakın dostu aktör John Wayne'nin taktığı lâkapla da "Koç" (Coach)
EN TİPİK ÖZELLİĞİ
: Kendisine her ne zaman "sinema-sanat ilişkileri" üzerine bir soru sorulsa deliye döner ve sinemanın asla bir sanat olmadığını savunurdu. Fakat, hem biçim hem de içerik açısından birbirinden sağlam western ve savaş filmleriyle kendisinden sonra gelen bütün sinemacılara iyi filmlerin nasıl çekilmesi gerektiğini öğretti; Steven Spielberg, Akira Kurosawa, Orson Welles, Martin Scorsese gibi büyük yönetmenlere ilham kaynağı oldu. En çok kızdığı da savruk kamera hareketleri ve özensiz bir ışık eşliğinde amatör oyuncularla filmler çeken Avrupalı "Yeni Dalga" sinemacılarıydı. Bir konuşmasında, görüntü yönetmenine dönüp, bu ekibi kastederek "Dostum, bir sonraki filmimizde bazı planları flu ve sallantılı çek de Cannes'da birinci olalım" demişliği vardır. Büyük ve aşırı kamera hareketlerini hiç sevmez, bu tür manevralara her filminde en fazla bir-iki kez yer verirdi. Ona göre aksiyon kamerada değil çerçevenin içindeki "oyun"da olmalıydı. Şimdiye kadar 4 kez "En İyi Yönetmen" Oscar'ını kazanan tek sinemacıdır. 1973'de de Amerikan Film Enstitüsü'nden "Hayat Boyu Başarı Ödülü" alan ilk kişi oldu ve muhteşem kariyeriyle -Oscar dahil bir çok yarışmada- bu tip bir özel ödül kategorisinin doğuşuna öncülük etti. Fransız sinemasının gururu Jean-Luc Goddard'ın bir söyleşide kendisine yönelttiği "Sizin Hollywood'a ne getirdi Üstad?" sorusuna "Bir tren getirdi" cevabı pek ünlüdür.
YÖNETTİĞİ FİLMLERİN SAYISI
(1917-1966 arasında) : Dramaların yanısıra, çoğunluğu western türündeki TV dizileri ve savaş belgeselleri de dahil olmak üzere yaklaşık 150
KILAVUZ SÖZLERİ:
- "Film çekmeyi seviyorum, fakat sonradan onlar hakkında konuşmayı ise hiç sevmiyorum."

- "Bu mesleğin temel kurallarını bildikten sonra herkes film yönetebilir. Film yönetmek bir gizem değildir, bir sanat ise hiç değildir. Yönetmenliğe hevesliyseniz aklınıza kazımanız gereken ilk kural şu: İnsanların gözleri perdede çok başarılı bir şekilde görüntülenmelidir."

- "Doğru düzgün bir yönetmen olmak istiyorsanız bu sektörün ticarî kurallarına uyacaksınız. Artistik bir başarısızlığın somut hiç bir önemi yoktur, ancak ticari bir başarısızlığınız ise o yapıma bel bağlamış bir sürü insan için çöküştür. İyi yönetmen, insanların seveceği filmler çeken ve elde ettiği ticarî başarılarla sektördeki varlığını bir sonraki filmine taşıyabilen yönetmendir."

MESLEKTEKİ EN HAS ADAMI:
Amerikalı aktör John Wayne (1907-1979) / Bir söyleşisinde onun için "Hollywood'da tanıdığım en iyi aktör" demişti ve kendisine daima "Dük" (Duke) diye hitap ederdi. Wayne de yakın dostu Ford için "O beni bulup bana bu işi öğretmeseydi, şimdi bir hiçtim" diyordu. Nitekim, kendisiyle bir ömür boyu omuz omuza çalıştığı bu efsane yönetmenin 1973'deki cenaze töreninde de Hollywood tarihine geçen güzellikte bir konuşma yaptı.
MUTLAKA İZLENMESİ GEREKEN 5 FİLMİ:

Tek kelimeyle baş döndürücü bir filmografiden, zorlukla seçebildiğimiz örnekler bunlar… Siz yine de daha fazlasını izlemeye çalışın!

  • "Cheyenne Sonbaharı" (Cheyenne Autumn), 1964

  • "Sakin Adam" (The Quiet Man), 1952

  • "Vadim O Kadar Yeşildi ki" (How Green was My Valley), 1941

  • "Gazap Üzümleri" (Tne Grapes of Wrath), 1940

  • "Posta Arabası" (Stagecoach), 1939

  • 14 yıl önce