Son dönemlerde Kamu Denetçiliği Kurumu personel konularında vermiş olduğu kararlarla bir çok sorunun çözümüne katkı sağlamaya başlamıştır. Kararlar tavsiye niteliğinde olsa da sorunların çözümüne ciddi katkı sağlamaktadır. Bu yazımızda örneklerle konuyu açıklamaya çalışacağız.

Geriye dönük aile yardımı ödemesinde açılım sağlandı

6. Dönem Toplu Sözleşme metninde yer alan aile yardımı ödeneğinden geriye dönük yararlanmayı düzenleyen 36 ncı maddede; “Aile yardımından yararlanılabilecek eş ve çocuk durumunda meydana gelen değişiklikleri daha sonraki tarihlerde bildiren personele, ilgili mevzuatı uyarınca aile yardımı ödeneği verilmesi koşullarının mevcut olması ve 01/10/2021 tarihinden öncesine taşmaması kaydıyla, anılan bildirime dayanılarak aile yardımı ödeneğinden yararlanabileceği tarihten önceki üç aya kadar olan dönem için de aile yardımı ödenekleri verilir.” ifadesine yer verilmiştir. Bu hüküm çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşları geriye dönük ödemeler yapmaktadır.

Kamu Denetçiliği Kurumu ise 10/06/2022 tarihli Kararı’nda Antalya İl Sağlık Müdürlüğü’nde mühendis olarak çalışan bir personelin 15/04/2020 tarihinde doğan çocuğunu çocuk yardımı için Kamu Personeli Aile Bilgileri Bildirim Sistemi üzerinden 09/12/2021 tarihinde bildirimde bulunup doğum olayının gerçekleştiği tarihi takip eden aybaşından itibaren Mayıs 2020 ile Kasım 2021 tarihleri arasındaki çocuk yardımının ödenmesi talebine olumlu bakarak tavsiye kararı vermiştir. Bu kararda herhangi bir tarih kısıtına gidilmemiştir.

Şikâyet konusuyla benzer nitelikteki taleplerle ilgili Aksaray İdare Mahkemesi’nin 24/07/2013 tarihli ve E:2013/367, K:2013/675 sayılı kararı ile Manisa İdare Mahkemesi’nin 25/11/2014 tarihli ve E:2014/367, K. 2014/798 sayılı kararında aile yardımı ödeneğinin geriye dönük ödenebileceği, buna dayanak olarak ta ilgili kararlarda “Dava dosyasının, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ile bir arada değerlendirilmesinden, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlara aile yardımının ne şekilde ve ne zaman ödeneceği açıkça hükme bağlanmış olmakla beraber geriye dönük olarak talep edilemeyeceği yönünde bir düzenlemenin bulunmadığı (bu yönde bir hükme yer verilmediği) anlaşılmaktadır.” hususunun gösterildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda anlatılan hususlar, başvuranın iddiaları, idarenin konu ile ilgili açıklamaları, mevzuat, yargı kararları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde (657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202 ve devamı maddelerine uygun olarak) başvuranın çocuğu için talep ettiği çocuk yardımı ödeneğinin, bildirimin hangi tarihte verildiğine bakılmaksızın bu şartı taşıdığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenmesi gerektiği kanaatine ulaşılmış olup başvurana geriye dönük aile yardımı ödeneği verilmemesi işleminin hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Görüleceği üzere, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun vermiş olduğu bu karar personel mağduriyetini gidermesi açısından önemli bir açılım sağlamıştır. İdareler verilen kararın yasal dayanağı yoktur diye ödeme yapmazsa idari yargıda açılacak davalarda personelin kazanma ihtimali oldukça yüksektir.

Öğretmen alımlarındaki sözlü sınavda kritik bir açılım sağlandı

Kamu Denetçiliği Kurumu Milli Eğitim Bakanlığı’nca yapılan sözleşmeli öğretmen alımında yapılan sözlü sınavlarla ilgili olarak önemli bir karara imza attı.

KDK’ya başvuran bir aday, 2021 KPSS’den 81 puan alarak 354. olarak dereceye girdiğini, mülakatta 55 puan verildiğini, mülakatta, vücut dilini mimik ve hareketlerle desteklediğini, sorulan soruların hepsine doğru ve mantıklı cevaplar verdiğini, yaptıkları araştırmalar sonucunda Bakanlıktan illere gelen sınav listelerinde yer alan bazı adayların ön güvenlik araştırması sebebiyle direkt elendikleri bilgisine ulaştıklarını, bu bilgi ışığında İstihbarat Daire’de yaptıkları özel görüşmede kardeşleri ve ailesiyle ilgili en ufak bir olumsuzluk bulunmadığını teyit ettiklerini, yine araştırmalar neticesinde, Gaziantep’te aynı isimde ( ) bir eğitim fakültesi mezununun yaşadığını öğrendiğini, güvenlik incelemesi neticesinde bir sorun olduysa kuvvetle muhtemel bu kişinin sicil kaydı ile kendisinin sicil kaydının karıştırıldığını düşündüğünü iddia ederek, mülakat puanının güncellemesini, gerekirse tekrar mülakat yapılmasını talep etmiştir.

KDK, başvuranın talebiyle ilgili olarak yaptığı inceleme ve değerlendirme neticesinde verdiği kararda şu ifadelere yer vermiştir; İdarenin sözlü sınav öncesinde, sınav soruları ile birlikte cevap anahtarının hazırlanması, sorulan bilgi sorularına adayların verdiği yanıtlara ve kişisel niteliklerine göre yapılan değerlendirmede hangi komisyon üyesince hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı ve ‘gerekçeleriyle’ gösterilmesi, sözlü sınavın nesnelliği açısından aranan kriterlerdir. İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerden sınav esnasında sorulacak soruların ve cevap anahtarının sınav öncesinde hazırlandığı, adaya sorulan soruların kayıt altına alındığı, komisyon üyelerince verilen puanların gerekçeleri ile tutanağa geçirildiği, ancak adaya sorulan sorulara adayca verilen cevapların tutanak ile kayıt altına alınmadığı anlaşılmıştır.

Bu nedenle sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan “nesnellik”, “tarafsızlık”, “şeffaflık”, “hesap verilebilirlik” ilkelerine uygun yapılmasını teminen, İdarenin bundan sonra düzenleyeceği sözlü sınavlar öncesinde bilgi soruları yanında cevap anahtarlarını hazırlaması yönünde Milli Eğitim Bakanlığı’na tavsiyede bulunulmasına karar verilmiştir.

KDK, adayın tekrar mülakata alınmasına olumlu bakmasa da vermiş olduğu karar yapılacak sözlü sınavlar için önemli bir adım olacaktır.

Sözlü sınavlarda sesli ve görüntülü kayıt açılımı

KDK, vermiş olduğu başka bir kararında sözlü sınavlarda görüntü ve sesli kayıt alınması tavsiyesinde bulunmuştur.

Sözlü sınavda elenen öğretmen adayı, 2021 yılında girdiği KPSS’den 81,10 puan alarak alanında (Sınıf Öğretmenliği) 683 üncü olduğunu, 2175 öğretmenin alımı yapılacağından atanması kesin diye beklerken 27 Aralık 2021’de açıklanan mülakat sonucunda puanının 55’e düşürüldüğünü öğrendiğini, mülakattan dört sorunun hepsine doğru cevap verdiğini, itiraz dilekçesini MEB’e gönderdiğini fakat hiç incelenmeden reddedildiğini, bugüne kadar adliyenin bile önünden geçmemişken hangi sebeple elendiğini bilmediğini, bir aydır bu haksızlıkla mücadele ettiğini belirterek atamasının yapılmasını talep etmiştir.

MEB bu Karar sonrasında sözlü sınavlarda sesli ve görüntülü kayıt alma yolunu uygulamaya koyar mı bilmiyoruz, ama bu kararın sözlü sınavlar açısından önemli bir açılım olduğunu ifade edebiliriz.