Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2021 Yılı Faaliyet Raporu incelendiğinde öğretmenlerle ilgili çarpıcı sonuçlara ulaşmak mümkündür. Mesela, 10 yıllık süreçte 153.066 öğretmenin emeklilik ve istifaen MEB’den ayrıldığı bilgisinin yanında sözleşmeli ve ücretli öğretmenlere ilişkin ayrıntı dikkat çekicidir. Bu rapordaki öğretmenlerle ilgili önemli bilgileri okuyucularımızla paylaşarak çıkardığımız sonuçları ve görüşlerimizi açıklayacağız.
Yıllara göre atama yapılan öğretmen sayıları
Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2021 Yılı Faaliyet Raporu incelendiğinde öğretmen atamalarıyla ilgili çok ciddi verilere rastlayamıyoruz. Ancak, daha önceki yıllarda yayınlanan raporlarla bir araya getirdiğimizde önemli verileri elde edebiliyoruz. Bu verilere göre;
1- 2013 yılında 39.676, 2014 yılında 49.002, 2015 yılında 51.326 ve 2016 yılında 29.699 öğretmen ilk atama yoluyla göreve başlamıştır. 2017 yılında 22.026, 2018 yılında 25.001, 2019 yılında 40.222 ve 2020 yılında 41.139 Sözleşmeli Öğretmen Ataması (4/B) yapılmıştır. 2020 yılında 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında 53 atama, 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu kapsamında da 15 atama yapılmıştır. 2021 yılında ise 99 milli sporcu, 1.248 engelli öğretmen, 19.958 sözleşmeli öğretmen, 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu kapsamında 30 ve 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında 72 atama yapılmıştır.
2- 2013 yılında 250, 2014 yılında 366, 2015 yılında 404 ve 2016 yılında da 238 öğretmen Açıktan Atama, Kurum içi, Kurumlar Arası ve Yeniden Atama yoluyla göreve başlamıştır. 2017 yılında bu atama türünü göremiyoruz. 2018 yılında (657 sayılı Kanun’un 74 ve 92’nci maddesine göre) 6 açıktan atama yapılmıştır. 2019, 2020 ve 2021 yıllarında (657 sayılı Kanun’un 74 ve 92’nci maddesine göre) açıktan öğretmen ataması yapılmamıştır.
3- Sadece 2013 yılında 1.011 Açıktan İlk, Kurum İçi, Kurumlar Arası İlk Atama yapılmış olup, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında bu yöntemle öğretmen ataması yapılmamıştır. 2017 yılında bu atama türünü göremiyoruz. 2018 yılında (657 sayılı Kanun’un 74 ve 92’nci maddesine göre) 6 açıktan atama yapılmıştır. 2019, 2020 ve 2021 yıllarında (657 sayılı Kanun’un 74 ve 92’nci maddesine göre) açıktan öğretmen ataması yapılmamıştır.
4- 2013 yılında 106, 2014 yılında 83, 2015 yılında 152, 2016 yılında 63, 2019 yılında 286, 2020 yılında 169 ve 2021 yılında 99 milli sporcu öğretmen olarak atanmıştır. Ancak, 2017 ve 2018 yıllarında bu atama türüne yer verilmemiştir.
5- 2013 yılında 311, 2014 yılında 671, 2015 yılında 723 ve 2015 yılında da 498 engelli öğretmen ataması yapılmıştır. 2017 yılında 1.319 engelli atamasına yer verilmiş, ancak bu atamanın kaç tanesinin öğretmen olduğu bilgisi verilmemiştir. 2018 yılında 515, 2019 yılında 750, 2020 yılında 929 ve 2021 yılında 1248 engelli öğretmen ataması yapılmıştır.
6- 2013 yılında 32, 2014 yılında 1, 2015 yılında 1, 2016 yılında 259 ve 2017 yılında 46 ve 2018 yılında 55 ve 2019 yılında 72, 2020 yılında 53 ve 2021 yılında 72 olmak üzere 3713 sayılı Kanun’a göre atama (Şehit Yakını) öğretmen ataması yapılmıştır.
7- 2013 yılında 73, 2014 yılında 136 ve 2015 yılında da 48 olmak üzere yargı kararıyla (İlk Atama, Açıktan, Kurumlar Arası) öğretmen ataması yapılmıştır. 2016 yılında bu yöntemle atama yapılmamıştır. 2017 yılında 22.026, 2018 yılında 25.001, 2019 yılında 40.222 ve 2020 yılında 41.139 ve 2021 yılında 19.958 Sözleşmeli Öğretmen ataması (4/B) yapılmıştır.
Yıllara göre MEB’den ayrılan öğretmen sayısı
Faaliyet raporuna göre, Millî Eğitim Bakanlığı’ndan 2012 yılında 8.800, 2013 yılında 7.877, 2014 yılında 7.975, 2015 yılında 10.988, 2016 yılında 44.144 ve 2017 yılında 19.217, 2018 yılında 8.982, 2019 yılında 15.019, 2020 yılında 15.021 ve 2021 yılında 15.063 olmak üzere emekli, istifa, göreve son, muvafakat, vefat, müstafi ve devlet memurluğundan çıkarılma yoluyla öğretmen ayrılmıştır. 2016 yılındaki yüksek artış FETÖ/PDY ve BTÖ kapsamında görevine son verilen öğretmen sayılarından dolayıdır.
2021 yılında MEB’de çalışan öğretmen sayısı
2021 yılı Faaliyet Raporu’na göre Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı’nda 974.837 öğretmen görev yapmaktadır. 2019 yılı Faaliyet Raporu’na göre ise Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı’nda 946.114 öğretmen görev yapmaktaydı. 2020 yılında 974.837 EÖH sınıfında öğretmen görev yapmaktayken 2021 yılında bu rakam 978.709 olmuştur.
MEB’de çalışan toplam personel sayısı ise 2016 yılında 977.893 iken bu rakam 2017 yılında 984.354, 2018 yılında 1.000.090, 2019 yılında 1.027.885, 2020 yılında 1.055.723 ve 2021 yılında 1.058.160 olmuştur.
2021 yılında MEB’de disiplin cezası verilen personel sayıları
Yine 2021 yılında ise disiplin cezalarına yer verilmemiştir. Daha önceki yıllarda disiplin cezalarına ilişkin ayrıntılara yer verilmişti. Buna göre, 2019 yılında 1081 personele Uyarma, 2041 personele Kınama, 414 personele Aylıktan Kesme (2017 yılında 7.298), 209 personele Kademe İlerlemesinin Durdurulması (2017 yılında 680) ve 17 personele Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası verilmiştir. 2018 yılında 360 personele Uyarma, 804 personele Kınama, 294 personele Aylıktan Kesme (2017 yılında 7.298), 77 personele Kademe İlerlemesinin Durdurulması (2017 yılında 680) ve 41 personele Devlet Memurluğundan Çıkarma cezası verilmişti.
Ancak raporda sadece; 7.381 Soruşturma, 6.103 İnceleme, 194 Ön İnceleme, 39 Suç Duyurusu, 41 Tevdi Raporu ve 13 Ön Rapor hazırlandığı belirtilmiştir.
MEB’in faaliyet raporundaki dikkat çeken zayıf yönler
MEB’in 2020 yılı faaliyet raporunda zayıf yönler arasında ilginç bilgilere yer verilmişti. Buna göre zayıf yönler arasında; Ücretli öğretmen uygulaması, insan kaynaklarının/entelektüel sermayenin niteliği ve yeterliliğinin istenilen düzeyde olmaması, öğretmenler için motive edici bir kariyer sisteminin olmaması, çalışanların motivasyon ve örgütsel bağlılık düzeylerinin düşük olması ile ödül-ceza sisteminin yetersizliğinden bahsedilmişti. Ayrıca, zayıf yönler arasında sözleşmeli ve kadrolu öğretmen grupları arasındaki özlük farkları belirtilmişti. Ayrıca, bu zayıf yönlere önceki faaliyet raporlarında yer verilmemişti.
Ancak 2021 yılı faaliyet raporunda öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimlerine yönelik eğitim programlarının yeterli düzeyde olmaması, insan kaynaklarının/entelektüel sermayenin niteliği ve yeterliliğinin istenilen düzeyde olmaması ve örgütsel öğrenme, bilgi paylaşımı ve birimler arası koordinasyonun istenilen düzeyde olmaması öne çıkmaktadır.
Ücretli öğretmen uygulaması halen devam etmesine rağmen zayıf yönler arasında yer verilmemiştir. Yine sözleşmeli personel uygulaması devam etmekteyken sözleşmeli ve kadrolu öğretmen grupları arasındaki özlük farklarının zayıf yönler arasında belirtilmemiş olması da dikkat çekicidir. Yıllardır sözleşmeli öğretmen uygulamasına devam edilmesine rağmen bu konuda çözüm üretilmemesi ve bu durumun zayıf yönler arasından çıkarılması anlaşılamamıştır.
Ümit ederiz ki ilerleyen süreçte en azından bu konuda çözüm üretilir. Yine 2020 yılında hazırlandığı ifade edilen “Sözleşmeli ve Ücretli Öğretmenlik Uygulamalarının Analizi” raporunun da açıklanmasını temenni ediyoruz. Bu kadar önemli bir konuda hazırlanan raporun kamuoyuna açıklanmamasını sağlıklı bir durum olarak görmediğimizi belirtmek isteriz.
