Türkiye ekonomisinde 1963 yılında başlayan Kalkınma Plan uygulaması ile 2023 yılının sonuna kadar 11 Kalkınma Planı hayata geçirilirken,
2024-2028 yıllarını kapsayan 5 yıllık 12. Kalkınma Planı da uygulanmak üzere sırasını bekliyor.
Geçmişte hazırlanan ve uygulanan 11 Kalkınma Plan’ına baktığımızda söz konusu dönemde var olan ekonomik ve sosyal sorunlarına uzun vadeli çözüm getirmek, makro ekonomik göstergeler için hedef belirlemek, uygulanması gereken politikaları belirgin hale getirmek ve gelecek beklentilerine göre yol haritasını oluşturmak temel amaç oldu.
Peki, 12. Kalkınma Planı ne vaat ediyor?
12. Kalkınma Planı, daha uzun perspektif göz önünde bulundurularak hazırlanan, Türkiye’nin 2053 vizyonunu baz alan ve Türkiye Yüzyılı için gösterici olması açısından temel doküman olma özelliğini taşımaktadır.
12.Kalkınma Planı’nın temel eksenleri olarak belirlenen İstikrarlı Büyüme-Güçlü Ekonomi, Nitelikli İnsan-Güçlü Aile-Sağlıklı Toplum, Yeşil ve Dijital Dönüşümle Rekabetçi Üretim, Afetlere Dirençli Yaşam Alanları
-Sürdürülebilir Çevre ve Adaleti Esas Alan Demokratik İyi Yönetişim
ile kişi başı geliri artırarak Türkiye’nin yüksek gelirli ülkeler ve yüksek insani gelişmişlik seviyesine ulaşmış ülkeler arasına girmesi hedeflenmektedir.
5 TEMEL EKSENLER VE HEDEFLER
12. Kalkınma Planı’nın temel eksenlerden birisi olarak öne çıkan İstikrarlı Büyüme-Güçlü Ekonomi ile plan döneminde ekonomik büyümenin ortalama yüzde 5 oranında arttırılması ve kişi başı gelirin 17.554 dolara yükseltilmesi öngörülmektedir.
Nitelikli İnsan-Güçlü Aile-Sağlıklı Toplum ile
sürdürülebilir kalkınmayı sağlamayı hedeflenmektedir. İnsan kaynağının nitelikli hale getirilmesi için meslek eğitimi ve yükseköğretim ile işgücünün niteliğinin zenginleştirilmesi ve değişen teknolojik koşullara uyum için işgücünün niteliğini yükseltilmesi temel hedef olacağı beklenmektedir. .
Yani beşeri sermayenin sermaye kadar önemli olduğunu ifade eden bir Kalkınma Planı’ndan bahsediyoruz.
Yeşil ve Dijital Dönüşümle Rekabetçi Üretim ile dünyada rekabet etmek ve dolayısıyla katma değeri yüksek üretim oluşturmak için dijitalleştirme ve yeşil dönüşümlü politikaları temel politika olarak belirlemek önem
arz etmektedir. Bununla hem katma değerli üretimimin arttırtması hem de bu ürünlerde ihracat arttırılarak cari açığı sona erdirmek ve ekonomik büyümeyi hızlandırmaktır.
Afetlere Dirençli Yaşam Alanları-Sürdürülebilir Çevre ekseni ile plansız kentleşmeyi
engellemek, nüfus artışı, değişen üretim ve tüketim alışkanlıkları nedeniyle çevrenin kirlenmesi, çevreye olumsuz yansımaktadır.
Kalkınmanın çevre ile uyumlu olması kritik
Adaleti Esas Alan Demokratik İyi Yönetişim ile de
ekonomik ve sosyal kalkınma için gerekli olan bağımsız ve tarafsız yargı ile hukuk devleti, demokrasi ve iyi yönetişim hedeflenmektedir.
Dolayısıyla ekonomik kalkınma, yalnızca ekonomik göstergeler ile değil geniş birçok ekonomik ve sosyal gösterge ile hesaplanmaktadır. Bu nedenle Kalkınma Planları, birçok göstergeyi barındıran önemli rehberlerdir.
