Türkiye’de gündem çok hızlı değişir. ‘Şimdi yer yerinden oynar’ yorumu yapılan herhangi bir açıklama bile en fazla iki saat sonra güncelliğini yitiriyor. Haberlerin, açıklamaların, polemiklerin gözümüzün önünden su gibi akıp gitmesinin temel nedeni büyük oranda sosyal medya. Özellikle de Twitter. Muhtemelen bu yazıya da Twitter’daki link paylaşımı üzerinden eriştiniz. Bir dakika önce farklı bir gündemle meşguldünüz, şimdi bu satırları okuyorsunuz, bitince de başka bir meseleye geçeceksiniz. Yoğunlaşmak diyemedim zira sosyal medyada bu pek mümkün değil. Twitter böyle bir mecra ama bu haliyle bile hassas kullanıcıların etkisi ile İsrail’in başına bela oldu. Bir kaç yazıdır İsrail’in sosyal medya üzerinden ablukaya alınması meselesini yazıyorum. Türk kullanıcılar, İsrail’in silahtan sonraki en etkin gücü olan medya sahasına girdi ve burada sivil bir güç oluşturdu. Twitter’ın anlık değişen gündemi de bir süre durdu. Yaklaşık iki haftadır Türkiye’deki Twitter gündemi İsrail ve ölüm kustuğu Filistin halkı.
Analist bir arkadaşımdan sosyal medyadaki İsrail tepkilerini değerlendirmesini rica ettim. İsrail’e karşı, sosyal medyada pek görünmeyen bir gündem istikrarı oluştuğuna dikkat çekip, “Paylaşım sayıları çok önemli değil. Belirleyici olan farklı içeriklerin sürekliliğidir. Sıradan kullanıcılar, ünlüler, fenomenler, merkez medya çalışanları doğal tepkilere daha fazla hassasiyet gösteriyor. Bu hassasiyet de dönüp dolaşıp kitleleri dinamik tutuyor ve belli bir alanda yoğunlaşmayı sürekli hale getiriyor. Türkiye’deki kullanıcılar başı çekince, yani globaldaki etiketleri de belirleyince bu haysiyet diğer ülkelere de sirayet etti. Tam bir dalga dalga yayılma örneği. Bir çok üniversite, İsrail’in 2021 Gazze saldırılarının sosyal medya yansımalarını daha şimdiden tez olarak çalışmaya başladı” dedi.
Bu analizi neden mi aktardım? Dün bir kırılma yaşadık. İsrail karşıtı gündemin ikinci, üçüncü plana itilmesinden bahsediyorum. Siyasi görüşü, ideolojisi ne olursa olsun Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları iki haftadır İsrail’e karşı birleşmişti. Pandemi süreci, tam kapanma, yeni tedbirler, Ramazan Bayramı, Süper Lig’de son dakikaya kadar süren şampiyonluk yarışı ve bir çok başlık İsrail tepkisinin önüne geçemedi. İsrail Başbakanı Netanyahu ve oğlu Yair’in başta Türkiye olmak üzere sosyal medyadan dünya kamuoyunu etkileme hamleleri de karşılık bulmadı.
Peki dün ne oldu? İç siyasete dönüldü ve sosyal medyaya polemik bombası atıldı. Hem de İsrail üzerinden. İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, akıl almaz bir şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile İsrail Başbakanı Netanyahu’yu bir tutan açıklama yaptı. “Gözümüzün önünde kadınlar, çocuklar katlediliyor. Bir anlamda Sayın Erdoğan’ın İsrailli versiyonu olan Netanyahu, siyasi rakiplerini baltalamak ve bu şekilde koltuğunu koruyabilmek için gözünü kırpmadan sivillerin ve çocukların hayatlarına kastetmekten geri durmadı” dedi. Dediğim gibi akıl alır gibi değil fakat görülüyor ki Meral Akşener bu açıklamayı bile isteye yaptı. Üstelik, kullandığı cümleler HDP’nin yıllardır dillendirdiği “İsrail’in Filistin’e yaptığını Türkiye de Kürtlere yapıyor” söylemi ile neredeyse aynı. HDP Milletvekili Hüda Kaya daha geçen hafta, İsrail askerlerinin Mescid-i Aksa baskınını, “İsrail, Türkiye’yi kıskanıyor” şeklinde paylaşmıştı.
Lakin, Filistin konusunda en yüksek perdeden konuşan tek lider olan Erdoğan’a “Netanyahu benzetmesi” sadece bir hakaret ya da öylesine siyasi polemik değil. İsrail’in üzerindeki Türkiye merkezli sosyal ablukayı bir anda ikinci plana çeken siyasi hamleydi. Dikkat çekmek istediğim nokta bu. Her uluslararası meselede olduğu gibi yine içeriye döndük. Netanyahu ve oğlu, Twitter paylaşımları yeterince sosyal ablukaya alınmadığı için dünyaya dilediği gibi yalan söyleyebilecekler şimdi. Ne alakası var diyenler olacaktır. Lütfen Twitter’daki zaman akışınıza bir bakın. Dün, önceki gün gündem neydi, şimdi neler tartışıldığına dikkat kesilin. İsrail sosyal medyadan da olsa ilk defa böylesine abluka altına alınmışken, ‘cambaza bak’ oyununa gelmeyelim.
