"Homeeer, kitap fuarına gidiyoruz, gelmeyecek misin?"

"Bir kavanozda yapışık ikizler yoksa ben oraya fuar demem."

Londra Kitap Fuarı"nda [15-17 Nisan] bu yıl Türkiye "odak ülke"ydi.

Bu fuarda okurlara kitap satışı yapılmıyor.

Yayıncılar, editörler, ajanlar, menajerler birbirlerine yazarlarını, kitaplarını tanıtıyor ve yayın haklarını satıyorlar.

Ayrıca, yazarların iştirak ettiği paneller, konferanslar düzenleniyor.

Görebildiğim kadarıyla Türk Edebiyatı"nın Batı"da tanınması, okunması konusunda yeni ve ülkemiz adına çok önemli bir yaklaşım doğuyor.

Eskiden… "Batılılar bizden oryantalist taleplerde bulunuyor. Kürt sorunu, harem, işkence, Ermeni meselesi gibi konuların işlendiği romanlarla ilgileniyorlar" denirdi.

Şimdi… Karşılıklı bir yanlış anlama olduğu ortaya çıktı. Alper Canıgüz"ün romanı, Almanya"da yayınlanan "Dünyanın En İyileri" listesinde, Nobelli Mo Yan"ı bile geride bırakarak zirveye yerleşti. İngilizler, yeni öneriler getiren Türk yazarları ilgi ve hayretle dinliyorlar. "Biz sizi hep silik ve kederli kimseler sanırdık, yanılmışız" diyorlar.

Eskiden… "İngilizler kibirlidir. Yayınladıkları kitapların yalnızca % 2"si çeviri" denirdi.

Şimdi… İngiliz, Alman, Fransız, İtalyan yayıncıların pekala çeviriye, Türk Edebiyatı"na açık oldukları anlaşıldı.

Eskiden… Kitaplarımızın herhangi bir Batı diline çevrilmesi, elde edilebilecek en iyi sonuç kabul edilirdi.

Şimdi… Bu çevirilerin daha çok okunması, yankı uyandırması gerektiği fikri canlandı.

Acaba biz Türkler, uluslararası başarıyı daha ziyade doğrudan politika, ekonomi ve futbol alanlarında mı arıyoruz?

"Fetih ruhu"nun barış dönemine uyarlanmasından doğan bir eğilim olabilir mi bu?

Halbuki genel olarak sanatçılar ve elbette yazarlar, ülkelerini temsil etmede politikacı, işadamı ve futbolculardan çok öndedirler.

Sözgelimi, Rus"u ve Rusya"yı Putin"in ağzından değil, Tolstoy"un kaleminden tanırız.

Zihnimizdeki Amerika imgesi, büyük ölçüde Hollywood ürünüdür.

Umberto Eco, 30 yıldır İtalyan yetenek, zeka ve bilgisinin sembolü konumunda. Sivil bir imparator gibi…

***???

Londra Kitap Fuarı"nda Barış Müstecaplıoğlu, Murat Gülsoy, Hakan Günday, Murat Uyurkulak, Ahmet Ümit, Ece Temelkuran, Tarık Tufan, Mario Levi, Ayfer Tunç, Oya Baydar, Murathan Mungan, İnci Aral, Nazlı Berivan Ak, Ömer Türkeş… gibi entelektüeller, Türk Edebiyatı"nın kapsamını ve değerini ortaya koydular.

Mimari, felsefe, sinema, resim, müzik, heykel, gibi alanlardaki imkanlarımızı ayrıca incelemek gerek.

Fakat şu kesin: Türkiye, edebiyat gücünü çok daha verimli kılabilir.

Yurtiçinde yasakçılıktan, yurtdışında çekingenlikten hiçbir fayda doğmayacağı aşikar.

***???

Haşmet Babaoğlu ne diyor?

"Kitap okuma alışkanlığı; meselesi ve soruları olmaya, hatta insanın can sıkıntısının bile hakiki olmasına dayanır. Bir kitabın kapağını açıp okumaya başladığımız şey aslında insandır, toplumdur, evrendir, hayattır. Manevi, millî, evrensel ve varoluşsal sorunları bastırıp resmileştiren bir eğitim sistemi, kitabı istediği kadar övsün… İşe yaramaz." [24 Nisan, Sabah]

Sanırım, bu müthiş tespiti de göz önünde tutmalıyız.

Düşünerek yaşadığımızda; kitapların politika, ekonomi, futbol da dahil hayatın tümünü kuşatmaktan doğan gücünü kavrayacağız.

Asıl açılım o zaman başlayacak.