Casusluk romanları yazarı İngiliz John le Carre, Soğuk Savaş dönemi için şöyle demiş; "şifreli zamanlarda yaşıyorduk..."
Buna yeniden alışmamız gerekebilir.
Dünyanın en bilinen ve yaygın üç uluslararası haber dergisi; Time, Newsweek ve The Economist, Rusya lideri Putin"i eş zamanlı olarak kapaklarına oturttular...
Newsweek, Soğuk Savaş sırasında Putin"in casusluk yapıyor olmasına gönderme yaparak, "siyah-beyaz" bir portre resmini ve kara gözlüklerini kullanmış. Ancak gözlüklerin içinde renkli nükleer patlamalar var ve manşet şöyle bağırıyor; "Parya!"
Time dergisi, Putin"in gölgesini "uçak" şeklinde yapmış ve Ukrayna"da düşürülen Malezya uçağının sorumluluğunu Rus lidere yıkmış; "Soğuk Savaş II-Batı, Putin"in tehlikeli oyununu kaybediyor."
The Economist ise kapağına örümcek ağı örmüş ve göbeğine Putin"i yerleştirmiş. Ağın rengi ile "Örümcek Putin"in gözleri aynı; "Yalan ağı!"
Evvel ve sık yazdık; "Vladimir Vladimiroviç Putin"e, küresel orta sınıfa yaygın biçimde ulaşan bu yayınların eş zamanlı saldırısı belirgin bir Soğuk Savaş alametidir, stili de budur. "Gezi"deki eş güdümü burada da görmek lazım.
"Ne olduğunu", Ortadoğu"nun halini ve Türkiye"nin dengeleri nasıl okuduğunu anlayabilmek için Kremlin"e değil Beyaz Saray"a, daha doğrusu Washington"a bakmak gerekiyor. Çünkü "metamorfoz" orada yaşandı...
22 Ekim 2012 tarihinde Amerikan başkanlık seçim yarışında Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney"in, "Rusya 21. yüzyılda ABD için en büyük jeopolitik tehdidi oluşturuyor" görüşü ile alay eden Barack Obama, ABD"nin dış politikasının nasıl olması gerektiğini- rakibini küçümseyerek-şöyle anlatıyordu... "El-Kaide"nin bir tehdit teşkil ettiğini anlamana sevindim, çünkü birkaç ay önce sana Amerika"nın karşısındaki en büyük jeopolitik tehdidin ne olduğu sorulduğunda El-Kaide değil Rusya dedin. "Rusya" dedin! 1980"lerin dış politikası geri gelemez. Sen de biliyorsun ki Soğuk Savaş 20 yıl önce sona erdi. Fakat sen 1980"lerin dış politikasını geri getirmek istiyor gibisin." ("Transcript And Audio: Third Presidential Debate", National Puplic Radio, 22/10/2012.)
Bu satırlar, Başkan Obama"nın Rusya ile çatışmaya girmek istemediği ve birçok alanda iş birliği yapılabileceği-ki yapıldı da-bir politikayı savunduğu kadar, Amerikan iç politikasına "soğuk savaş"ın dönmesini engellemeye çalıştığı anlamına geliyor. Bugünkü dramatik dönüş, Beyaz Saray"ın Soğuk Savaş hamleleri, Washington"a da soğuk savaşın ulaştığını gösteriyor!
Obama ile İsrail Başbakanı Netanyahu arasında geçtiği öne sürülen, pek dostane ifadelerin kullanılmadığı ve Gazze"ye saldırılara son verilmesini isteyen ABD Başkanı"nın sözleri arasında, "Türkiye ve Katar"a güveniyorum" ifadeleri de vardı. Bu tapeler her iki ülke tarafından yalanlandı. Amerikalı yetkililer, "birilerinin İsrail basınına ABD Başkanı ve Netanyahu arasında sözde bir konuşmayı kurgulayarak servis etmesi şok edici" dedi!
Oysa buram buram kokuyor ki, kısa süre önce Dışişleri Bakanı Kerry"in bir TV konuşmasında yayında olmadığını düşünerek/bilerek söylediği İsrail karşıtı sözler ile bu tapeler aynı politikaya hizmet ediyor! Şifreli zamanlar bu işte.
Hintli bir diplomasi bilgesi Obama"nın geçirdiği başkalaşımı şu sorularla kritik ediyor; "Obama, dönüşümünü tamamen Ukrayna gelişmeleri ile ilişkilendirmekte ve bu durum, Rusya"nın Kırım"ı topraklarına katmasını takip eden 4 aylık bir süreçte ortaya çıkmakta. Peki ama geçen yılın sonunda Ukrayna"daki karmaşıklığı tetikleyen kimdi? Obama, dünya ekonomisinin özellikle Batı dünyası dışındaki büyüme merkezlerine korkunç derecede ihtiyacı olduğu bir zamanda Rusya"yı dışlamaya, ekonomisini mahvetmeye ilgi duymadığını anlamıyor mu? Dünya Bankası ve IMF ile rekabet halindeki BRICS bankası hayatın değişmez bir gerçeği. Hindistan, Brezilya ve Çin, Batı"nın Rus bankaları üzerindeki yaptırımlarından çekinmeyecektir!" ("Why Obama"s Russia sanctions are doomed", Asia Times, M. Bhardakumar, 30/07)
Ortadoğu"da şu an Türkiye"nin de dahil olduğu kimi dengeler, eski ittifakları anımsayabilir ve ABD buna koruyucu bir şemsiye açabilir! Obama"nın kurmayı hayal ettiği üst çatı, süper güçler arasındaki "uyum" şu sıralar huzursuz titreşimler yayıyor ama alt katlar daha sakin olabilir! "Gediksiz" bir cephenin oluşturulması/pekiştirilmesi diyebiliriz.
Küresel güçlerin politikaları değişse de Türkiye"nin değerinin değişmediği ilginç bir dönemdeyiz. Türkiye ve yenilenecek Ankara sadece, "Soğuk Savaş döneminin global ekipmanları hâlâ kullanışlı mı?" sorusunu yanıtlamalı...
Eksik olmasın Obama Türkiye"ye güveniyormuş. Başbakan Erdoğan"ın "maalesef görüşemiyoruz" dediği Obama nasıl Türkiye"ye güveniyor?.. Tabii ki görüşülüyor! Sadece o dili bilmek gerekiyor. Yani şifreli zamanla(ma)ları...
