Kanada, Fransa, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç ve Amerika Birleşik Devletleri Ankara büyükelçiliklerinin 18 Ekim’de yaptıkları ortak açıklamanın, ABD Başkanı Biden tarafından bizzat organize edildiği, açıklama metninin bizzat onun tarafından kaleme alındığı gün gibi aşikar iken, muhalefetin ve fondaş medyanın konuyu –aslî yanını özellikle göz ardı ederek– Erdoğan’ın inadına indirgeme gayretine, yeni bir ibret örneği olarak tanık oluyoruz. Konunun aslî yanı,...

Edebiyattan biyografiye; oyundan, psikolojiye, felsefeden sosyolojiye; bilimden tasavvufa... birçok ana yayın kategorisinde, alt diziler oluşturarak yayın yelpazesini sürekli genişleten Ketebe Yayınları, sanat ana kategorisinde, arkitekt (mimar) başlığı altında yeni bir dizi başlattı. “Eski Yunanca’da, architectonicé (mimarlık), architectón’un techné’si anlamına gelen architectonicé techné’den geliyordu; buradaki architectón, arché (köken, ilke, öncelik) ve tectón (zanaatçı) sözcüklerinden oluşa...

Ressam Ahmet Güneştekin’in, 2015 Mayıs’ında, 55. Venedik Bienali kapsamında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çalık Holding’in sponsorluğunda Venedik’te bir sergisi açılmıştı.Düşkünlüğünde Vivaldi’ye de ev sahipliği yapmış olan Santa Maria della Pieta’daki bu sergisinin açılışına davetli olarak katılmış ve hemen ardından orada sergilenen eserleri üzerine 10 ve 12 Mayıs 2015 tarihlerinde bu sütunda iki yazı yazmıştım.Güneştekin’in 2019 Ekim ayında, Bakü’de açılan ve Ölümsüzlük Odası adlı enstalasyo...

İşaret Yayınları’nın sahibi ve yöneticisi İsmet Uçma’ya rahmet diliyorum.Müslümanların ilim ve irfanına yaptığı hizmetlerin ahiret terazisindeki sevap kefesini doldurmasını ve dolayısıyla son mekanının cennet olasını niyaz ederek, ailesine, dostlarına, mesai arkadaşlarına başsağlığı dileklerimi iletiyorum. Yaşarken kendisiyle yüz yüze görüşemedim. Yaklaşık on yıl önce telefonla arayıp, “Sana çok özel bir kitap ayırdım, almaya gelirsen kahve de ikram ederim” diyerek görüşme kapısını kendi elleriy...

Ekim 2019’daki ilk (gala) gösteriminde seyretmiştim Dilsiz filmini.Yönetmenliğini Murat Pay’ın, yapımcılığını Murat Erdağı’nın, senaryosunu Selman Kılıçarslan ile Murat Pay’ın üstlendiği, 94 dakikalık bir filimdi.Her filmin insan ilişkilerini esas almasından hareketle, Dilsiz’in konusunun da yeni bir ilişkiler organizasyonu (kurgusu) olduğunu düşünerek özetlemek mümkündür. Dilsiz’de söz konusu ilişkiler, asıl üstat, talip, kainat, aşk, ayna, suret, hakikat, sanat vb. kavramların mahiyetlerine ve...

Yazı başlığımızdaki haysiyet kelimesiyle, felâket tellâllığı deyiminin mânâsını, zihinleri sokak-iletişim diliyle sınırlanmış olanların anlayış düzeyine indirmemiz gerekiyor. Arapça hys kökünden gelen haysiyet, Doğan sözlüğe göre 1. Değer, kıymet, itibar; 2. Şeref, onur demek. Mekân ve sebep belirten bağlaç olarak da kullanılıyor. Haysiyetli-lik olumlu, haysiyetsiz-lik ise olumsuz kipleridir. Çağbayır sözlüğünün, haysiyete ilk olarak yüklediği “sosyal konum, statü” anlamına göre, kelime bir grup...

Kalbi karartan, nefsin şu iki tezahürüdür: Hırs ve Hınç!Ki kalp, aynı zamanda aklın terazisidir; o bozulduğunda akıl da bozulur. Gezi eşkıya kalkışmasından yaklaşık altı ay sonra, dershanelerin kapatılması kararına karşı başlatılan medya kampanyasının şirret ve şedit dilini hatırlayanlar, dershane sorgulamasının giderek FETÖ kuruluşlarının tamamını kapsar hale gelmesiyle o dilin, Müslümanlar nezdinde değerleri bâkî olan sahabenin, ulemanın, ariflerin, mutasavvıfların, dervişlerin... istismarına ...

Önceki yazımda Mertol Tulum’un büyük gayret ve zahmetle günümüzün diline aktardığı Surnâme-i Vehbî’nin, Ketebe Yayınları arasından çıkan üçüncü baskısı sayesinde “yeniden görülme alanına” girdiğini hatırlatarak, Tulum’un bu eserdeki değerli açıklamalarını da gözeten okumaların yapılması gerektiğini söylemiştim. Geldiğimiz bu noktanın ise, maalesef “Eyvah ki, eyvah” diyeceğimiz bir nokta olduğunu belirterek tamamlamıştım yazımı. Bize “Eyvah ki, eyvah” dedirten nedenlerin sayısı hayli fazladır. Şu...

Vehbî-i Kadîm, Vehbî-i Evvel nisbeleriyle de maruf olan Seyyid Vehbî’nin (v. 1736) –Mertol Tulum tarafından günümüzün diline aktarılan– Surnâme’si (Surnâme-i Vehbî), Yusuf Genç’in editörlüğünde geçtiğimiz ay, Ketebe Yayınları arasından çıktı. Kendi kelimeleriyle “Bir dilbilimci, bir Türklük bilgisi alanı uzmanı ve tutkunu olan” Mertol Tulum’un daha asistanlık devrinde dikkatini çeken, “...Söz ezgileri ve satırlarına yansımış kalem ustalığı görüntüleriyle meydana” getirilmiş olması nedeniyle hayr...

Vahdet-i vücûd’u Osmanlı’nın kurucu düşüncesi ve bu düşünceyi üreten, sistemleştiren İbnü’l Arabî, Sadreddin Konevî, Davûd el-Kayserî ve Mevlânâ’yı da Osmanlı’nın kurucu babaları olarak belirlerken, derdimiz yeni bir nostalji malzemesi üstüne güzelleme yapmak değildir.Ki, din ve dünyanın ilişkisini kurmadaki yetkinliği cihetinden Vahdet-i vücûd’un hâlen temsil ettiği güzelliğin, mezkur güzellemeye ihtiyaç duymadığı, onun Batı medeniyetinin inşasına olan katkısından bellidir.Bu bağlamda, Benedict...

İbnü’l Arabî tefekkürünün genel bir karşılığı olarak kullanılan Vahdet-i vücûd teriminin –benzer terimleri zikretmesine rağmen–, onun lûgatında müstakil olarak yer almadığını ve dolayısıyla mezkur terkibin, onun tilmizleri, müntesipleri tarafından Hazretin düşüncelerinden hareketle sistemleştirdikleri yeni nazariyata ad olarak verildiğini, daha önce bu sütundaki birkaç yazımda ifade etmiştim. Osmanlı’nın kuruluş felsefesinin kendilerine nispet edilmesi nedeniyle kurucu babalar olarak anılan İbnü...

İnsanı, heykel-beden bakımından benzerlik taşıdığı hayvandan ayıran iki temel husus, çiğ yiyecekleri pişirerek yemesi ve bedenini örtmesidir. İnsan, tümel planda bu iki hususta ortaktır. Mezkur iki husus, ilk düzey insanlık vasatı olarak, bunların dışındaki hayatî, sosyal, ahlakî vb. düzeylerine bitişir ve inanca, kültüre, zihniyete, dünya görüşüne tabi olarak insanın genel vasatını birlikte üretirler ki, böylece İslam’a, Hristiyanlığa vd. mahsus insani vasatlar tesis edilmiş olur. Bu vasatlar, ...

Ele aldığımız konu –nefis ve sanat ilişkisi– itibariyle önce kelime ya da ıstılah olarak nefsin ne’liğini, niteliğini ve sınırlarını bilmemiz/bildirmemiz gerekli olsa da, onu hem devam edegelen varlık tartışmasına bağlı olarak tümüyle keşfedilmemiş, hem de inanış ve kültürlere göre farklı manaları yüklenmiş olması bakımından burada tam anlatmamız mümkün olmayacaktır. Mezkur konu bağlamında çıkış noktamız olan Tâhâ 20/95-96. ayetlerden bakmayı sürdürdüğümüzde, nefsin “enfisekum: ruhlarınız/canlar...

Tevrat’ta İsrailoğulları’nın kendi tarihlerine düşürdükleri “kara bir leke olarak” anlatılan, altın buzağının yapılmasına ve ilah edinilmesine mahsus olayın, tashih edilmiş bir kıssa olarak Kur’an’da anlatılışı özetle şöyledir: Hz. Musa, arkasında bıraktıklarının kendisinin izinde olduklarından emin bir şekilde, Rabbinin rızasını gözeterek O’ndan yeni emirleri almak için Sina’ya çıkmıştır. Onun emin olduğu cihetten sınanan kavmi ise, Hz. Musa’nın dönüşünün gecikmesi üzerine Sâmirî tarafından sap...

Önceki yazımda, İrfan Aycan’ın riyaset ve denetiminde, 184 akademisyenin metinlerinden oluşan Tarihte Müslümanlar adlı 8 ciltlik çalışmanın bilgisini iletirken, “...Tıpkı İhsan Süreyya Sırma Hocamızın kendi eserine Müslümanların Tarihi adını vermesindeki gibi, konu edindiğimiz esere verilen Tarihte Müslümanlar adı da sorunlu sayılmaya meyyaldir.” diyerek, “...Genellemeler içinde düşünüp, fakat ayrıntılar içinde yaşadığımıza göre, İslam tarihi şeklindeki genel tanıma itibar etmeksizin, daha özel ...

“Eş Zamanlı Bir Tarih Yazım Örneği” alt başlığını taşıyan, Tarihte Müslümanlar adlı 8 ciltlik kitap, Aralık 2020’de, Otto Yayınları arasından çıktı.Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği ile hazırlanan bu çok zahmetli projenin sorumluluğunu İrfan Aycan üstlenmiş. Editörlüğünü ise Mehmet Özdemir, Mustafa Necati Barış, Mustafa Demirci, Nurullah Yazar, Eyüp Baş, Fatih Erkoçoğlu, Seyfettin Erşahin ve Mehmet Akif Fidan yapmış.Aycan, 184 akademisyenin metinlerinden oluşan bu hacimli çalışmanın maksadı...

Mustafa Namık Çankı’nın, 1954-1958 yılları arasında fasiküller halinde yayımlanan Büyük Felsefe Lûgatı, Recep Alpyağıl’ın ilaveleri ve düzenlemesiyle, yakın zamanda İz Yayınları tarafından üç büyük boy cilt halinde yayımlandı. Daha önce kütüphanemde bulunan ancak değerinin takdiriyle ilgili gafletim yüzünden elimden çıkardığım Büyük Felsefe Lûgatı’nın yeni basımı üzerine yazabilmek için, ona nüfuz edebilme maksadıyla biraz oyalanırken, Ali Utku Hocamızın Şiraze dergisinin 7. (Eylül-Ekim 2021) sa...

Tâlibân’ın mücahit gruplar içinde ortaya çıkışına, kuruluşuna, 1996’da Kabil’e girişine ve muhaliflerini bertaraf edemese de 2001 yılına kadar Afganistan’ı yönetmesine; ABD işgaliyle birlikte Kandahar’a çekilerek yeni bir mücadeleyi başlatmasına, işgalci ABD’nin yirmi yıl sonra yönetimi tekrar Tâlibân’a devretmesine... dair gerçekler hâlen kalın bir sis perdesi ile örtülüdür. Merhum şehit Bahattin Yıldız’ın, Tâlibân’ın yönetimi ilk ele geçirdiği tarihten yaklaşık bir yıl önce ziyaret ettiği ve ...

Dizi yazısının Buzkaşi Oyunu başlıklı ilk metninde, şimdi olduğu gibi nifakın kuzeyden başladığına dikkat çeken Bahattin Yıldız, o günkü şartlarda güçlü bir yönetimi oluşturabilecek iki büyük hizbe dikkat çekerken, Taliban’ı henüz nevzuhur bir örgüt olarak niteliyor. Yıldız, Raşit Dostum’la görüşebilmek için ilgili kişiyle bağlantı kurduktan sonra, Afgan Sergical’ki kendi imamımı arıyor ve onu yeni yeri olan Zaluzey Kampı’nda ziyaret ediyor. İlgili satırlardan şunları nakledebiliriz: “Kampa yats...

Afganistan’a yardımda şehitlerimizin izini sürmeliyiz başlıklı yazımda, merhum Bahattin Yıldız ile Faruk Aktaş’ın Yetim Projesi için, ilk yetimhaneyi açmak üzere yer bakmaya gittikleri Kunduz’dan Kabil’e dönerlerken, 17 Mayıs 2010 tarihinde, bindikleri uçağın düşmesiyle, birlikte şehit olduklarını hatırlatmış ve hâlen ağır bir savaşın içinden geçmekte olan Afganistan’a yardım konusunda onların izlerinin sürülmesi gerektiğini belirtmiştim.İtiraf etmeliyim ki, o yazıyı yazarken Afganistan’ın gerçe...

Yazıma başladığımda, Kabil’deki son terörden ölen eden sivillerin sayısı 110’a ulaşmıştı. Teröre maruz kalan 150 sivil halen hastanelerde tedavi gördüğüne göre bu sayısının artması mümkündür.Söz konusu saldırıda ABD’li 13 askerin öldüğünü de hatırlatalım.Terör saldırısı her ne kadar DEAŞ Horasan Grubu’na yıkıldıysa da, hâlen nedenleri ve yapılışı itibariyle kolayca aydınlatılabilecek bir hadise olarak görülmüyor.Çünkü, DEAŞ tarafından yapılmış olsa bile, o militanlarının bomba eğitimi, gelişmiş ...

Dünyanın neresinde olursa olsun, Müslüman halkların fiillerine karşı, önce derin endişelerini belirterek, ardından evrensel kazanımların yerleştirilmesi konusunda onları desteklemekten söz eden birileri varsa o, ya kültürel, ya ekonomik ya da iki hususta birden ırkçılık yapıyordur.Bunun son örneğini, Dünya Bankası sözcüsünün Afganistan’la ilgili olarak yaptığı son açıklama da gördük.Sözcü yaptığı açıklamada “Afganistan’daki durumdan ve özellikle kadınlar için ülkenin kalkınma beklentileri üzerin...

Afganîlerin bugünkü durumları özelinde, Afganistan dışındaki Müslümanlardan yapılabilecek ilk yardımın güvenliğin sağlanmasına yönünde olabileceğini belirtmiştik. Güvenlik bahsinde öncelikle şu hususu akıldan çıkarmamak gerekmektedir: ABD’nin Afganistan’ı işgalindeki en görünür sebep, kendi güvenliğini sağlamasıdır. Irak’ın işgalinden de açıkça izlenebileceği gibi, Afganistan’da da ABD’nin güvenlik arayışı, Pakistan’ı da içine alan bir güvensizliğin tesisini beraberinde getirmiştir. Bu maksatla ...

Gönle yakınlığın ya da uzaklığın göze/görü(nü)şe tabi oluşu, büyüklerimizin hakkında uzaklaştıkları bir durumdur ve ilgili atasözleri de bu anlayıştan türetilmiştir.Ancak, yakınlık ve uzaklık algısını büyük oranda Batı medyasının koşullandırdığı günümüzde, söz konusu anlayış da nasibini tersinden almış gibidir.Örneğin, Tâlibân’ın hakimiyetini takiben Batı medyasının servis ettiği görüntüler üzerinden baktığımızda, göze çok yakın olan Afganîlerin, gönlümüzün çok uzağına düştüklerini fark edebiliy...