İmam Rabbânî, Babürlü devletinde eklektik bir din oluşturma çalışmalarının hız kazandığı ve Şia etkili Bahaîliğin bu fırsattan istifadeyle elinin yer tutmaya başladığı bir dönemde yaşamıştır.Video: Yenilenebilen tekrar yenilenebilirBiz hâlen “Yeni tasavvuf neyi yenileyebilir?” sorusunun cevabını bulmayı öncelediğimiz için, okurlarımızı onun doğumuna, yetişmesine, mücadelesine ve içinde yer aldığı tarihi şartlara dair bilgiler için, merhum Selçuk Eraydın’ın Tasavvuf ve Tarikatlar, Necdet Tosun’un...

İbnü’l-Arabî’nin (Heidegger terimleriyle) ontik – eksistensiyal - ontolojik tefekküründe insan, dünya içinde varolan olarak varolana tabi akıl sahibi bir mevcudiyettir. Kendisinden hareketle varolanla varolmayı / mevcutla mevcudiyetini tanıyan (keşfeden) insan, dünya içindelikle zihnî irtibatını dünyasallık üzerinden kurar.Video: Vahdeti Vücudçuluk’tan, tasavvufî tecdide doğruBu cihetle insan, örneğin akla ve kalbe sahip olmasıyla, aklın düyası ile kalbin dünyası içinde durabiliyorken, akılla ka...

Önceki yazımızda, İmam Gazalî’nin, felsefenin gücünü kırmasının mümkün olmadığını gördüğü noktada, söz konusu şekliyle metafiziği tasavvufun içinde massetmeye teşebbüs ettiğini ve bunu ilmî kamuya da büyük oranda benimsettiğini söylemiştik.Video: Metafizikle heterodoksi arasında tasavvufAncak İmam’ın bu teşebbüsüyle metafiziği ve dolayısıyla felsefeyi ortadan kaldırmadığını, bilakis İslam toplumunda din ve metafizik olarak birbirleriyle flört de edebilen ikili bir yapının doğmasına neden olduğun...

İlkçağ’da ontoloji ile aynı anlamda kullanılan metafiziğin, Ortaçağ’da ilahiyata bitişmesine, modern zamanda yeni gelişen bilimlere göre istikamet kazanmasına, dolayısıyla buna mahsus ek anlam, mahiyet ve amaç yüklenmesine rağmen, ilk tanımıyla felsefenin değişmeyen konusu olagelmiştir.Video: Yeni tasavvuf neyi yenileyebilirBu anlam / mahiyet ve amaç, Aristoteles’te bil-gelik uğraşısı olarak “Varlık olmak bakımından varlığın”, İbn Sina’da İlahiyat üst başlığı altında “Mevcut olması bakımında mev...

Başkan Erdoğan’ın yoğun gayretlerine rağmen İdlib konusunda Tahran zirvesinden çıkmayan ateşkes kararının düz yorumu şöyle olsa gerektir: Rusya Rusyalığını, İran İranlığını yaptı!Bu sözün arkasında ne sitem var, ne de suçlama; ki böyle olsa bile devletler arası ilişkilerde hiçbir karşılığı yok. Üstelik, “temenniyi, duayı, gökten yardım inmesini beklemeyelim artık gerçeklere bakalım” diyen liberal – laikçi dilin revaçta olduğu şu ortamda insani bir değeri de yok.Video: Hak’tan ve mazlumdan yana o...

Video: Tarihin arkeolojisi mümkün mü?Yazıma başlık olan sorunun cevabı, tereddütsüz “evet”tir.Hatta, bu soruyu sorduğumda, atı alanın Üsküdar’ı geçtiğini bilenlerce ti’ye alınmayı hak edilmiş bir durum sayarak, sinmeye çekmem gerekir.Buna rağmen, soruşum, söz konusu arkeolojinin bizim mahalle tarafından yapılıp yapılamayacağına dair merakımdandır.Aşağıda bunu işleyeceğim ama önce şu arkeoloji kelimesine bir bakalım.Arkeoloji, kazı bilim tanımlamasıyla, kabile dilinin (sözümona Türkçeleştirmenin)...

Çin, bir Uzak Doğu ülkesidir.Dilimizin alıştı(rıldı)ğı bir söyleyiştir bu.Çin de bizim ülkemiz gibi Asya kıstasında yer aldığı halde, bu söyleyişle onu Asya’dan kopardığımızın ve Orta Doğu burnumunun dibindeyken onu neden dilimizle Doğu’nun uzağına fırlattığımızın ayrımında olmadığımız gibi bu dilsel fiilin asıl Batı şartlandırmalı bir siyasi yaklaşımdan kaynaklandığını da pek düşünmeyiz.Bu sonucu, uzak geçmişten değil, Yusuf Genç’in Cins derginin Eylül sayısında, Bekir Cantemir’le yaptığı harit...

Abdülhak Şinasi Hisar, 1905-1908 yılları arasında tahsil için Paris’te bulunmuştur.Bu yıllar, felsefede Bergson rüzgarının esmeye başladığı yıllardır. 1896’da Madde ve Hafıza’sı, 1900’de Gülme’si, 1903’te Metafiziğe Giriş’i, 1907’de Yaratıcı Tekamül’ü yayınlandığına göre, Hisar’ın o Bergson rüzgarının tam ortasına düştüğü aşikardır.Video: Bergson’un iki müridi: Hisar ve TanpınarHisar, üzerindeki Bergson etkisinden, açık değil dolaylı olarak söz etse de, özellikle Fehim Bey ve Biz (1941), Çamlıca...

Gilles Deleuze’e göre “Tekrar etmek, belli bir davranış sergilemektir fakat bunu biricik veya tekil olan, dengi veya benzeri olmayan bir şeye ilişkin olarak yapmaktır. Belki de bu dışsal davranış olarak tekrar da kendi hesabına ona hayat veren daha gizli bir titreşimin, tekil içindeki içsel ve daha derin bir tekrarın yankısıdır. Kutlamaların görünürdeki paradoksu da budur: ‘Baştan alınamaz’ olanı tekrar etmek. İlk sefere ikinci veya üçüncü bir sefer eklemek değil, ilk seferin n’inci kuvvetini al...

Yirmi beş milyon nüfuslu Yemen’de, bu nüfusun yüzde otuzunu oluşturan Şiilerin İran’ın desteğiyle başlattıkları iktidar savaşı, sözüm ona, bakiye Sünni nufusun haklarını korumak isteyen Suudi Arabistan’ın da katılmasıyla, çocuk, kadın, ihtiyar ayrımı gözetmeksizin bir toplu kıyıma dönüşmüş olarak sürüyor.Video: Yemenli çocukların katili kimdir?Son günlerde, bu kıyımları taraftar toplamaya vesile etmek isteyen İran ve Suud yanlısı kimi dindaşlarımızın ilgili paylaşımlarını ibret ve hayretle izliy...

“Bizim madde tasarımımız” der Bergson, “bedenler üzerindeki olası eylemlerimizin ölçüsüdür; ihtiyaçlarımızı ve daha genel olarak işlevlerimizi ilgilendirmeyen şeyin ortadan kaldırılmasından kaynaklanır.”Video: “Gökte Yıldız Arar İken”Bu Bergsonal çerçeveye, manevi taleplerin teşekkül serüvenini de katarak, bizi ilgilendirmeyen şey(ler)in ortadan kaldırılmasının, (en geniş anlamıyla canlı /ruhlu ve düşünen / tinli) bedenimize, maddi ve manevi planında en gerekli olanı seçebilmesi için yer açmak o...

Liberal yazarların, casus papaz krizine ekonomik bir gözle bakılması, Amerika’nın Türkiye’ye tehditleri karşısında AB ülkelerinden kimileri açıkça yanımızda yer alıyorken, hâlâ bir Haçlı seferinden söz edilmemesi şeklindeki telkinleri artarak sürüyor.Video: Savaşın ekonomik çatışma olarak kılık değiştirmesiElhak bu telkine, doğruluk vasfı taşıdığı için ilk bakışta karşı çıkmamız da gerekmiyor. Ancak, Marksist terminolojiyi tersyüz etmekte mahir olan yerli liberallerin, altyapı terimini kullanmak...

Son yazımda, İsrail’in, tek yanlı olarak aldığı yeni kararlarla, Türkiye’den Kudüs’e yapılacak ziyaretleri durma noktasına getirdiğini söylemiş ve bu eyleminin Amerika’nın casus papaz yaptırımlarına dâhil olduğunu ifade etmiştim.Video: Amerika’nın sessiz yaptırımı: İsrail Türklere Kudüs’ün yolunu kapattıKudüs’ten aldığım ve Türkiye’deki ilgili firmaların üçünden teyit ettiğim yeni bilgiye göre, İsrail’in İstanbul Konsolosluğu’nda duvar ilanı şeklinde yer alan Kudüs’e yeni seyahat şartları, değiş...

Video: Kudüs’ü ziyaretin engellenmesi casus papaz yaptırımlarına dahildirDumanı üstünde tüten iki karar:İlki, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan.ABD Dışişleri Bakanı Pompeo tarafından Beyaz Saray’la koordineli olarak alınan bir kararla, Suriye’de DEAŞ’tan kurtarılan bölgelerde istikrarın yeniden sağlanması için verilmesi vadedilen 230 milyon dolarlık fon başka bölgelere aktarılacak.İkincisi, Suudi Arabistan’dan:Washington Suudi Büyükelçiliği’nin “hayatları kurtarma, yerinden edilmiş Suriyelilerin geri...

Video: Bir kültürel muhit nasıl tahrip edilirEcdat ne güzel şekillendirmiş mekan, mahal ve muhit kelimelerini; birbirlerini hem tamamlayan, hem birbirlerinin işlevlerini daha çok artıran, hem de kendi varlıklarını özgün içerikleriyle sürdürebilen kelimeler!Bu yanıyla muhit kelimesi, ilk bakışta eşanlamlı sanılan mekan ve mahal kelimelerinin berzahı gibidir. Berzah: İki şeyden meydana gelenin, onları tam temsil etmele birlikte, onlardan farklı (müstakil bir üçüncü) olma durumu!Mekan, kvn kökünden...

Video: Haysiyeti olmayanın hamiyeti olmazHamiyet ile haysiyet ilgili bir durumun anlatımında birbirlerinin yüklemi olurlar.Hamiyet vatanının, dininin, milletinin, akrabaların şerefini koruma gayreti olarak, ancak haysiyet sahiplerine izafe edilebileceği gibi, haysiyet de ancak aynı zamanda bir değer sıfatı olarak hamiyet sahiplerine izafe edilebilir.Bu nedenle hamiyet sahibi bir kişinin, vatanını koruma konusunda haysiyet gösterdiğini söylediğimizde, o haysiyet sahibinde hamiyetin ortaya çıkmış ...

Kitabın zamanı yoktur: çünkü, yazmak dahil kitapla ilgili şimdi’deki her hareket yapıldığı anda geçmişe dahil olurken, kelimelerin zarfı olarak da geleceğe gönderilmiş bir mektup hükmüne bürünür.Bundan olmalı ki, kitaba erişmenin bir imkan meselesi değil, bir zaman meselesi olduğu söylenile gelmiştir.Video: Eyüb Sabri Paşa’nın Harameyn Tarihiİlginç olan, geçmişe ait kitabın edinme, okuma ve muhafaza edilme (kitaplığımızda her an karşılaşabilme) yönünden, bizim şimdimizdeki sürekliliğidir. Diğer ...

En son Ekim 2015’te, Cemal Şakar ve Aykut Ertuğrul ile birlikte gitmiştim İran’a.Sevgili dostum Şamil Öçal’ın müdürlüğünü yaptığı, Yunus Emre Enstitüsü Tahran şubesinde, kıymetli meslekdaşımız Mehmet Selim Özban’ın düzenlediği bir etkinliğe katıldıktan sonra, kendi imkanlarımızla güney İran turuna çıkmıştık.Video: İran ya da sıradan şeylerin dayanılabilir ağırlığıİsfahan’dan Tahran’a dönerken bir akşam üstü Kâşân’da yemek molası vererek, ihtiyacımıza uygun bir mekan ararken, pos bıyıklı bir İran...

Bir düşüncenin altını çizmeden üstünü çizmemeyi önerişim, bir kitabı satır satır çizerek okuyan okurun alışkanlığından mülhem bir mecazdır.Altını çizmekten maksadım verili düşünceyi anlayarak bilmek, üstünü çizmekten maksadım ise o düşünceyi doğrudan redde tabi tutmak yerine, eleştirel bir tutumla hak ettiği yere havale etmektir.Video: Bir düşüncenin altını çizmeden üstünü çizmemeliyizAncak bu, her düşünür ve düşüncelerin işlediği her metin için geçerli değildir.Hayatın, ilmin, hakikatin... şu y...

Ulus devlet, modern eyalettir.Milletlerin kendilerini yönetme hakkı (self-determinasyon) terimi 18. Yüzyıl’da kullanılmaya başlanmış ve milliyetçi akımların yükselişlerine bağlı olarak yine bu yüzyılda uygulamaya konulmuştur.Video: Türkiye’nin asıl suçu, ulus devlet kabuğunu kırmasıdırWoodrow Wilson tarafından öne sürülen 14 maddelik Wilson Prensipleri’nin savaş sonrası kurulacak düzende her milletin kendi kaderini tayin etme hakkı olarak, 4 Ocak 1918’de ABD Kongresi’nde kabul edilmesiyle hukuki...

Amerikan Başkanı Trump’ın başlatıp, yardımcısının devam ettirdiği, Türkiye’ye yönelik Papaz Yaptırımı tehditlerinin ilk karşılığı İsrail yönünden geldi.Bu konuda İsrail’in seçilmiş olmasının, Amerika adına çok akıllıca bir manevra olduğunu peşinen belirtelim.Şundan ki, İsrail’in 15 Mayıs 2018’deki Gazze katliamının akabinde, en sert tepkiyi gösteren tek ülke Türkiye’ydi ve İsrail’in Ankara Büyükelçisi’nin gönderilmesiyle başlayan kriz, İsrail işgal güçlerince Kudüs’ü ziyaret eden Türk vatandaşla...

Italo Calvino’nun Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu’sunu, Görünmez Kentler’inin ve biraz da adının güzelliği hatırına okumuştum.Calvino, bu deneysel romanınında (sanki deneysel olmayan roman varmış gibi), okumanın som bir yalnızlık olduğunu anlatmak için kırk dereden su getiriyordu.Video: Okumak ama nasıl?Elbette her yazar için böylesi bir iddiayı temellendirmek zahmetli bir iş olsa gerek ki, ayrıca yazarın yazarlığının başlıbaşına bir yalnızlık iddiası olması da ciddiye alınması gereken başka bir k...

Bundan iki gün önce, Taksim Grand Pera Emek Sahnesi’nde, yakın zamanda gerçekleştirilen Yüz Yüze Konuşmalar, Yaşayan Edebiyat adlı bir projenin tanıtım toplantısına katıldım.Video: Yaşayan edebiyatçılarla yüz yüze konuşmalarBenim de Hüseyin Su’nun ricasıyla katıldığım bu projede yaşayan elli yazarla yapılan yazılı ve görüntülü söyleşiler yer alıyor.Hüseyin Su’nun ricasını özellikle belirtmemin nedeni, giderek normalleşen proje avcılığıyla yazarların istiskaline ve ilgili kaynakların israfına yaz...

İsrail meclisince alınan ve Güney Afrika’daki örneğine göre apartheid olarak nitelenen yeni kararda neler var?1-Ulus devlet çatısı altında toplanan Yahudiler, bu devletin sahipleri olarak birinci sınıf; İsrail tarafından işgal edilen topraklarda, sayıları mustavtin Yahudilerinin sayısıyla eşit olan Araplar ise ikinci sınıf vatandaş sayılıyor,2-İbranice resmi dil, Kudüs ise başkent olarak benimseniyor,3-İşgal altındaki Filistin toprakları, dünyanın başka yerlerindeki Yahudilerin yerleşimine açık ...