Altı ayda bir yayımlanan, İslâm Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi Nazariyat’ın ilk sayısı, Ekim 2014’te, Nûrullah Özdem istifiyle kapağına taşıdığı İbn Sînâ’ya ait “Düşünmek, icabete hazırlayan bir yakarıştır” deyişiyle yola çıkmıştı.Video: Nazariyat ya da “İlim kalbin amelidir”Geçtiğimiz Ekim ayı itibariyle 4. cildinin 3. sayısı yayımlayan Nazariyat’ın kapağında, yine aynı hattatın istifiyle Taşköprîzâde’ye ait “İlm kalbin ibadetidir” sözünün yer alışını, derginin çıkışındaki ilk ni...

Sabah kahvemin imansız gitmemesi için, tepeleme kahve dolu fincanı kapıp otelin terasına çıktığımda, aynı maksatla oraya çıkmış iki kişiyle karşılaştım.Video: Mardin günlerimden...Yaşça benden daha genç olanı, kahvesini de soğutmamaya çalışarak, cep telefonuyla habire fotoğraf çekiyor, benden yaşlı olanı ise, onun görüş açısını kapatmamak için biraz geride durarak, önünde serili bulunan muhteşem manzarayı seyretmeye çalışıyordu.Işıktan sonra ufka ulaşan en hızlı şey bakış olsa gerektir. Zira göz...

“Asıl felsefe” der Maurice Merleau-Ponty, “dünyayı yeniden öğrenmektir.”Bu yaklaşımı bilmek ve benimsemek, bizde son bir yüzyıldır iyi felsefecilerin, entelektüellerin yetişmemesinden duyulan üzüntüyü, az da olsa hafifletebilir. Zira, potansiyellik, çıkmayan candan yana umutlu olmak adına her zaman işe yarar.Video: “Biz Osmanlıyız, bizde adam çok bulunur”Öte yandan, “Varlık gibisinden bir şey, varlık anlayışı içinde açımlanır. Anlama olarak varlık anlayışı, var olmakta olan Dasein’a” yani insana...

Önceki yazımda, Varlık ve Zaman çevirisinden hareketle, Aziz Yardımlı’nın vicdan kavramı ve duyunç / bulunç kelimesi üzerinden, Arapça ve Farsça kelimeler başta gelmek üzere dil kültürü içinde, başka dillerin Türkçeleşmiş kelimelerini de çevirdiğini belirterek, dil düzeyinde anlamsal yarılmalarla cebelleşmek zorunda kalmanın, tefekküre başlayamamayı, ona doğru doğru bir giriş yapamamayı beraberinde getireceğini söylemiştim.Video: Mevcut Türkçe ile anlaşabildiğimize şükürHeidegger metinlerinin, a...

Bundan birkaç yıl önce, felsefeci ve şair olarak da bilinen, kimilerince sanat konusunda söz söyleme ehliyetine sahip olduğuna hükmedilen bir gazete yazarı, İslami kesimde entelektüel olmadığını, olmasının da zor olduğunu söyleyerek, muhtevası itibariyle cılız, gürültüsü itibariyle yoğun tartışmalara neden olmuştu.Video: Bizden felsefeci çıkmaz mı?Zira zikrettiğimiz tespit özü itibariyle doğruydu ancak bu doğru siyasi muhalifliğin popüler beyanı tahtında dile getirlidiği için, zemini –kasıtlı ol...

Yeryüzünde ekolojik dengeyi bozan ilk teknolojik gelişmenin kanalizasyon sistemi olduğunu söyleyen Lewis Mumford muydu?Video: Medeniyet, kanalizasyon, belediye başkanı seçmek vesaire...Tam hatırlamıyorum ama köpek, domuz, fare, sıçan ve hamamböceğinin atık yiyiciler olarak asli işlevlerini hatırlatan bir mütefekkir olması cihetinden (bilim adamı değil), bu söz ancak ondan beklenilebilir.Aslında, Mumford (en azından sıcak ilgim bakımından) uzağımda değildir; masamdan kalkıp, bir iki metrelik mesa...

Konya Bilim Merkezi’nin Sosyal Bilimler Makale Yarışması’ndaki jüri üyeliğim münasebetiyle, geçtiğimiz cumartesi günü Konya’daydım.Video: Konya Bilim Merkezi’nde bir makale yarışmasıİtiraf etmeliyim ki, belediyeler tarafından çoğunlukla reklam amaçlı olarak yapılan tipik yarışmalardan birine müdahil olmanın gönülsüzüğüyle; sevgili dostum Ulvi Kubilay Dündar’ın hatırını da kıramadığımdan gitmiştim Konya’ya.Bu manada ilk hatam ise, Nevşehir Hacı Bektaş-ı Veli Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Kony...

Vahdet-i vücûd doktrininden (Sadreddin Konevî’den, v. 1274) önceki tasavvufî düşünceye, İslam metafiziğinin doğru anlaşılması ve anlatılması bakımından özel bir önem yüklediğimiz içindir ki, bu köşedeki ilgili yazılarımızda Abdürrezzak Tek tarafından (Abdürrezzak el-Kâşânî’nin Elf Makâm’ının da eklenmesiyle) dilimize aktarılan, Hâce Abdullah el-Ensârî el-Herevî’nin Menâzilü’s-sâirîn’ine ve yine Tek’in Tasavvufî Mertebeler - Hâce Abdullah el-Ensârî el-Herevî Örneği adlı çalışmasına (Emin Yayınlar...

“Sizin hesabınız yıllar önce ödendi” sözü, gündelik hayatımıza dokuz yıl önce girmişti.Başkan Erdoğan’ın, Şimon Peres’e karşı “one minute” çıkışını takiben, körfez ülkelerindeki mükrim kimi esnafın, Türk müşterilerine söyledikleri sözdü. Giderek İslam coğrafyasının tamamında kullanılan bu sözün ve dolayısıyla Türklere yeni ikram tarzının son örneklerini geçtiğimiz hafta Kudüs’te gördük.Video: Kudüs muvahhidler için bir emanettirBu örneklerden önce, İsrail’in Kudüs Emniyet Müdürü’nce, geçmişte Fi...

Gelenek sanat ortamlarında sonu gelmez bir talep olarak konuşula gelen nazariyat ihtiyacının, bu sanatları asıllarına has olarak anlama ve anlatma arzusundan çok, modern sanat nazariyatıyla rekabet etme arzusundan kaynaklandığı aşikardır.Video: Sanat nazariyatı için yorucu okumalara talip olmak gerekirDolayısıyla, söz konusu arzunun, herşeyden önce kendi zemininden kaymış olmasındandır ki, bu şekliyle esas alınması veya itibar görmesi halinde, ortaya konulabilecek nazariyat da zaten yanlış bir z...

Önceki yazımı, “Lâklâkiyât içinde lagalugalı lakırtılarla gündelik hayata uyumlulaştırılıyoruz ya, artık ne gam!” diye bitirmiştim.Video: Dam üstünde saksağan vur beline kazmayıHareket noktam ise, tamı tamına modernleşme demek olan değersizin değerlileştirilmesi, itibarsızlaştırmanın muteber olması; körleşmenin, çok şeyin görülmesiyle başarılması; lâklâkiyâtın hikmet sanılması; lagalugaya ciddiyet yüklenmesi; lakırtının, dedi kodunun, çalakalemliğin gündeliklik içinde normalleşmesiydi.Bunları ya...

-Televiyonda ne var?-Lâklâkiyât!-Ne konuşuyorlar?-Lagaluga!-Yani?-Lakırtı işte!Video: Modernliğin sessiz rendesi: Gündelik hayatLâklâkiyât, lagaluga ve lakırtı... televiyon yayınlarının düzeyini özetleyen gündelik üç kelime!Gündelik, kendi sıradanlığına ve kendi iç işleyişine tabi olarak süren şey; olumsuzlanacak bir şey değil, zira hiçbir olumlamaya ihtiyaç duymayacak şekilde hepimiz “doğal olarak” onun içinde bulunuyoruz.Örneğin, önceki akşam televizyonun önünden geçerken ilkin şu cümleyi duyd...

Andreas Tietze, vefatından (2003) az bir süre önce hazırlayıp, ilk basımını bizzat gördüğü Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı’nın birinci cildildinde (2002), Türkiye Türkçesi’nin “14. asırdan beri mühim bir mevkie sahip” olduğunu belirterek, lugatta esas alınan hurufata dair verdiği kısa bilgide, Arap hurufatlı dillerden Arapça, Farsça, Kürtçe ve Osmanlıca ile Yunanca ve Ermenice’yi özellikle zikreder.Video: Ezan değil, ecnebi tabiatlı vekil sorundurTitze’nin lügatini “Tarihi” olarak n...

Akademik hayatını Tasavvuf Tarihi araştırmalarına hasrederek, 2010’da yaş haddinden emekli olan Prof. Dr. Mustafa Tahralı’nın Réne Guénon’dan seçme makaleleri, yorumları, Çağ ve Hakîkat adıyla kitaplaştı (Kubbealtı, İstanbul 2018).Video: Guénon’u Tahralı’yla tanımakYazımın başlığında “öğrenmek” yerine “tanımak” kelimesine yer verişim, Tahralı’nın, ‘70’li yılların başında henüz doktora öğrencisiyken başlayan Guénon ilgisini bu kelime üzerine kurmasından ve dolayısıyla eserinin muhteviyatını da bu...

Alçalmak ve yükselmek insana yüklenmiş iki hâldir.Allah’ın kendi eliyle tesviye etmek ve ruhundan üflemek suretiyle (Sâd Suresi, 38:72) ahsen-i takvim üzere (en güzel / mükemmel şekilde) yarattığı insan (Tîn Suresi 95:4), hem bedenen hem de ruhen güzel (mükemmel) bir varlıktır.Video: Alçalmanın ve yükselmenin sınırıDolayısıyla insan, illiyyîn’den (en üst makamdan / en yüksek yerden; Mutaffifîn Suresi, 83:18-21), amel (yaşama / fiil) mahalli olan esfel-i sâfilîn’e (Tîn Suresi, 95:5) indirilmiştir...

Fehmi Karakaya, geçtiğimiz Perşembe günü Hakk’a yürümüş.Cuma günü akşam saatlerinde İsmail Altan Akgün, telefonla bildirdi, yoksa nereden bilecektim?Video: Fehmi Karakaya’ya rahmet“Nereden bilecektim” diye düşündüğümde, bilgisizliğe karşı içimde bir öfkenin, isyanın kabamasına fırsat vermiş oldum.Ama değil mi ki, ölmek için doğarız ve ölüm dendiğinde susmaktan öte bir şey düşmez bize.Ve değil mi ki, Fehmi Karakaya da, başkalarının hayatında neden olduğu güzelliklerin bilinmesini istemezdi asla.D...

Bir Osmanlı beyefendisiydi fotoğrafçı Ara Güler, vefat etti; Hak Evi’ne gitti.Taziye dileklerinde, fotoğrafçılığına dair yapılan yorumlarda, onun (böyle ifade edilmesi birilerince adeta tembihlenmiş gibi) geçmişi / tarihi fotoğraf karelerinde dondurduğu söylendi.Video: Fotoğraf için tetiğe basmakOysaki, Ara Güler, bu söyleyişlerler nedeniyle, geçmiş ne zaman ve ne kadarıyla tarihselleşir; geçmişin ve tarihin fotoğraflarla dondurulması mümkün müdür; fotoğraf an’ların dondurulmasından mı ibarettir...

Sosyal bilim çalışmalarını desteklemek maksadıyla 2006 yılında kurulan Meridyen Derneği, asıl popülerliğini kuruluşundan bir yıl sonra açtığı sonpeygamber.info adlı web portalıyla sağlamıştı.Video: Sîreti Sûrette Görmek ya da bir yapbozu tamamlamakBiraz da bu popülerleşmeye bağlı olarak, dernek bünyesinde 2009 yılında başlatılan Siyer araştırmaları ve atölye çalışmaları uzun soluklu ve en etkili faaliyete dönüştü. Keza, geçtiğimiz perşembe günü İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde üçüncü...

Siyasilerin kültür emperyalizmi, sosyologların kültürel değişim olarak adlandırdıkları maddî ve manevî bir dış baskıya maruz kaldığımızı tekrarlayıp durmakla acziyetimizi, yenilmişliğimizi tekrarlayıp durmak arasında bir fark yoktur.Video: Her nesil kendi sözünü söylerBatı ve modernizm adıyla söz konusu baskının mahalli ve muhtevası da belli olduğuna göre, bunlara karşı son üç yüz yüzyıldır isteyip de gerçekleştiremediğimiz korunmanın ve ahirinde yeniden mücadele edebilir bir konumun sağlanması,...

Hafta sonu Mersin’deydim.Mersin eşrafından sevgili dostum Fatih Kısa, oğlu Furkan’nın yuvasını kurdu; yeni aileye mutluluklar diliyorum.Video: Mersin’de bir düğün ve kültür işleriDüğünler, sevinçlerimizi de paylaşma esasıyla dostluk görevlerimizden birinin ifasına sebep olduğu kadar, yıllardır göremediğimiz arkadaş ve tanışlarımızla buluşarak hasret gidermemize sebep olması bakımından da önemlidir.Nitekim Furkan’ının düğününde de bu, şu malum döngüyle birlikte tahakkuk etti: gençliğimizde birbir...

Farzedelim ki siz görüşü ve yorumlarıyla meşhur olan bir plastik sanatlar eleştirmenisiniz.Bu meşhur oluşla, sadece görmeyi ve gördüğünü yorumlamayı bilen olmanın ötesine geçmişsinizdir artık; gördükleriniz hakkındaki düşünüşünüzle (tasavvurunuzla), verdiğiniz bilgiyle (tasvir edişinizle) kendi otoritenizi kurmuşsunuzdur.Video: Görüyorum öyleyse varımZira görmeniz ve gördüğünüze dair tasvir ve tasavvurunuzla, şeyleri bihakkın göremediklerini, tasvir ve tasavvurdan aciz olduklarını düşünenerek si...

Doğumlara ve ölümlere hiç aldırış etmeksizin var olan yeryüzüne sanatla tutunma gayreti, normal şartlarda sanatçının geleceğe kalma inat ve ısrarıyla birlikte düşünüldüğünde fıtrî bir mesele olarak makulleştirilebilir.Video: Divriği’de sanat sever bir sultan: Turan HatunSanatla tutunmayı, fertten millete tahvil ederek millî bir yer tutma ile birlikte düşündüğümüzde ise meselenin boyutu değişiverir.Bunun en tipik örneklerinden biri kendimiziz.Gayri müslim iken kuraklık, kıtlık, yosulluk... nedeni...

Yazımın başlığını “dünyaya sanatla tutunmak” şeklinde de kurabilirdim ama bu, hem din ve dünya kelimelerinin bizdeki karşılığı, hem de dünya, dünyevilik, dünyasallık ve sanat bağlamında yeryüzü terimlerinin Heidegger ile yüklendiği yeni manalar nedeniyle daha baştan geçersiz olurdu.Video: Yeryüzüne sanatla tutunmakBize göre din ve dünya nedir?Nakib el-Attas, dyn kökünden din kelimesinin birincil anlamlarını “(1) borçluluk, (2) teslimiyet, (3) muhakeme gücü, (4) fıtrat ya da istidat” şeklinde dör...

Yakaza nedir?Kelime anlamıyla yakaza, uyanıklık; tetikte bulunma, uyumayan kişinin hali; uyumama demektir.Video: Yakaza ya da kuracağımız dünya kurulacağımız dünyadırYakaza (onunla aynı kökten gelen) teyakkuz ve onun -etmek, -geçmek... gibi yüklemleriyle, beklenen bir şeyin her an olabilirliğine karşı aşırı bir dikkati kuşanma; onu gerili(mli) ve kulağı kirişte olarak bekleme anlamlarını da ihtiva etmektedir.Buna göre, bilkuvvenin, kendisini bilfiile sanki ona sürtünüyormuşçasına yakın tuttuğu n...