Günümüzde, son derece karmaşık bir ilişkiler ağına tabi olarak endüstrileşen kültür faaliyetlerinin bir alt sektörü haline getirilen kitap yayıncılığında sermaye gücünün, kurumlaşmanın, profesyonelleşmenin... zorunluluğundan sıkça dem vuruyor olsak da, toplumu doğru dönüştürme, kimliklenme, siyasi bilinç kazandırma, milli ve manevi değerlere sahip çıkma... esasında bidayetinden beri bir misyon olarak yaşatıla gelen yayıncılık gayretinin henüz sonlanmamış olmasından da içten içe sevinç duyuyoruz....

Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı, 1970 yılında kurulan Kubbealtı Cemiyeti’nin 1978 yılında benimsediği isimdir. Bu yanıyla, aslı daha eski tarihlere dayanan, tasavvuf esaslı bir müessesenin ruhunu, gayesini, ilim-fikir, sanat, dil, yayıncılık ve sair sosyal çalışmalar şeklinde şubelendirebileceğimiz faaliyetleri uhdesinde toplamıştır. Vefat edenlerinin ruhlarına bir Fatiha’nın okunmasına, yaşayanlarına bir selam ve esenlik dileğinin iletilmesine vesile olması umuduyla kurucularının adla...

Bana göre özellik ve öncelik arz eden yayınevlerimizi konuşmayı bugün de sürdüreceğim ama önce Ketebe tarafından İbnülemin Külliyatı’nın ilk kitabı olarak yayımlanan Son Hattatlar vesilesiyle gündeme gelen şu pahalı kitap meselesine değinmek istiyorum.Paris’te, Viyana’da, Londra’da, New York’ta kitap aramış biri olarak, iyi kitabın fiyatının her yerde yüksek olduğunu kendi tecrübemle biliyorum; roman, öykü vb. mebzul kitapların yine hemen her yerde bir pazar nesnesi olarak her keseye uygun fiyat...

Litera Yayıncılık, kurucusu Muhyittin Macit tarafından belirlenen yayın politikası ve kategorilerinde musır olarak kitap yayımını sürdürüyor.Nitelikleri itibariyle satış kaygısıyla hiç bağdaşmayan İslam düşünce ve felsefesine mahsus birinci el kaynakları kültür hayatımıza kazandıran Litera, kuşkusuz en iyi çıkışını Ekrem Demirli’nin tercüme ettiği Fütûhât-ı Mekkiyye ile yapmıştı. Türkçesi on sekiz cilt olan bu eseri aşacak yeni bir proje üretmemiş olsa da Litera, klasik ve modern felsefe, tasavv...

Bilim ve Sanat Vakfı’nın (BİSAV) çatısı altında faaliyet gösteren Klasik ve Küre Yayınları, ilk yayın yönetmeni merhum Akif Emre’nin belirlediği politika ve türlerde sabit olarak 2020’de yine sanat ve ilim esaslı çok değerli kitapların yayımı sağladı.BİSAV, kurucu vakfı olarak, Şehir Üniversitesi’nin kapanmasıyla sonuçlanan bir dizi sorundan doğrudan etkilenmekle birlikte, özellikle farklı hukuki ve mali yapılanmaya tabi olmalarının sağladığı büyük avantajla Klasik ve Küre yayınevlerini hem mora...

Kitap yayımlayan her kurum ya da kuruluş yayınevi değildir. Bunun tipik örneklerinden biri Albaraka’dır. Geçmişte kendi adıyla, sanata sahip çıkmak, sponsoru olduğu bilimsel bir çalışmayı sunmak… üzere yayımladığı kimi kitaplarla, bunlar satış / kar maksadıyla serbest dağıtıma da girmediği için gerçek bir yayınevi sanını edinememiştir.Hangi saiklerle olduğunu tam olarak bilemesek de, en azından yayıncılık sektöründe Batılıların da pay kapmaya çalışmaları ve dolayısıyla karlılığının gözetilebilir...

Şule Yayınları’nın kitap sayısı, Sabahattin Ali külliyatıyla birlikte yedi yüzü aştı.Şiir, öykü, roman, poetika, eleştiri, deneme, günlük, hatıra ve söyleşi kitaplarıyla her şeyden önce tam tekmil bir edebiyat yayınevi olan Şule’nin, bu vasfıyla kazandığı olumlu imaj, onun irfan, klasik felsefe, Batı, Fars ve Arap edebiyatlarından dilimize kazandırdığı kitapları biraz baskılıyor gibidir. Deyim yerindeyse Şule’nin bu tür kitapları, edebiyatın önemli yazarlarından sunduğu yeni kitaplarla, genç yaz...

Ketebe Yayınları’nın Albayrak Medya içindeki oluşumuyla ilgili ilk istişareler 2016 yılında başlamış, kısa süreli bir kuruluş evresinden sonra, 2018 yılının Mart ayında ilk kitapları yayımlanmıştır.Geçtiğimiz Aralık ayı itibariyle yayımlanan kitap sayısını dört yüze çıkaran Ketebe’nin, kültür-sanat, edebiyat, felsefe, tasavvuf, tarih, ekonomi, sosyoloji, kişisel gelişim ve medya ana kategorileri üzerinden gerçekleştirdiği faaliyeti takdirin ötesinde, yayıncılıkta yeni bir model arayışının berabe...

Kontrollü sosyal hayat terimi tedavüle girdiğinde sanıyorduk ki, sadece ikili ilişkiler geçici bir süre için askıya alınacak, sonra her şey eski haline dönüverecekti.Meğer, sosyal hayatın muhtevası umduğumuzdan çok daha genişmiş ve kontrol denilen şey hanımını kocasından, çocuğunu babasından, torununu dedesinden ayırmanın adı olmaktan öte, gündelik ihtiyaçlar cümlesinden, son derece karmaşık olan sosyal ilişkiler ağının tümünü kapsıyormuş.Sonuç malum, dört duvar arasına sıkışanlar, ihtiyaç duydu...

Kudüs hakkında yeni bir kitaba daha kavuştuk.“Kavuştuk” diyorum çünkü inanç, hatıra ve siyaset bakımından Müslüman zihinlerde her zaman önemli bir yer sahip bulunan Kudüs’ün, İslam tarihlerindeki genel bahisleri aşarak, özel tarihiyle, toplumsal yaşayışıyla, siyaset ve medya gündemindeki hareketliliğiyle, Müslüman sanatları açısından değeriyle daha özel çalışmalara konu olması son on yıla mahsus bir durumdur.Bu bağlamda yapılan her yeni çalışmada, Kudüs’ün zihinlerimizde zaten var olan siyah-bey...

Maurice Merleau-Ponty, en önemli çalışması olan Algının Fenomenolojisi’nde, anlamaya mahkum oluşumuzu dünyalılığımıza bağlayarak, dünya hayatı ve dolayısıyla tarihi içinde adlandıramadığımız bir şeyi yapma ve söyleme imkanına erişemeyeceğimizi belirtir.Ona göre, fenomenolojik dünya, önceki varlığın açığa vurulması değil, varlığın bizzat kendisinin temellendirilmesidir ki, bu esasta dünyanın görülmesinin ve yeniden öğrenilmesinin aracı olan felsefe de, bu temellendirmede dünyanın kendi kendisinin...

Yeni kitapları Ketebe Yayınları arasından çıkan dostum Cemal Şakar, sanatla ilgili yazılarımı, temaları ve tezleri itibariyle kendisiyle istişare ettiğim, ilgili eleştirilerini önemle dikkate aldığım biridir.İslam sanat idaraki/oluşumu esasında burada kaleme aldığım hemen her yazıyla birlikte, beni Müslüman sanatlarının bugünkü sorunlarına da acien eğilmeye çağırır. Haklıdır, çünkü bu manada neyi nasıl konuşuyor olursak olalım, neticede bunları, mevcut melez bilinçten ve dolayısıyla yaralı dirak...

İstanbul’da ikamete başladığım 2002 yılından beri, faaliyetlerini en çok merak ettiğim yerlerden biriydi, Bilim Sanat ve Kültür Derneği (BİKSAD). Çünkü Hattat Hüseyin Kutlu’nun adıyla birlikte anılıyordu hep.Kutlu hocamız ise, işindeki ciddiyeti, imani ve mesleki bir hassasiyetin üzerine inşa etmesiyle maruftu. Bu cihetle tali meşguliyetlerden kaçındığı kadar, popülist eğilimlere itibar etmediği, sanat eğitiminde hüsn-i hattın aslını belirginleştiren bir yol ve yöntem izlediği, tembelliğie ve te...

Adımız insan, unutmak anlamındaki nisyan kelimesiyle aynı kökten geliyor. Unutmamak geçmişe saplanıp kalmak demek. Unutmaksa ancak yaşamakla edinilebilecek tecrübelerin kaybolması; iradenin, örneklerinden yoksunlaşarak ferdileşmesi ve fevrileşmesi! Hasılı unutmakla unutmamak, insani bir paradoksun temel dinamikleri!Gerçi, bizim toplumumuzdaki tarihsel hafızasının on yedi günle sınırlı olduğunu keşfetmiş araştırmacılar. Yani bizim için problem yok; biz unutmak istemesek de on yedi gün sonra zaten...

Kubbetü’s-Sahra’nın iç ve dış yüzeylerindeki hatlar, müstakil bir tezyin uygulaması olarak da nitelenmekle birlikte, mescitte yer almaları bakımından, buradaki ibadete ve duaya esas olan Kur’an’la doğrudan irtibatlı oldukları için, ilâhî kelâmın ses ve söz ile tekrarlanışlarıyla farklı kalıplara dökülerek, ilk formlarını aşıp, mekanın tamamına yayılırlar. Zira Kur’an’ın kırâatı ve tilâveti, onun hattından öncedir. Tıpkı Peygamber Efendimizin kalbinin, vahiy için dünya bilgisinden ve esâtîrden bo...

Kıymetli okurlarımızı, “Her sûfî belli oranda sanatçıdır ama her sanatçı sûfî değildir.” tespitini ilettiğimiz Hülya Küçük tarafından -tetkik-tercüme-metin olarak- dilimize kazandırılan Kuşeyrî ile İbnü’l-Arabî’nin İlm-i Hurûfla ilgili Üç Risâle’sine (Litera Yayıncılık, İstanbul 2020) yönlendirerek dil, yazı, bina, âlem ve yapı(landırma) ilişkisi, diğer bir söyleyişle bir sanatçının tasavvuftan beslenme neden ve sonuçları üzerinde biraz daha duralım: “Velîye mürit, sanatçıya çırak olunur” ibares...

Önceki yazımızı şu cümleyle bitirmiştik: Kubbetü’s-Sahra’nın tezyin ve tezhibindeki tezekkür (hatırlama) insanın unuttuğu ya da hakkında gaflete düştüğü şeye döner: Zâkirleri zikrettikleri şey nedeniyle zikretmek!Kıble mescidinin inşasına kadar mescit olarak kullanılmışsa da, Kubbetü’s-Sahra’nın asıl Mirâc-ı Müşerrefe Kayası’nın İslam eliyle zarflanması maksadıyla yapıldığını tekrar hatırlatarak, birinci galerisinin doğrudan Taş’ın muhafazasına, ikinci galerisinin ise ilk mahfazanın tahkimine yö...

Kubbetü’s-Sahra’daki tezhibin, geometrik uygulamaların İslam sanatlarının ilk programı olduğunu, bundaki ilk hareket noktasının ise Kur’an’da zikredilen meyve ve bitkilere, cennet tasvirlerine ve mikro-kozmos insanın akıl, ilâhî bilgi, ilham yoluyla aklının ve görüşünün yöneldiği makro-kozmosa isnat ettiğini söylemeli, söylemişsek bile bunu ilgili her bahiste yeniden söylemeliyiz. Çünkü bunlar İslam sanatının idraki / oluşumu esasında ikincil değil aslî şeylerdir.Nitekim Oryantalistler, mezkur i...

Müslüman sanatçıyı ve sanat idrakini Kur’an’la ilişkilendirmek, balığı su, arıyı çiçekle ile ilişkilendirmek gibidir. Sudan çıkan balığın, bal yapmayan arının hükmü neyse o sanatçının ve sanatının da hükmü odur.İslam sanatlarının oluşumunu / idrakini araştırma babında Oryantalistler tarafından başlatılan köken, temel, esas arayışında sözü çoğunlukla Kur’an’la başlamaları, önce kendilerine bir konuşma zemini, çıkış ya da hareket noktası oluşturmak içindir.Müslüman sanatçıya ve dolayısıyla Müslüma...

Covid salgınının aşılmaz sandığımız kapıları aşıp evlerimize girdiği günlerden geçiyoruz. Ev kelimesini çoğul kullandım çünkü o sadece “benim oturduğum” evden ibaret değil; akrabamın, dostumun, arkadaşımın, tanışlarımın da evleridir; bizi biz kılan birimlerin içinde toplandıkları bir bütünün adıdır evlerimiz. Bu nedenle evlerimizden gelebilecek yeni bir vefat haberini gerilim içinde beklerken, o haberin bizden de ulaşması ihtimaliyle, “lütfen kulağınız kirişte olsun” diye uyarıyoruz dostlarımızı...

Zemahşerî, Keşşâf’ında, Allah’ın kullarından aldığı üç ahit hakkında şunları söyler:“Birinci ahit, Hz. Âdem’in bütün zürriyetinden alınmış olan ‘rubûbiyeti ikrar ve kabul’ ahdidir. (A’râf 7:172)İkinci ahit sadece peygamberlere mahsus olup, Şûra suresinde (42.13) bildirildiği üzere onlardan ‘risaleti tebliğ etmeleri, dini dosdoğru yaşamaları, dinde tefrikaya düşmemeleri konusunda alınmıştır. (Ahzâb 33:7)Üçüncüsü ise sadece âlimlerden alınan ahit olup, şu âyette ifade edilmiştir: Hani Allah, ‘Kita...

Kozmoloji modern bir kelimedir; 16. yüzyılda matematikçilerle fizikçilerin ortak çalışmalarıyla yön almış, 18. yüzyılda din ve metafizikten tamamen ayrılarak fiziksel, gözlemsel ve keşifsel çalışmalarla bugünkü ad ve tanımını kazanmıştır.İslam’da fiziksel ve gözlemsel çalışmalardan önce tasavvuf / metafizik içinde nazarî / bakışsal olarak yapılanan kozmoloji, âlem tanımıyla ilim sahibi olan yani melek, insan ve cinlere mahsus olarak kullanılmış ve daha çok da insanın kendisini ve Rabbini tanımas...

Müslümanların sanatlarıyla ilgilenenler ve uğraşanlar olarak rahatça kullanageldiğimiz İslam Sanatlarında Estetik terkibi ile iki problemi birlikte yükleniyoruz.Birincisi, ilk ve son tahlilde bir insan işi olan –dolayısıyla asla ve asla kutsal olmayan, sadece ruhsallık üzerinden kutsiyetle muhtemel bir bağ kurabilen- sanat faaliyetimizde, meşruiyet kaynağımızı işimize ad kılarak, dünyasal olanı Din’e ulamak suretiyle, mevcut ya da potansiyel kusurumuzu onun bir parçası haline getiriyoruz.İkincis...

Elmalılı, tefsirinde Mürselat suresinin birinci, üçüncü ve beşinci ayetlerinde geçen urf / urfen; naşîrâti / neşran; zikr / zikran kelimleri hakkında şu bilgileri verir:Urfen, “Hâl olduğuna göre at yelesi demek olan urften müstear olarak, peyderpey birbiri ardınca aralıksız izleme ve uzayıp gitme anlamına gelir. Ki bu durumda ihsan etmek veya tanınmak anlamına gelen urften, ‘urf için, yani tanınması gereken bir iyilik yapılmak, bilinen bir şeyi yeniden ortaya koymak için’ demek olur.Neşran, Yaym...