İngiltere'de yapılan bir araştırmada, atom bombası ve reality şov en kötü icatlar sıralamasında ilk iki sırayı paylaştı. En iyi icatlar listesinin başında ise tekerlek ve internet yer aldı. Tahrip gücü bakımından atom bombası ile aynı kefeye konulan reailty şov; senaryosu olmayan, içinde gerçek karakterleri barındıran, burada yaşanan her şey gerçek mottosuna sahip bir program. 2000'li yıllarda popüler bir furyaya dönüşen türün ülkemizdeki ilk örneği, Haluk Bilginer'in sunumuyla ekrana gelen Sıcağı Sıcağına. Bilginer'in yıllar sonra pişman olduğum tek program dediği Sıcağı Sıcağına, 3. sayfa haberlerini soğukkanlılıkla ekrana taşıyarak zamanla habercilik anlayışını dezenformasyona uğrattı.
Reality şovların atası kabul edilen Big Brother, Biri Bizi Gözetliyor ismiyle TV'de arz-ı endam etmeye başlayıp, gündeme kurulduğunda, takvimler 2001 yılını gösteriyordu. Sunucu, yapımcı, yarışmacı, seyirci herkes açısından henüz BBG'nin ne olduğu, nasıl gelişmelere zemin hazırlayacağı bilinmediğinden 'sosyal deney' olarak kabul gördü. Sosyolojik analiz yapmaya yeterli veriydi BBG evinde yaşananlar.
Türkiye ilk kutuplaşmasını BBG evi vasıtasıyla yaşadı; Eraycılar ve Melihciler diye ikiye bölünerek. Melih fiziki özellikleri ile ön plana çıkarken, Eray ne dediği çok anlaşılamasa da felsefi nutuklarıyla dikkat çekti. Uyguladığı yalnızlaştırma stratejisi ile finale kadar gitti. Eray'ın açtığı yolda ilerleyen reality şov katılımcıları aforizmalarla seyircinin ilgisini her daim taze tutmayı başardı. Sinekten yağ çıkarma peşindeki dizi sektörü, Banu Alkan'lı bir dizide ikiliyi başrolde oynattı ama reytingler müsaade etmedi. Melih fotomodellik yaptı, kaset çıkardı, 'şimdi ne yapıyorlar' galeri haberinin gediklisi olarak hayatına devam ediyor.
BBG'de göründükten sonra kaset çıkaranlar, sunucu olanlar, popülerliklerinin son kullanım tarihi dolana kadar dizi oyunculuğu yapanlar; herhangi bir programda gözükerek 'ekranı fethetme' dönemini başlattı. Yarışma programlarına katılmak 'meslek' haline geldi. Hayatını ekranda pazarlamak isteyenler, geleceğini ekranda inşa etmek isteyenler için bilumum format geliştirildi. Ana Ocağı'ndan Kısmetse Olur'a, Bu Benim Tarzım'dan Big Brother'a, tür fark etmeksizin reality şovlara katılmak arzusunda olan, kaydını yaptırıp sıranın kendisine gelmesini bekleyen bir kitle mevcut. Haklarında “ünlü yarışmacı” haberi yapılacak kadar şöhret sahibi olan katılımcılar o programdan bu programa savruluyorlar.
2001 yılında Biri Bizi Gözetliyor'la başlayan reality şov macerasında, Gelinim Olur musun, Size Anne Diyebilir miyim, İkinci Bahar, Kocam Size Emanet, Benim Kocam Bir Melek, Ünlüler Çiftliği, Damat Beğendi, Bu Benim Şovum, Komşu Komşu, Tadında Aşk Var, İş Peşinde,Krizdeyiz,Yemekteyiz,Master Şef,Survivor, Bambaşka Biri, Sen Yeter ki İste,Ütopya, Bu Benim Tarzım, Kısmetse Olur; Desti İzdivaçla başlayan tüm evlilik programları, sabah şekerlerinin revaçta olduğu dönem Banu Alkan'lı Ahu Tuğba'lı versiyon, yarışmacıları cam evlerde yaşamaya mahkum eden Frame Türkiye ve en son ekrana gelen reality şovların atası Big Brother Türkiye ile döngü tamamlanmış gözüküyor.
Reality şovların ekranda asgari düzeyde yer aldığı bir dönem 'çakma BBG' dahi yapıldı. Ajanslar vasıtasıyla dokuz kızı eve hapseden uyanık, otuz bin lira birincilik ödülü yanında oyunculuk vaadinde bulunmuştu. 24 saat ulusal bir kanalda seyredildiklerini zanneden kızlar; yüksek performans göstermek istiyorsanız dedikodu yapın kavga edin önerisine uymuşlardı, SMS'le gelen oylarla birinci olabilmek için. Sözde yapımcı, tüm Türkiye sizi konuşuyor, gazeteler röportaj yapmak için sırada, kanallar peşinizde diyerek kızları motive etmişti. Kızlardan birinin kaza geçirip hastaneye kaldırılmasıyla patlamıştı balon. Kızlar vaat edildiği gibi 24 saat canlı yayındaydı ama ulusal bir kanalda değil internette!
Gündüz ekranı envai çeşit reality şovdan geçilmezken; yaz boyu yapılan harcamaları basın bülteni vasıtasıyla takip etmemizi sağlayan Big Brother Türkiye; değişen teknoloji, mahremiyet katili sosyal medya, herkesin 'oynanan oyunun' fazlasıyla farkında olması, reality şova yarışmacı göndermemiş hane kalmamasından dolayı ne sosyal deney için uygun ne sosyolojik analiz yapmak için ne de ilk bölümde test edildiği üzere reyting rekorları kırmak için. Aşırı kurgu analiz için gerekli olan verileri imha ediyor. Kendi adıma reality şovları televizyon dünyasının kanaat önderi olarak kabul edilen yapımcıların toplumu okuma şekline vakıf olmak için takip ediyorum. Çünkü bir dönemde televizyonda görülen, ilk görüldüğünde yadırganan 'tuhaf formlar' ilerleyen zamanlarda bildik klişelere dönüşebiliyor.
#Reality şovlar
#Big Brother
#Biri Bizi Gözetliyor
#sosyal medya
8 yıl önce
BBG’den Big Brother Türkiye’ye reality şov döngüsü
Taşkent’in öbür yüzü
Cumhuriyet ideolojisi köylülük üzerine mi bina edilmişti?
Zamanda ve mekânda bir uyanış: Sîdî Ukbe Ulucamii
19 Mayıs’a 10 gün kala…
Uluslararası doğrudan yatırımları çekmek
