Dün, CHP Genel Başkanı Sayın Kılıçdaroğlu Ankara’daki şehit cenâzesine katıldığı sırada bir grubun şiddetine mâruz kaldı. Yazımın esas konusuna geçmeden evvel bu hususta bir şeyler ifâde etmek isterim. Bu saldırıyı kınamak ve Sayın Kılıçdaroğlu’ya geçmiş olsun dileklerinde bulunmak aklı başında ve vicdan sâhibi herkesin borcudur.Video: Yumuşama…Şiddet kördür ve kime, nerede ve kimden gelirse gelsin lânetlenmelidir. Ben de bu köşeden bir fert olarak Sayın Kılıçdaroğlu’ya yapılan provokatif saldır...

Türkiye’nin NATO’lu târihi aslında, onun zihnen ve rûhen tam manâsıyla içine gömülmesi ve yalnızlaştırılmasının târihidir. Bu durum Türklerin târihsel havzalarına da yabancılaşmasıyla neticelenmiştir. O günlerde Atlantik Blokunun ileri karakolu konumuna düşürülen Türkiye’nin yegâne dünyâ algısı kuzeydeki târihsel düşmanı Rusya’dan gelebilecek muhtemel bir saldırıya kilitlenmişti. İçeride ise, bugün artık yine NATO’nun tasarımları olduğu anlaşılan bir sol-sağ kavgasına mahkûm edilmiştik.Video: Çe...

Bir kaç gün evvel, Twitter dünyâsında iki sanatçının tartışmasına şâhit olduk. Popüler bir müzisyen olan Kıraç ile tiyatro oyuncusu Bernâ Lâçin, yabancı dil öğretimi konusunda farklı düşünceleri savundular. Kıraç Bey, yabancı dil öğretiminin bir kültür emperyalizmi oyunu olduğunu ve yurtseverlik icâbı bundan vazgeçilmesi gerektiğini savundu. Bernâ Hanım ise tam tersine yabancı dil bilmenin “dünyâ vatandaşlığı” için olmazsa olmaz bir şart olduğunu, hattâ tek bir yabancı dil öğrenmenin dahi yeterl...

Seçimlerden evvel yazdığım yazıda, neticeler îtibârıyla belirleyici olanın İstanbul olduğunu vurgulamıştım. Dünyâ ne Bursa’yı ne de Adana’yı tanır. Buna Ankara ve İzmir’i de dâhil edebiliriz. Kabûl etmeliyiz ki, dünyânın Türkiye algısını İstanbul oluşturuyor.Video: İstanbul’da aslında kim kazandı?1994’de Ak Parti’nin İstanbul Belediyesi’ni kazanması son derecede kritik bir dönüşümdü. İstanbul, başta merkez sol olmak üzere dâima merkez siyâsetlerden yana ağırlığını koyardı. AK Parti’nin evrimi, m...

Siyâsal liderliğin tuhaf bir niteliği olduğunu düşünüyorum. Bir liderin doğuşu ve yükselişi, boşluklara isâbet eden süreçlerin eseri olarak tecelli ediyor. CHP’nin, uzun zamandır bir liderlik krizi yaşadığı âşikâr. İsmet Paşa ve Bülent Ecevit’ten sonra CHP’nin sayısız “başkanı” oldu; ama bir “lideri” olmadı. Kim olabilirdi ki? Necdet Calp, Cezmi Kartay, Aydın Güven Gürkan, Murat Karayalçın, Altan Öymen mi? Bu isimleri bugün kim hatırlıyor? Hâlbuki şöyle, böyle ; şu kadarlığına veyâ bu kadarlığın...

Türkiye 2019 Mahalli İdâreler Seçimini tamamladı. Aks-i sadâsı ise devâm ediyor. Demokrasinin icâbı olarak neticelere îtirazlar da öyle. Ama az kaldı. İtirazlar neticelendikten sonra herşey yatışacak ve Türkiye’nin hakikî meseleleriyle yeniden yüzleşeceğiz.Video: Kazanırken kaybetmek; kaybederken kazanmakTârihte hiçbir şey mutlak değil. Gelin görün ki zihinler buna uygun işlemiyor. Her tecrübeyi mutlak değerlendirmelere taşımaktan kendimizi alıkoyamıyoruz. “Kazanmak” ile “kaybetmek” kriterleri d...

İstanbul’un en mühim eksiklerinden birisinin müzecilik sahasında olduğunu düşünüyorum. İstanbul’da onlarca müze olması, hattâ yenilerinin de yolda olması bu gerçeği değiştirmiyor.Video: İstanbul’a yakışır bir müzeMüzecilik işi en başta mekânsal bir mesele. Teknik manâda donanımı mükemmel bir müze, mekân îtibârıyla “kenar” sayılabilecek bir yere yapılırsa maksat hâsıl olmayacaktır. Bunun çeşitli misâlleri de var. Bu, şehrin kenar semtlerinin müzelerden nasibini almaması gerekir, şeklinde değerlen...

Her şekillenme (formasyon) aynı zamanda bir bozulmadır(deformasyon). Diyalektik’in icâbıdır bu. Şekillendiğimiz kadar bozarız da. Meslekî şekillenmelerde bunu çok berrak bir şekilde tâkip edebiliriz. Meselâ öğretmenlere bakalım. Nedense öğretmenlerin hatırı sayılır bir kısmı aldıkları meslekî eğitimin gereklerini sâdece mekteplerle sınırlı tutmazlar. Dışarıya, başka mekânlara ve ilişkilere yansıtmaktan çekinmezler. Toplu taşıma araçlarında, bakkalda, manavda, apartman ilişkilerinde; karşılarında...

Türkiye’ye, kısm-ı âzâmının para bırakmayan hippi olmak üzere, hepi topu 900.000 turistin geldiği devirleri kaç kişi hatırlar acaba? 70’li senelerden bahsettiğim hemen anlaşılacaktır. Büyük bir kompleks içindeydik. O devirlerde turizmin gözbebeği olan yerlerden birisi komşumuz Yunanistan’dı. Türkiye’de, ne kadarı nitelikli olduğu meçhûl, toplam olarak 60.000 yatak vardı. Bu da Yunanistan’ın sâdece Rodos adasındaki sayıya karşılık geliyordu. Doğal ve târihî zenginliklerimizden emindik. Gelin görü...

İyimserlik ve kötümserlik, insana has duygulardır. Ömrümüz bunların arasında salınarak geçer. Bu karşıt ve uç durumları bir insanı nitelendirmek çok sık kullanırız. Diğer taraftan, her nitelemenin, bir torna etkisi doğurarak; biraz da nitelendirdiğimiz varlığı düzleştirip eksilttiğini unutmamak gerekir.Video: İyimserlik ve kötümserlik arasında Nitelemelerin “mutlak” değil, “durumsal” olduğunu biliyoruz. Meselâ bir insana “iyimser” demek , o insanın yeri geldiğinde kötümser de olabileceği ihtimâl...

Yeni Zelanda’da, onlarca insanın ölümüne ve yaralanmasına yol açan terör eylemi, başta Müslüman dünyâ olmak üzere, değerlerini ve duygularını kaybetmemiş cümle insanlık âleminde de derin bir yara açtı. Niyetim bu vahşi eylemin gizli bağlantıları üzerine yazmak değil. Zâten bu konuda çok sayıda yazı kaleme alındı. Bu yazılar Çin’in Boeing ambargosu, Huawey kavgası, S 400 meselesi gibi başlıklara oturuyor. Doğru… Eklenecek bir şey yok. Ben burada, daha çok terörün bilişsel ve duygusal etkileri üze...

Liberâl düşünce ile demokratik düşüncenin uzlaşmasının, gerçek hayâtta, kâğıt üzerinde olduğu kadar kolay olmadığını söyleyebiliriz. Bâzı insanların kendilerini “liberâl demokrat” olarak tanımlaması modern dünyâda yaygın olarak gözlenen bir olgudur. Ama bu tanımlama, âdetâ bir koltuğa iki karpuz sığdırmak gibi taşınması son derecede zor olan bir durumdur. Kendilerini böyle tanımlayan insanların, pratik düzlemde ilerlerken, bu iki karpuzun birisinden vazgeçmek zorunda kaldıklarına çok sık rast ge...

Kadın-erkek mücâdelesinin “kültürel” alanda tecesssüm ettiğini biliyoruz. Amakadın-erkek ilişkilerinin, esasta maddî târihsel işbölümünün fonksiyonu olduğunu düşünüyorum. Kültür antropologlarımızdan öğrendiğimiz kadarıyla ana örüntüler anaerkillik ve ataerkilliktir. Aşılmış anaerkillik daha çok göçebe; yaşayan ataerkillik ise daha çok yerleşik hayâtın işbölümlerine karşılık geliyor.Video: Dünyâ tiyatrosunda kadınMaddi işbölümü elbette ki tek başına kalmıyor ve kültürel alana sıçrayarak çeşitli r...

Dünyâda sömürgeciliğin tasfiyesini doğuran iki temel sürecin varlığından söz edebiliriz. İlk akla gelen, elbette sömürgeciliğe karşı yürütülen savaşlardır. Buna, ihtirâzî kayıtlarım olsa da temelde bir îtirazım olamaz. Ama benim daha fazla ciddiye aldığım tesir, sömürgeciliğin mâliyetleriyle alâkalı olandır.Video: Gandhi ve Cinnah’ın izinde olup bitenlerBaşta Birleşik Krallık olmak üzere tekmil sömürgeci güçler, sömürge kurmak ve işletmenin ağır yükleriyle karşılaşınca bu işten vazgeçme temâyülü...

İnanç farklılıklarından doğan düşmanlıkların, ideolojik farklılıklardan doğan düşmanlıklardan çok daha derin ve keskin olduğu kanaâtindeyim. Elimizde ideolojik düşmanlıkların ortadan kaldırılabileceğine dâir somut misaller mevcuttur. Meselâ komünizm ve anti-komünizm arasında Soğuk Savaş dönemlerinde yaşanmış olan ağır ve kanlı düşmanlığın bugün bir karşılığı yoktur. Reel komünizm; yâni pratik komünizm öyle bir çöküş yaşadı ki; anti-komünist olmanın da bir manâsı kalmadı. Târihsel bir veridir bu....

Fırat’ın Doğusundaki belirsizliği gidermeye ve doldurmaya namzet üç senaryo vardı. Bunlardan ilki Türkiye’nin müdahalesi, ikincisi çok uluslu bir askeri yapının kontrolünde tampon bir bölge oluşturulması ve son olarak Arap Birliğinin bölgeye yerleştirilmesiydi. Rusya, en doğrusunun ABD’nin çekilme izlenimi yaratarak doğurduğu sanal boşluğu rejimle doldurmak olduğunu beyân etti. Ama bu ihtimâl, ciddî bir kapasite eksikliği engeline takılıyordu. Bunu aşmanın tek bir yolu vardı. O da PYD ile rejim ...

Şehir hayâtı sâfî düzen demek değildir. Şehir, düzen ve düzensizliklerin çatıştığı bir mekândır. Buna isterseniz “nomos” ile “kaos”un, ister “matematika” ile “fizika”tın çatışması diyebilirsiniz. Eğer bunlardan herhangi birisi şehre galebe çalıyorsa şehir nâmına işler iyi gitmiyor demektir. Eğer düzen, cümle düzensizlikleri bastırırsa; eğer herşey zabt-ı rabt altına alınırsa, şehir hayâtiyetini kaybetmiş olur. Çünkü dinamizm dediğimiz şey düzenlerden değil; düzenin dışında kalan sivil süreçlerin...

Kâğıt üzerinde bir siyâsetçinin başarısını belirleyen en mühim kriterlerin “güvenilirlik” olduğu tespit edilir. Bu, aynı zamanda “tutarlılık” ve “dürüstlük” gibi ahlâkî bir zemine oturtulur. Ben bunun çok da doğru olmadığı kanâatindeyim. Bir siyâsetçi, güvenilir olabilir; ama başarılı bir siyâset yürütemeyebilir. Veyâ tersinden bakalım; güvenilir olmayabilir; ama çok tesirli siyâsetleri hayâta geçirebilir. Reelpolitik düşünüldüğünde bu değerlerin karşılığını bulmak daha da zorlaşıyor.Video: Beli...

Necip milletimizin “okumayan” bir millet olduğunu sık duyarız. Hattâ bunu bir “millî” felâket gibi görenlerin sayısı azımsanmayacak kadardır. Ama bâzı istatistikler hayli düşündürücü. Meselâ dünyâda okuma alışkanlığında 86.sırada olduğumuz tespit edilmiş. Fransa ve İngiltere yüzde 21 ile başı çekiyor. Japonya yüzde 14 ile onu izliyor. Türkiye’de bu oran binde 1 civârında. Lâkin Türk yayıncılığı, dünyâ pazarında 12. sıraya yükselmiş. Son rakamları bulamadım. Ama 2015’de Türkiye’de 544 milyon kita...

Belediye seçimlerine az kaldı. Adayların vaadlerini yegân yegân tâkip etmek mümkün değil. En fazla başta İstanbul olmak üzere , büyük şehirlerin adaylarını, o da bir dereceye kadar tâkip edebiliyoruz. Mücâdele çok siyâsal bir tonda devâm ettiği için ,vaad ve programların ayrıntıları pek de kamuoyuna yansımıyor.Video: Kent estetik’iDikkâtimi çeken bir husus var: Söylenenler daha çok, altyapı hizmetleri ve insanların günlük hayatlarını rahatlatmak konusunda oluyor. Buna îtiraz edecek değilim. Başt...

31 Mart târihinde yapılacak yerel seçimlerin odaklandığı soru bu…Ak Parti ile MHP’nin oluşturduğu Cumhur İttifâkı , “Bek’a” diyor. CHP, İYİ Parti ve SP’nin oluşturduğu Millet İttifâkının cevâbı ise “ekonomi”..İki tez üzerinden çetin tartışmalar yapılıyor.Video: Bek’a mı, ekonomi mi?Biz soruyu biraz değiştirerek meseleye yaklaşalım: Genel seçimlerin “genel”, yerel seçimlerin ise “yerel” kalabilmesi mümkün müdür? Biraz daha somutlaştırarak soralım: Eğer iktidarda olan; yâni bir evvelki genel seçim...

Venezuela üzerindeki baskılar devâm ediyor. Bu baskıların çeşitli boyutları mevcut. Ekonomik ve siyâsal baskılar en âşikâr olanları. Ama bunların berâberinde “entelektüel” baskılar da dikkât çekiyor. Bu, dünyâ çapında bir kampanya. Maalesef Türkiye’de de bunun uzantılarını görüyoruz.Video: Sosyoloji öğrenmek…Entelektüel baskı elbette ,siyâsal ve ekonomik baskılar kadar “acıtıcı” değil. Maduro’ya odaklanan ve abanan bu söylem; tornadan geçmiş, perdahlanmış bir nitelikte. Acıtmıyor belki, ama mide...

Para ve enerji savaşları bütün şiddetiyle sürüyor. Silâh ve uyuşturucu ticâreti terör ağıyla birlikte bu savaşların yaşandığı coğrafyaya yerleşmiş durumda. İşin mantığını akılla açıklamak her geçen gün biraz daha zorlaşıyor denebilir. Hâlbuki pek de öyle değil. Eğer diyalektik perspektiften bakacak olursak, her aklî şeyi kuşatan bir akıldışılık; her akıldışı şeyi yöneten bir akıl olduğu görülebilir. Bu, sermâye ve ona dâir yapıların işleyişinde çok net olarak ortada.Video: Büyük Beyaz…Sermâyenin...

Dünyâ bir değerler aşınmasına gidiyor. Bunun en tabiî neticesinin sosyolojik karşılığıyla kuralsızlık (anomie) olacağı âşikârdır. Değerler, durduk yerde kendi kendilerini aşındıramayacağına göre, onları ne aşındırıyor?Video: Demokrasinin açmazlarıBen buna “ilkesel katkısızlık” diyorum. Bir değeri yaşatacak ve tesirli kılacak olan, değerlerin “ilkeli” işletilmesidir. Eğer, bu kimya bozulur, ilkeler zayıflarsa değerler de tuzla buz olur. Bu boşluğu, değerler hiyerarşisi doldurur. Değerler hiyerarş...