Duke Üniversitesi Davranış Ekonomisi Profesörü Dan Ariely, yaptığı araştırmalara dayanarak, müşterilerin "mantıksız" davrandığı ve bu mantıksızlıkların da belli "sistematiği" olduğu sonucuna varıyor.

Dan Ariely, insanoğlunun psikolojik yanını iyi yakalamış: "İnsan "harikulade bir eser" ve standart ekonomiye rağmen, davranış ekonomisinde insan yanlış karar verebilir" diyor.

*

Seçimin mimarisini "Verdiğimiz kararların bulunduğumuz ortamdan direkt etkilenmesi" diye tanımlayan Dan Ariely, karar verme sürecinde gereğinden fazla seçenek olduğu zaman insanoğlunun kolay olana yöneldiğini ve kimsenin seçmediği seçeneğin karar alma sürecini belirlediğini söylüyor ki doğru gözüküyor.

Karmaşanın insan davranışında ertelemeye yol açtığını belirten Ariely, Para''nın Psikoloji''nde parametre var.

Onları da şöyle sıralıyor:

1-Göreceli algılıyoruz: Büyük alışverişlerde çabuk, küçük alışverişlerde yavaş karar veriyoruz.

2-Ödemenin Sancısı: Tüketimde parayı nakit ödemediğimiz zaman daha kolay harcıyoruz. Nakit sancı yaratıyor.

3-Duygusal Çekim: Tüketim alışkanlıklarımızı duygularımız belirliyor.

4-İnsanlar çapraz kategorileri iyi kıyaslayamıyor: Kategoriler arasında kıyaslama yapmıyoruz.

*

Tüketicilerin, alışveriş yaptığında ücretini hemen ödediğinde keyfinin kaçtığını belirterek şöyle söylüyor: "İnsanların kredi kartından banka kartlarına yönelmelerinin temelinde de bu yatıyor. İnsanlar tüketimlerini hemen ödeyerek, ödeme sancısını çekmek istiyorlar".

Ariely, ödeme acısını şu örneklerle açıyor: "Yemek yediğinizde bunu nakit öderken daha çok acı duyarsınız. Kredi kartıyla ödemek acıyı hafifleştirir. Gemi seyahatindesiniz. Para ödeyeceğinizi bilmek son gününüzü acı içinde geçirmenize neden olur. Yatırımınızı çıkarmak için her şeyi yaparsınız. Fazladan yersiniz mesela."

İnsanlar kredi kartı ile harcama yaparken para ödeme duygusunu daha az hissediyor.

İşte kredi kartı batağının altında yatan psikolojik neden.

Bir okuyucumuzdan gelen Türk Telekom''un Aralık ayı faturasında şunlar yer alıyor:

Size özel; Ocak ayında 29 TL fatura bedelinize ister şehiriçi ister şehirlerarası 2.900 dakikaya kadar konuşma bedava.

Okuyucuya gelen fatura tutarı ne kadar?

Tam tamına 28.99 TL.

Bir kuruşla bedava konuşmayı kaçıran Telekom abonesi kuruşlu faturadan işkillenmiş.

İşkillenmeyecek gibi değil.

Susmayagelmezhayat.com, tebrikler Telekom!

Sıvı yağ üreticisi Aymar, üç büyük gıda markası Çapamarka, Bozkurt Reçelleri ve Vita Yağı satın aldı. Hedefini beş yılda ilk üç olarak belirledi. 3-5 ay içinde kuruyemiş ve kahveye yatırım yapacak

Adamın birinin eşeği, kuyunun birine düşmüş.

Hayvancık saatlerce acı içinde kıvranmış.

Sahibi gelip bakmış ki vaziyet kötü.

Adamcağız köylüleri yardıma çağırmış.

Ne yapsak, ne etsek, nasıl çıkarsak soruları havada kalmış.

Sonunda karar verilmiş ki kurtarmak için çalışmaya değmez.

Tek çare, kuyuyu toprakla örtmekmiş.

Ellerine aldıkları küreklerle etraftan kuyunun içine toprak atmışlar.

Zavallı hayvan, üzerine gelen toprakları, her seferinde silkinerek dibe dökmüş.

Ayaklarının altına aldığı toprak sayesinde her an biraz daha yükselmiş ve sonunda yukarıya kadar çıkmış.

Hayat, bazen bizim de üzerimize abanır. (Ne bazeni, çoğu zaman......)

Toz toprakla örtmeye çalışanlar çok olur. (Tecrübe ile sabittir.... .)

Bunlarla baş etmenin tek yolu, yakınıp sızlanmak değil düşünüp silkinmektir.

Hikayeyi gönderen değerli dostum Ekrem Uca''ya teşekkürler