Meşhur hikayedir: İki köylü sohbet ediyormuş.
Biri sormuş: Milli Piyangodan büyük ikramiye çıkarsa ne yaparsın?
“Bundan sonra sofrada hep soğanın cücüğünü yerim” demiş.
Peki sen ne yaparsın diye sormuş.
Cevap da güzel: Bana bir şey bırakmadın ki!
*
O meşhur Nimet Abla gişesi 3 haftadır kuyruk.
Yılbaşı piyangosunda büyük ikramiyeyi hayal eden yurdum insanı, iskeleye kadar uzanan kuyrukta bilet almak için bekliyor.
Beklerken de muhtemelen kazanacağı büyük ikramiyenin hayalini kuruyor. Kuyruğun etrafında ise onlarca seyyar bilet satıcısı var.
Onlar da kuyruğun çevresinde dolanarak, “
Kısmetin varsa buradan da çıkar
” sözünü tekrarlayarak kuyruktan müşteri yakalamak istiyorlar ama nafile.
Kimse yerinden kıpırdamıyor.
Kuyruktakiler yılbaşı piyango biletini Nimet Abla gişesinden almakta ısrarlı.
“Zaten kadın buradan kazandığı paralarla Mecidiyeköy'de Nimet Abla Camisi de yaptırmış.” “En çok ikramiye de buradan çıkıyor” gibi kendince sebepler üreterek seyyar bilet satıcılarına bakmıyor bile.
*
Bilet kuyruğundaki insanın Ninem Abla gişesi ısrarı ve yılbaşında milli piyango bileti almayı “
Milli mesele
” haline getirmesinin ardında yatan psikoloji nedir?
Milli Piyango'da
büyük ikramiyeyi kazanma ihtimali
normal çekilişlerde
600 binde bir
olurken, bu oran
yılbaşı çekilişinde 10 milyonda bir.
Peki kazanma ihtimali bu kadar düşükken hangi psikolojiyle bilet alıyoruz ve niye “
Belki bana çıkar
” hissini yaşıyoruz?
Nedenini
Üsküdar Üniversitesi Rektörü, Psikiyatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan
şöyle anlatıyor: Şans oyunlarına yönelik merakımız beynimizdeki ödül ve ceza sisteminin çalışmasıyla yakın ilişkili.
İnsan beyninde ödül ve cezayı en çok harekete geçiren şey beklenmeyen ödüllerdir.
Öyle ki beklenmeyen ödüllerin gelmesi kişiye müthiş keyif veriyor. Bunu beklemek de aynı zevki veriyor.
Çıkmasa dahi çıkacak ihtimali kişiyi geçici de olsa mutlu ediyor.
Para bilete değil haz duygusuna veriliyor.
Bir bakıma kumarın nörobiyolojisi olarak bilinen bir mekanizma bu...
'
Bana çıkacak
' hissi zevk veriyor.
*
Bir şey çok arzulandığında o kişide realite körlüğü oluşuyor.
Kişi çıkmama ihtimalini görmüyor ve çıkma ihtimaline odaklanıyor.
Çıkacağına inanıyor.
Yapılan araştırmalar gösterdi ki bir kişi yemek yemeyi seyreder ve hayal ederse, beynin yemek yerken aktif hale gelen bölgesi çalışıyor ve kişiye aynı zevki veriyor.
Piyango biletleri de öyle.
Çıkacak duygusuyla kişi çıkmış zevkini yaşayabiliyor.
*
Bunu tiyatrocular iyi bilir. Tiyatrocu yaşadığı rolü hissederse onu en iyi şekilde yansıtır.
Tiyatroda, oyun eğitiminde bu uygulanıyor. Rolle ilgili duygu çalışması yapılıyor.
Piyangoda da benzer durum oluşuyor, para çıkmış gibi bir haz veriyor, bu lezzet ise kişide bağımlılık yapıyor.
Öyle ki sanal olmasının verdiği acı da büyük oluyor.
Beyne bir bakıma rüşvet veriyor kişi, beyni yanıltıyor.
Avutma psikolojisi
gerçeklerden kaçma psikolojisi
bir anlamda.
Emekten ziyade kişi kolaycılığı seçiyor, bu insanın doğasında olan bir durum.
*
Şans oyunlarında ikramiye kazananları konu alan araştırmalar var.
Kişilerin kurulu düzenleri, evlilikleri, dost ve akrabalık ilişkileri bozuluyor.
Öyle ki eski günleri arar hale geliyor.
Bu parayı sağlıklı yatırıma dönüştürebilen çok az.
Zihinsel ve duygusal olarak parayı kullanamadığı için ruhsal sorunlar yaşıyor.
Zamana bıraktığı ve yaşayamadığı birçok hazzı bir anda yaşamaya kalkıyor, böylece de kişinin zevk ve ödül dinamiği bozuluyor.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan'ın tesbitleri böyle.
*
Eminönü'nden geçerken Nimet Abla gişesinin önünde iskeleye kadar uzanan bilet kuyruğunu görünce
Şener Şen
'
in Milyarder
filmini hatırladım.
Bu bir Amerikan filmi olsaydı, bütün oscarları toplardı.
Bu filmi mutlaka izleyin.
2015 yılında en çok barış ve kardeşliğe ihtiyaç duyduk ama bir türlü savaştan, birbirimize laf yetiştirmekten fırsat bulamadık.
Dilimizde kaldı sadece barış.
2016 inşaallah barış ve kardeşlik yılı olur.
Ne demiş
Abdülhak Hamit Tarhan
: Felaket gibi bir hoca çok az bulunur.
#milli piyango
#Nimet Abla gişesi
#Avutma psikolojisi
#Abdülhak Hamit Tarhan
8 yıl önce
Bilet değil, haz duygusu satın alınıyor!
Türkiye’nin tezlerini kim anlatacak…
Enflasyon ile mücadelede beklentileri kırmak ve fiyat yapışkanlığının önüne geçmek
Cari açık ve Gabar’dan gelecek 3,2 milyar dolar
Küresel savaşın kaçınılmazlığına dâir
Yeni tehditler ve Türkiye’nin kurumsal güncellenmesi
