Clickbait nedir?
Clickbait kelimesinin Türkçe’deki tam karşılığı ‘tık yemi’ anlamına geliyor. Bir haberi okuyucuları istenilen sayfaya yönlendirmek için farklılaştırılmış, anlaşılabilir olmayan, dikkat çekici başlık veya görsellerle oluşturup sunmak olarak biliniyor. Clickbait, haberlerin kalitesini düşüren, anlaşılabilir ve etik olmayan yöntemlerle yapılan ilgi çekmeye odaklı bir yöntem.
Normal haliyle dikkat çekmeyeceği ve tamamının okunmayacağı düşünülen haberlerde başlıklar veya görseller farklılaştırılarak Clickbait oluşturulabiliyor. Örneğin; "Yeni hali görenleri şaşırttı!", "Gözlerinize inanamayacaksınız", "Flaş Flaş!" gibi başlıklarla ve anlaşılabilir olmayan, bulanık, dikkat çekici ya da alakasız görsellerle yapılır.
Clickbait niçin yapılır?
Clickbait’in asıl amacı, bir haberin tıklanması ve okunması için okuyucuyu gerek haberin başlığıyla gerek görseliyle merak ettirmek ve haberin bulunduğu sayfayı ziyaret etmesi konusunda ikna etmek. Okuyucular kandırılmış olma hissine kapılarak bir daha Clickbait haber yapan yayın kuruluşlarının sosyal medya hesaplarını veya internet sitelerini takip etmekten vazgeçebiliyor.
Bu durum da basın yayın kuruluşlarına karşı duyulan güvenin sarsılmasına yol açıyor.
Clickbait örnekleri
Clickbait yapılırken genel olarak başvurulan yöntemlere göre; başlığın açıklayıcı olmaması, başlığın içerikle uyumsuzluğu, tamamlanmayan başlık kullanılması, görselin anlaşılabilir olmaması ve görselin içerikle uyumsuzluğu olarak 5 tane kriter bulunuyor.
Bunlar aşağıdaki görsellerdeki gibi;
2017 Clickbait raporu
dogrula.org ilk defa 2017 yılı için bir Clickbait raporu hazırladı. Toplamda 23 kuruluşun 1150 haberinin incelendiği raporda en az Clickbait yapan yenisafak.com, en yakın rakibinden 2 kat daha iyi bir puan elde ederek birinci oldu.
Rapora konu olan basın yayın kuruluşlarının isimleri alfabetik sıralamaya göre şöyle
Clickbait puanlamasında en düşük puanı alarak en az Clickbait yapan ve habercilik etiği bakımından haberi en doğru şekilde aktaran ilk 5 basın yayın kuruluşunun isimlerinin bulunduğu sıralama ise şu şekilde