Taliban yönetiminde birinci yılını dolduran Afganistan, dışarıda diplomatik izolasyon, içeride ise ekonomik krizin yol açtığı insani dram ve terör olaylarıyla boğuşuyor. Geçen yıl 15 Ağustos’ta iktidara geldiğinden beri yönetiminin uluslararası arenada tanınmasını talep eden Taliban’ın çabaları sonuçsuz kaldı. Bugüne kadar Afganistan’ın yeni hükûmetini hiçbir ülke tanımadı. Asayişin önemli ölçüde iyileştiği ve suç oranlarının düştüğü ülke, kısa sürede ekonomik ve insani krizin girdabına kapıldı. Uluslararası finans kuruluşlarının fonlara erişimi kestiği ülkede yoksulluk ve işsizlik hızla arttı. Aynı zamanda arka arkaya yaşanan terör saldırıları, Taliban yönetiminin başa çıkması gereken bir başka sorun oldu. Son 1 yılda ülke genelinde çoğu DEAŞ tarafından 100’den fazla bombalı ve silahlı saldırı düzenlendi.
Birleşmiş Milletler raporlarına göre, ülke nüfusunun yarıdan fazlası yardıma muhtaç durumda. Benzer şekilde, yetersiz beslenme, kızamık, çocuk felci gibi birçok hastalıkta artış meydana gelirken, sağlık kuruluşları da imkânsızlıklarla boğuşuyor. Türkiye, insani krizin tehlikeli boyutlara ulaştığı Afganistan’da Taliban hükûmetini resmen tanımasa da Afgan halkını hiçbir zaman yalnız bırakmadı. ‘İyilik Trenleri’ ile ihtiyaç sahiplerine insani yardım ulaştırılırken, gerek sağlık gerekse diğer birçok alanda kardeş Afgan halkının yaralarını sarmak için adımlar atıldı.
Hastaneye akın ettiler
Yeryüzü Doktorları ve Sağlık Bakanlığı koordinesiyle gönüllü olarak Afganistan’a giden Doktor Fatih Üstün, ülkedeki sağlık sistemi krizini ve Türkiye’nin çabalarını gazetemize anlattı. Geçen mayıs ayında 9 kişilik ekiple 10 günlüğüne başkent Kabil’e gittiklerini söyleyen Üstün, 40 milyon Afgan’ın en az 25 milyonunun insani yardıma ihtiyacı olduğunu, 18 milyon kişinin ise sağlık sistemine erişemediğini kaydetti. Üstün, ülkede beslenme yetersizliği yaşayan 3 buçuk milyon bebek olduğunu dile getirdi. Afgan halkının Türkiye’den gelen misafirlere yoğun teveccüh gösterdiğini belirten Uzman Hekim, “Türk doktorlar gelmiş diye hastaneye akın ettiler. 700 kilometre uzaktan bisikletle gelenler vardı. Hasta olsun olmasın bizi görmek için sıraya girdiler. Sadece maddi değil manevi desteğe de ihtiyaçları var” dedi.
Menüde su ve ekmek var
Yeryüzü Doktorları gönüllüsü Üstün, Taliban sonrası ülkenin uluslararası fonlara erişiminin kesilmesi nedeniyle yoksulluğun hızla arttığını kaydederken, “Sadece su ve ekmekle gününü geçiren insanlar var. 60-70 yaşında amcalar akşama kadar hamallık yapıp bunun karşılığında 30 Afgani alıyor. Bu da 3 ekmeğe tekabül ediyor. Kadınlar ‘belki biri ihtiyaç sahibi olduğumuzu görür de bir ekmek verir’ diye fırınların önünde bekliyor” dedi. Benzer durumun dünyanın başka bir yerinde olması halinde hırsızlık, yankesicilik ve gasp gibi olayların yoğun şekilde yaşanacağını ifade eden Üstün, Taliban öncesi dönemin aksine, yeni yönetimle birlikte bu tür asayiş olaylarının büyük oranda azaldığını aktardı.
‘ACIMIZI ACINIZ BİLDİNİZ’
Afganistan Taliban yönetimine geçtikten sonra dünyanın her türlü yardımı ve iletişimi kestiğini hatırlatan Üstün, “Diplomatik olarak tanınmayan bir ülkeye Türkiye’den böyle bir destek çok kıymetli. Kendilerini dünyaya anlatmak istiyorlar. Yanlarında olduğumuzu hissettirmemiz lazım” ifadelerini kullandı. Sağlık Bakanı Kalender İbad ile görüştüklerini anlatan Üstün, İbad’ın kendilerine “Bizim için yaptıklarınız çok değerli. Ancak bizim yanımızda olmanız, acımızı acınız, derdimizi derdiniz bilmeniz çok daha önemli. Türkiye’nin desteği bizim için yeterli” sözleriyle teşekkür ettiğini belirtti.