EYT’liler için emeklilik yol haritası

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasa düzenlemesi, TBMM Genel Kurulundan geçmesiyle birlikte Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek ve düzenleme çerçevesinde emeklilik başvurularıyla ilgili süreç başlayacak. İlk etapta yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olmasını sağlayacak düzenlemenin çıkmasının ardından başvuru yapılmasıyla birlikte maaş hakkı da kazanılmış olacak.

EYT emeklilik kapsamı nasıl olacak?

Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. EYT kanun teklifinin içeriğinde şu ifadelere yer verildi:

- 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.

- EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.

- Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.

- Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.

- Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.

- EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.

- Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.

- Emeklilik başvuruları, e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek.

- 5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.

EYT’den emekli olacakların yapması gerekenler

EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak.

Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak. İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek.

Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek. Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak.

EYT emeklikte işverenler ne yapacak?

İşverenler, EYT kapsamındakilerin işten çıkartma işlemlerinde normal emeklilik prosedürlerini izleyecek. Bu kapsamda, işten çıkartmada 8 numaralı kod kullanılacak.

İşveren emekli olan çalışanına hak ettiği kıdem tazminatını ödeyecek. EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek. Öte yandan, EYT kapsamında emekli olanlar, 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanabilecek.

EYT kıdem tazminatının hesaplanması nasıl olacak?

Türkiye'de ilk kez 1936'da çıkarılan İş Yasası ile uygulanmaya başlayan kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az 1 yıldır çalışan işçinin belirli şartlar oluştuğunda işten ayrılırken aldığı toplu ödeme tutarını ifade ediyor.

Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrılırken giydirilmiş en son brüt ücreti esas alınıyor. İşçiye, iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılıyor, bu ödemeden sadece damga vergisi kesiliyor.

EYT kimleri kapsıyor?

EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Toplam 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeyle, 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Yasadan, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler yararlanacak. 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000-5975 arasında kademeli prim gün şartlarını taşıyanlar, 4/b (Bağkur) ve 4/c ( Emekli Sandığı) sigortalıları için de kadınlarda 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl hizmeti olanlar aylık alabilecek.

E-DEVLET üzerinden EYT başvurusu nasıl yapılacak?

Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) gitmeden, e-Devlet üzerinden işlemleri yapmak mümkün. Peki, e-Devlet üzerinden emeklilik başvuruları nasıl yapılır?

Başvuru için gerekenler adım adım şöyle:

1. e-Devlet sistemine giriş yapıldıktan sonra arama kısmına ‘aylık’, ‘emekli’, ‘gelir’ kelimelerinden birini yazdıktan sonra çıkan sonuçlardan ‘gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi’ne tıklanacak.
2. Sonra gelen ekranda ‘yeni başvuru’ sekmesi tıklanacak.
3. Tahsis talep türü olarak ise ‘yaşlılık aylığı’ seçilecek.
4. SSK kapsamında aylık talep edecekler ‘4A SSK’, Bağkur kapsamında ise ‘4B Bağkur’ seçilecek. Sonra altta yer alan ‘başvur’ butonu tıklanacak.
5. TC kimlik numarası, ad-soyad bilgileri ve ikametgah adresi ekrana otomatik geliyor.
6. Maaş ödemesinin yapılacağı banka seçilerek açıklama kısmına bankanın talep edilen şubesi yazılacak.
7. Diğer iletişim bilgileri doldurulacak.
8. ‘Aylık alıyor mu?’ sorusunda da 'evet' ya da 'hayır' cevabı mutlaka işaretlenmeli.
9. Sonraki 'ileri' butonuna basılacak ve 'başvur' butonuna basılarak bilgiler SGK’ye gönderilmiş olacak.

Askerlik borçlanması kimler yapabilir, EYT'de kadınlar ve erkekler için prim gün sayısı kaç olacak?

3600 günü olan EYT'den yararlanır mı?