Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) pazar günü Fuceyra liman kenti açıklarında dört sivil ticari kargo gemisinin sabotaja uğradığının duyurulması bölgedeki gerilimi yükseltti. Dört gemiye sabotaj iddiası, Amerika Denizcilik Dairesi’nin geçen hafta yaptığı, “İran’ın ortadoğuda petrol tankerlerini ve ticari gemileri hedef alabileceğine dair” uyarının hemen ardından gelmesi dikkat çekti. BAE Dışişleri Bakanlığından önceki gün yapılan yazılı açıklamada, 4 sivil ticari kargo gemisinin, ülkenin doğu sahilinde yer alan El-Fuceyra Limanı yakınlarında sabotaja uğradığı belirtilmiş ancak gemilerin ait olduğu ülkelere ve sabotajın ayrıntılarına dair bilgi paylaşılmamıştı. Dün yapılan bir açıklamayla sabotaja uğradığı belirtilen gemilerden ikisinin Suudi Arabistan’a, birinin Norveç’e ait olduğu ortaya çıktı. Fuceyra limanı dünya petrol ticaretinin 5’te 1’inin geçtiği Hürmüz Boğazı’na 110 km uzaklıkta bulunuyor.
ENERJİ GÜVENLİĞİNE TEHDİT İDDİASI
Riyad yönetimi, dün BAE kara suları yakınlarında iki Suudi Arabistan petrol tankerine sabotaj düzenlendiğini açıkladı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid el-Falih yaptığı yazılı açıklamada, iki petrol tankerinin pazar akşamı Basra Körfezi yolunda, BAE kara suları yakınlarında sabotaja uğradığını belirterek, “Pazar günkü bu saldırı, deniz yolu taşımacılığını ve tüm dünyadaki tüketicilerin petrol tedarik güvenliğini tehdit etmeyi amaçlıyor” ifadesini kullandı.
MÜDAHALE ÇAĞRISI
- Suudi Enerji Bakanı, “Uluslararası toplum, petrol tankerlerinin ve deniz ulaştırmasının güvenliğini korumak için ortak sorumluluk almalı” dedi. Tankerlerden birinin petrol yüklemek üzere Suudi Arabistan’ın Ras Tanura Limanı’na gitmekte olduğuna işaret eden Falih’in, sabotajın herhangi bir can kaybı veya yakıt sızıntısı ile sonuçlanmadığını ancak iki geminin yapısında ciddi hasara yol açtığını kaydetmesi, sabotaj girişiminin niteliğine ilişkin soru işaretlerine neden oldu.
TAHRAN ENDİŞELİ
Sabotaj iddiaları sonrası tüm dikkatlerin yoğunlaştığı Tahran’dan ise sabotaj girişiminin soruşturulması ve aydınlatılması çağrısı geldi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, farklı ülkelerden 4 ticari geminin BAE kara suları yakınlarında sabotaja uğramasının “endişe verici” olduğunu belirterek olayın aydınlatılmasını istedi. Olayın gemicilik faaliyetlerine ve geçiş güvenliğine yönelik olumsuz etkilerine dikkati çeken Musevi, “bölgenin güvenliğine zarar vermek isteyenlere, kötü niyetlilerin komplolarına ve dış faktörlerin maceralarına karşı bölgedeki ülkelerin uyanık olması gerektiğini” ifade etti.
YENİ TONKİN KÖRFEZİ Mİ?
Sabotajlara yönelik herhangi bir somut bulgu ortaya konmaması “Tonkin Körfezi” olayını hatırlattı. 1964 yılında, iki ABD savaş gemisinin Kuzey Vietnam’ın Tonkin Körfezi’nde vurulduğu haberi üzerine dönemin ABD Başkanı Lyndon Johnson, Kongre’den Vietnam savaşını büyütecek kararı çıkartmayı başarır. Olayla ilgili arşiv belgeleri ise aslında Tonkin Körfezi’nde böyle bir saldırının hiç olmadığını ortaya koyar. ABD, bir sahte bayrak operasyonu ile Vietnam savaşını başlatmıştır.
ABD BASKISI ARTIYOR
Sabotaj haberinin, ABD’nin bölgede “İran merkezli yüksek tehdit algısı” nedeniyle başlattığı yoğun askeri yığınak ile eşzamanlı gelmesi dikkat çekti. Beyaz Saray geçen hafta ABD uçak gemisi USS Abraham Lincoln saldırı grubunun Basra Körfezi’ne yönlendirildiğini açıklamıştı. Yine 4 B-52 ağır bombardıman uçağı da geçen hafta Katar’a konuşlandırılmıştı. Washington, Basra Körfezi bölgesine Patriot hava savunma sistemi gönderileceğini de açıklarken, USS Kearsarge amfibik saldırı gemisi ve USS Arlington amfibik çıkarma gemilerini de Körfez’e göndermişti.
POMPEO’NUN GÜNDEMİ İRAN
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise bir hafta aradan sonra tekrar Avrupa’ya geldi. Brüksel’de Avrupa Birliği Dış İlişkiler Temsilcisi Federica Mogherini ve İngiliz, Fransız, Alman mevkidaşları ile görüşen Pompeo’nun gündeminde İran’a yönelik yaptırımlar ve nükleer anlaşma olduğu belirtildi. Pompeo bugün de Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergy Lavrov ile biraraya gelecek. Soçi’deki görüşmede konu başlıklarının Venezuela, İran ve Suriye olması bekleniyor.
- Basra’yı terk et uyarısı
- İran Deniz Kuvvetleri Komutanı General Hüseyin Hanzedari, dün, ABD’nin Basra Körfezi’ndeki varlığının sembolik ve faydasız olduğunu söyleyerek, “ABD’nin Basra Körfezi’ndeki süresi dolmuştur ve burayı terk etmelidir” dedi. İran Devrim Muhafızları’nın üst düzey komutanlarından Amiral Hajizadeh de önceki gün, Körfez’deki Amerikan askeri varlığının daha önce önemli bir tehdit olduğunu ama şimdi hedef olduğunu söylemişti. Hajizadeh, “Eğer Amerikalılar bir hareket yaparsa onları başlarından vuracağız” ifadelerini de kullanmıştı. İran Devrim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri Komutanı Ali Rıza Tengsiri ay başında “İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kullanımı kısıtlanırsa boğazı geçişlere kapatırız. İran’ın kara sularını her türlü tehdide karşı savunacağız” açıklamasında bulunmuştu.
