Her yıl 23 Nisan’da Çocuk Bayramı münasebetiyle törenle düzenlenir, kutlamalar yapılır, çocuklar eğlenir... Resmi programlar dışında en çok yapılan faaliyetlerden biri de film izlemektir. Bayram havasının taşıyıcı ayaklarından biridir, film izlemek. Çocuklarla beraber izlemek, sinemaya gitmek seçenek olduğu kadar, salgın sonrası alışkanlıkların getirdiği tercihlerden biri de evde film şenliği düzenlemek gelir. Hemen her ailenin artık mutlaka faaliyet dosyasında yer alan bu etkinlik için izlenecek/izletilecek filmlerin seçimi önemli. Zira zihin ve duygu bakımından gelişim çağında olan çocukların bakış açılarını ciddi ölçüde filmler şekillendirebilir. Oyunlarla birlikte en önemli başlık olan film izlemenin hassasiyetler sebebiyle dikkatle düzenlenmesi gerekiyor. Peki, ama nasıl?
FİLM SEÇELİM AMA NASIL?
Film izlemek, perdede veya ekranda ‘çocuklar için’ denen her şeyi olduğu gibi kabullenmek anlamına gelmemeli. Animasyon, oyun, eğlence, fantastik unsurlar barındıran her yapım çocuklar için ideal olmayabilir. Daha doğrusu, çocukların idealize sınırları toplumdan topluma değişir. Bunu belirleyen elbette çocuğun içinde yaşadığı toplumun normları ve ailelerin bakış açısıdır. Norm meselesini çocuk üzerinde baskı unsuru şeklinde kullanmadan her ebeveynin kurallar ve sınırlarla yaklaşması normaldir. Pedagojik yaklaşım da bunu salık verir. Ebeveyn zaten bunun için vardır.
Çocukları yönlendirecek, onlar adına karar verecek ya da çocukların duygusal ve ruhsal çerçevesine katkı sağlayacak olan ebeveynin film seçimi noktasında dikkat etmesi gereken noktaların altını çizmek gerekiyor.
HER ANİMASYON ÇOCUKLARA UYGUN DEĞİL!
Öncelikle, her çocuk filminin masum olduğunu düşünüyorsanız işiniz zor. Özellikle her animasyon yapım çocuklar için uygun olmayabilir. Animasyon üretiminin merkezi konumunda olan Hollywood’daki üretimler, dünya vatandaşlığı ve evrensel insan standardı başlıklarıyla kapitalist sistemin vatandaş modelini dikte eder. Anadolu insanı ve kültürünün, yaşantısının çok uzağında şeyler iletmesi işten bile değildir. Haliyle, çocuğunuza izleteceğiniz filmi önce kendiniz izlemelisiniz. Ya da güvendiğiniz kaynaklardan yorumları takip etmelisiniz. Elbette Hollywood’da
Anadolu kültürünü yansıtan ya da moda mod uyan yapımlar bulmanız imkansız.
Gerek de yok. Çocuklar başka kültürlere ait içerikleri de izlemeli ve zihinsel, duygusal zenginliğe kapı aralamalı.
FAkat kırmızı çizgileriniz olmalı ve esnetmemelisiniz.
Her animasyonun çocuk filmi olmayacağı gibi animasyon dışı yapımların çocuklara uygun olmayacağı düşüncesi de yanlış. Pedagojik sınırlara dikkat etmek mühim ama bunu yaparken çocuğu hayatın gerçeklerinden uzaklaştırmak da doğru olmaz. Hassas bir terazi elbette. Başarmak da zor. Bu noktada yine güvenilecek kaynaklardan tavsiyeler önemli.
EBEVEYNİN SİNEMA İLE İLİŞKİSİ
Çocuklar için film seçmek durumunda olan ebeveynin esasında kendisi için de film seçebilme durumu olmalı. Yani iyi film izlemeli. Sadece çocuğu için değil, kendisi için de sinemanın ve filmlerin yapıcı unsurunu sonuna kadar kullanmalı. Çağın en etkili aracı olan sinemanın bu maharetini hakkıyla kullanan ve seçilen filmlerin takibi yapılmalı, düzenli izlenmeli.
Film seçerken internetteki listeleri peşinen kabul etmemeli. ‘Tık alma’ adına hazırlanan listelerin birçoğu birbirini tekrar eder ve hassasiyet gözetme noktasında bekleneni veremez. Çocuk ve ebeveyn başlığı her zaman internette rağbet gördüğü için bu unsuru kullanmak isterler. Kendinizi kullandırtmayın. Biraz araştırdıktan sonra güvenilir kaynak bulmak çok da zor değil.
YERLİ YAPIMLAR ÖNEMLİ
Hollywood’un yanında çok fazla üretim mümkün olmasa da yerli yapımların genelde daha uygun olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle son yıllarda animasyon sektörü ülkemizde gelişiyor. TRT Çocuk’un da etkisi ile animasyon üretimler çocuklar nezdinde rağbet görüyor ve bunun sinemadaki yansıması da etkili oluyor. Örnek sayısı iki elin parmaklarını geçmese de yerli yapımları listenizin başına koyabilirsiniz.
Animasyon dışındaki çocuk yapımları da evlatlarımız için ciddi bir seçenek. Ülkemizde çok olmamakla beraber dijital mecraların da etkisi ile üretim çeşitliliği ve sayısı artıyor. Bunlar da takip edilerek çocuklara izletilebilir.
İzleme alışkanlığı çocuklar için tablet ve bilgisayar üzerinden yürüyor. Youtube başta olmak üzere video paylaşım siteleri çocuklar için hem zenginlik hem de tehlike çukuru haline gelebiliyor. Çocukların filmlere ve sinemaya yönlendirilmesi bu açıdan da mühim. Sinema salonu ve beyazperde büyülü etkisinin tadına varan çocuğun izleme alışkanlığı da yaklaşımı da dönüşebilir.
O HALDE FİLM TAVSİYE EDELİM
- Bu kadar uyarı yaptıktan sonra ‘o zaman sen tavsiye’ et diyeceksinizdir. Haklısınızdır da... Üzerimize düşeni yapalım ve 23 Nisan vesilesi ile çocukların izleyebileceği, çocuklarla birlikte izleyebileceğiniz bazı filmleri tavsiye edelim.
- -Wall-E
- -Rafadan Tayfa Göbeklitepe
- -Komşum Totoro
- -Yukarı Bak
- -Ters Yüz
- -Prenses Kaguya Masalı
- -Encanto
- -Yumurcak (Charlie Chaplin)
- -Buz Devri
- -Kaptan Pengu ve Arkadaşları
