ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının en sert cephelerinden biri geçtiğimiz gün Huawei üzerinden açıldı. Google, Huawei kullanıcılarının Android işletim sistemine olan erişimini askıya aldığını açıklaması sonrasında, Çin Yönetimi ve teknoloji şirketlerinden yoğun tepki geldi. Kararın açıklanmasından kısa süre sonra ABD, Çinli Huawei’ye getirdiği ticari sınırlamaları 90 günlüğüne ertelediğini açıkladı. Bu durum Huawei firmasının telefonlarının ve tabletlerinin güncellenmesi için gerekli Amerikan yapımı ürünlerin alınmasına 90 gün için süre vermiş oluyor. Bununla birlikte Huawei, yeni ürün üretmek için lisans onayı olmadan ABD yapımı ürünleri alamayacak.
HUAWEİ'DEN SERT CEVAP
Trump'ın özellikle Çinli teknoloji şirketlerine yönelik yaptırım imaları uzu süredir dile getiriliyordu. Bu hamle ticaret savaşlarında yeni cephe olarak algınlanırken; Huawei kurucusu Ren Zhengfei ABD'nin şirketine yönelik yaptırımları 90 gün ertelemesini önemsemediğini, ABD hükümetinin kendilerini hafife aldığını söyledi. Bunun yanında Çin'in Avrupa Birliği Büyükelçisi Zhang Ming ise ABD'nin Huawei'ye karşı attığı adımlar karşısında Çin hükümetinin boş durmayacağını belirtti. ABD'nin aldığı kararların Huawei'nin 5G alanındaki çalışmaları etkilemeyeceğini belirten Ren "Hiçbir rakibimiz önümüzdeki 2-3 yılda 5G'de bizi yakalayamaz" diye konuştu.
ABD ÇÖKERTME PEŞİNDE
ABD'nin Çinli şirketlerin yasal haklarını ihlal ettiğini vurgulayan Zhang "Çin hükümeti de bu durumda boş durmayacaktır. ABD'nin attığı adımlar tamamen siyasidir. Hükümet eliyle Huawei'yi çökertme hedefi taşımaktadır" dedi. Huawei ABD'li şirketlerden geçtiğimiz yıl 11 milyar dolarlık ekipman satın almıştı. Yapılan yorumlarda ise Çin yanında bu kararın ABD'li şirketlere de zarer vereceği ifade ediliyor. Söz konusu 90 günlük erteleme kararında da ABD'li şirketlerin Trump yönetimini ikna çabalarının etkili olduğu ifade ediliyor. Trump, son yıllarda Çin’İn teknolojide ön plana çıkması ve ABD şirketlerinin bu alanda mevzi kaybetmesinden rahatsız oluyordu. Bu hamle de bu çerçevede değerlendiriliyor.
TRUMP’IN DERDİ DIŞ TİCARET AÇIĞI
ABD’nin, en büyük ticari partneri olan Çin’e karşı verdiği dış ticaret açığı, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 12 azalarak 79,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Geçen yıl ABD’nin en büyük ticaret ortağı olan Çin, bu yılın ilk çeyreğinde üçüncü sıraya geriledi. 2010’da 273 milyar dolar seviyesinde olan ABD-Çin mal ticareti açığı, her yıl ortalama yüzde 5,5 artarak 2018 sonunda 419,2 milyar dolara ulaşırken, ABD, dış ticaret açığının 3’te 2’sini Çin’e karşı veriyor. İhracatının yüzde 7,2’sini Çin’e yapan ABD, ithalatının ise yüzde 21,2’sini Çin’den karşılıyor. ABD-Çin mal ticareti, 2018 sonu itibarıyla 659,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Çin’e negatif etkileri sürebilir
- İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dündar Murat Demiröz, yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı politikaların ABD açısından kısa dönemde iktisadi anlamda faydalı olabileceğini ifade etti. Trump’a göre sermayenin Çin’e kaçmasının üretimi ve istihdamı azalttığını belirten Demiröz, Trump’ın Amerikan firmalarını ülkeye geri çağırarak hem içeride üretimi artırıp işsizliği düşürdüğünü hem de cari açığı azalttığını söyledi. Bu yılın ilk çeyreğine ait ticaret rakamlarının, Trump’ın koruyucu politikalarının sonucu olarak değerlendirilebileceğini ifade eden Demiröz, “Trump, sonuç aldığını gördüğü takdirde bu politikaları daha katı bir şekilde uygulayabilir. Çünkü oy aldığı kesim işçi kesimi... Milliyetçi-muhafazakar olan bu kesimin aynı zamanda gelir seviyesi de düşük. Dolayısıyla Trump’ın politikaları bu kesime fayda sağlıyor” diye konuştu.
- AB’YE KARŞI DAHA YUMUŞAK
- AB ülkelerine karşı uygulanması muhtemel tarife söylentisini de değerlendiren Demiröz, ABD’nin AB’ye karşı tutumunun Çin’e olduğu kadar sert olmayacağını iddia etti. Ticaret savaşlarının Çin’e negatif etkilerinin uzun süre devam edebileceğini belirten Demiröz, “Çin’e etkisi olacaktır fakat uzun dönemde Çin’in ABD’ye karşı dış ticaret fazlası vermeye devam edeceğini düşünüyorum” açıklamasında bulundu.
