İspanya’da Katalanların bağımsızlık için yaptığı yasadışı referandumun ardından başlayan kriz, askeri müdahale eşiğine dayandı. Katalonya Özerk Bölgesi parlamentosu, gizli oylamayla İspanya’dan tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Parlamentonun önünde bekleyenler coşku yaşarken Katalanlar sokaklara döküldü. İspanya senatosu ise Katalonya hükümetini oy çokluğuyla feshederek Madrid tarafından yönetilmesi teklifini onayladı. İspanya Başbakanı Rajoy da Katalonya’da “düzeni sağlayacağız” açıklamasını yaptı. Anayasanın 155. maddesinin işletilmesi teklifini oy çokluğu ile onaylayan senato Katalonya'da 21 Aralık tarihinden erken yerel seçim yapılmasını kararlaştırdı.
Katalonya’da azınlık hükümeti olarak iktidarda bulunan “Junts pel Si” (Evet için Birlik) ittifakı ve ona dışarıdan destek veren aşırı sol görüşlü “Halk Birliği Adaylığı” (CUP) partilerinin sunduğu “cumhuriyet yönetimi şeklinde bağımsız Katalonya devleti ilan edilmesi ve bununla bağlantılı yapıcı sürecin başlatılması” başlıklarındaki karar önerileri parlamentodaki oylamada kabul edildi. “Junts pel Si” ve CUP’un verdiği öneriyle gizli olarak yapılan oylamadan 70 “evet”, 10 “hayır” ve 2 “boş” sonucu çıktı. Oylama sonrası, ayrılıkçı sosyal medya hesaplarından halka “Sokaklara çıkın” çağrısı yapıldı. Son olarak 1934’te Katalonya Cumhuriyeti ilan edilmiş. İlandan sonra bağımsızlık sadece 10 saat sürerken, Barselona’da 43 kişi ölmüştü.
“Catalunya si que es pot” partisi dışında muhalefetteki tüm siyasi partiler protesto amaçlı genel kurul salonunu terk ederek oylamaya katılmadı. Halk Partisinden (PP) milletvekilleri salonu terk ederken genel kurul koltuklarına İspanya ve Katalonya bayrakları bıraktı.
İspanya Başsavcılığı ise bağımsızlık ilanında Katalonya’daki yerel parlamentodaki oylamaya katılan herkes hakkında “devlete karşı ayaklanma” gerekçesiyle suç duyurusunda bulunacağını açıkladı. İspanya’da Senato, Katalonya Özerk Yönetimi'nin 1 Ekim’de düzenlediği bağımsızlık referandumunun ardından Anayasa’nın 155’inci maddesi çerçevesinde alınan kararların uygulanması için toplandı. Başbakan Mariano Rajoy başkanlığındaki hükümet, Katalonya hükümetinin feshedilmesi ve erken seçimlere gidilmesi kararı alarak onay için Senatoya göndermişti.
Türkiye, İspanya'nın toprak bütünlüğüne saygıyı esas gördüğünü açıkladı. Dışişleri 'nden yapılan açıklamada, tek taraflı kararın İspanya anayasası ile bağdaşmadığı belirtildi. Açıklamada, “Anayasal meşruiyeti bulunmayan, gerginliğe ve tırmanmaya yol açabilecek bu tek taraflı kararda ısrar edilmemesini, demokrasi çerçevesinde çözüm bulunmasını temenni etmekteyiz” ifadeleri kullanıldı.
Bağımsızlık ilanının ardından olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulunun aldığı kararları açıklayan İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, vatandaşların geleceklerine karar vermeleri için sandığa gidilmesine acil ihtiyaç duyulduğunu” vurguladı. Rajoy, “Katalonya'da demokrasinin tekrardan sağlanabilmesi için yasal, temiz, özgür bir seçime gidilecektir.” dedi. Hükümet 21 Aralık'ta erken yerel seçim kararı almıştı.
Katalonya’nın bağımsızlık ilanının başta yine İspanya’da bulunan Bask bölgesi olmak üzere, geçen hafta sonu daha fazla özerklik ilan eden İtalya’nın Veneto ve Lombardiya bölgeleri ile, Almanya’nın Bavyera, Belçika’nın Flemens ve İngiltere’de İskoçya ve Kuzey İrlanda’da ayrılıkçı hareketleri güçlendirmesi bekleniyor. Katalan ayrılıkçılığının Avrupa’daki siyasi krizi derinleştirebileceği değerlendiriliyor.
- Rusya'dan mesaj mı gitti?
- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın bir ismin Katalan ayrılıkçılarla görüştüğü iddia edildi. İspanyol El Pais gazetesinin haberine göre Putin’ siyasi yakınlığıyla tanınan Dimitri Medoyev, bu hafta içerisinde Kremlin ile Katalonya arasında bağ kurma amacıyla Barselona’yı ziyaret etti. İspanyol istihbarat kaynaklarından alınan bilgiye göre, Medoyev, Pazartesi ve Salı günü Katalonya’ya resmi ziyaret gerçekleştirdi. İddiaya göre, Medoyev görüşmeleri sırasında, Katalonya ile Güney Osetya ve Abhazya gibi özerk bölgeler arasında olan benzerliklerden bahsederek ortak bir çizgiye dikkat çekti ve “Yirmi altı yıl önce, Güney Osetya halkı kendi devletlerini kurma yolunda aynı belirleyici siyasi adımları attı” dedi. Katalonya ziyareti öncesinde İtalya’daki Veneto ve Lombardiya’ya da uğrayan Medoyev, bölgelerdeki yerel liderlerle bir araya geldi.
Katalonya’nın İspanya’dan tek taraflı bağımsızlık ilan etmesine Avrupa Birliği’nden ilk tepki geldi. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, “AB sadece İspanya’yı muhatap almaya devam edecektir” dedi. Avrupa Parlamentosu ise, AB üyesi ülkelerin Katalonya'nın İspanya'dan tek taraflı bağımsızlık ilanını tanımayacağını bildirdi. Bağımsızlık ilanına bir tepki de AB’den ayrılan İngiltere’den geldi. İngiltere Başbakanlık Ofisi, yasadışı olarak tanımladıkları oylamaya bağımsızlık ilanını tanımayacaklarını duyurdu. NATO’dan yapılan açıklamada da kararın İspanya'nın iç işleriyle ilgili olduğu ifade edildi.
