Tüm Türkiyeyi Muş’a sığdıran yatay mimari projesi: Herkese arsa ve müstakil ev

15:0723/12/2025, Salı
IHA
Rektör Prof. Dr. Fatih Kırışık: - "Ülkemizin yatay mimariye geçmesi konusunda destek olacak politika raporumuzu kamuoyunun bilgilerine saygıyla duyuruyoruz"
Rektör Prof. Dr. Fatih Kırışık: - "Ülkemizin yatay mimariye geçmesi konusunda destek olacak politika raporumuzu kamuoyunun bilgilerine saygıyla duyuruyoruz"

Karabük Üniversitesi (KBÜ) Kamu Politikaları Araştırma ve Geliştirme Merkezi (KAPGEM), "Yatay Mimari Politika Raporu"nu açıkladı. KBÜ Safranbolu Kampüsü Taş Bina’da düzenlenen tanıtım toplantısında konuşan Rektör Prof. Dr. Fatih Kırışık, Türkiye’nin konut ihtiyacına dair ezber bozan veriler paylaştı. Rapora göre; tüm Türkiye nüfusu bahçeli ve müstakil evlerde yaşasa bile, bu yapılaşma ülke yüzölçümünün sadece yüzde 1,1’ini, yani Muş ili kadar bir alanı kaplıyor.

KBÜ Safranbolu Kampüsü Taş Bina'da düzenlenen toplantıda konuşan Rektör Prof. Dr. Fatih Kırışık, KAPGEM'in 9. politika raporunu tanıttıklarını söyledi. KAPGEM'in Türkiye'de son derece önemli bir merkez haline geldiğini belirten Kırışık, "KAPGEM'in 29. politika masasını kurduk. 150 civarında akademisyenimiz, bürokratımız, öğrencilerimiz, özellikle lisansüstü öğrencilerimiz bu politika masalarında düzenli olarak çalışıyor. Fikir ve düşünce üretiyor, çalışıyor, emek veriyor. Ülkemize çok önemli katkılar sağlayacağını düşündüğümüz raporlar üretiyoruz. Türkiye'de hiç yapılmamış çalışmalar, politika raporları oluşturuyoruz. KAPGEM sürekli gelişiyor ve Türkiye'nin en önemli düşünce kuruluşu haline geliyor." dedi.



KAPGEM’in 9. politika raporunun tanıtıldığı toplantıda Rektör Prof. Dr. Kırışık, merkezin Türkiye’de önemli bir düşünce kuruluşu haline geldiğini vurguladı. KAPGEM bünyesinde 29. politika masasını kurduklarını belirten Kırışık, "150 civarında akademisyenimiz, bürokratımız ve lisansüstü öğrencilerimiz bu masalarda düzenli olarak çalışıyor. Ülkemize çok önemli katkılar sağlayacağını düşündüğümüz, Türkiye'de hiç yapılmamış çalışmalar ve politika raporları üretiyoruz." dedi.


"Tüm Türkiye bahçeli evde yaşasa sadece Muş kadar yer kaplıyor"


Yatay mimari denildiğinde genellikle tarım ve orman arazilerinin yok olacağı endişesinin taşındığını belirten Kırışık, yaptıkları bilimsel hesaplamalarla durumun böyle olmadığını ortaya koyduklarını ifade etti. Kırışık, söz konusu hesabı şu ifadelerle anlattı:


"Türkiye yüzölçümüne baktığımızda 783 bin 562 kilometrekarelik bir alana sahibiz. Biz bu alan içerisinde dedik ki; her 3 kişiye 300 metrekarelik bir alan versek. Yani 200 metrekare bahçe, 100 metrekare konut yapılabilecek bir alan. Orada tek katlı yaparsa 100 metrekare, çift katlı yaparsa 200 metrekare, en fazla üç kat çıkabilsin diyelim... İşte böyle bir yerde üç kişi yaşayacak ve 200 metrekare bahçesi olacak şekilde Türkiye'nin tamamına yaysak, Türkiye coğrafyasını ne kadar bir alan kaplıyor diye çalıştık. Hesapladık, Muş kadar bir alan kaplıyor. Muş, Türkiye'nin yüzde 1,1'i. O kadar küçük bir alan."




Rektör Kırışık, hane halkı büyüklüğünün 3,11 olduğu Türkiye'de, mevcut apartman usulü yapılaşmanın bahçesiz olarak yataya yayılması durumunda ise ihtiyacın daha da azaldığını belirterek, "Hani bahçe falan vermiyoruz, sadece şu an apartman usulü, o zaman da Iğdır'a yakın bir alan kaplıyor. Iğdır da Türkiye yüzölçümünün yüzde 0,46'sı." diye konuştu.



"Yatay mimari bir gelişmişlik ölçütüdür"


Dikey yapılaşmanın özellikle çocuklar üzerindeki olumsuz sosyal etkilerine değinen Kırışık, "Şu anda çocuklarımız apartmanda; ‘kızım, oğlum yapma, hoplama, zıplama’ denilerek büyüyor. Enerjisini atamıyor, koşamıyor, temiz havayla buluşamıyor." dedi. Yatay mimarinin dünyada bir gelişmişlik göstergesi olduğunu vurgulayan Kırışık, ABD nüfusunun yüzde 83’ünün, İngiltere nüfusunun ise yüzde 79’unun müstakil bahçeli evlerde yaşadığına dikkat çekti.


Kırışık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yatay mimari konusundaki talimatlarını hatırlatarak, "İnsanımızı hayatın temel problemlerinden uzaklaşabileceği, insanca yaşayabileceği, toprağıyla buluşabileceği, daha çok üretebileceği ve çevresiyle sağlıklı ilişkiler geliştirerek mahalle kültürünü yaşayabileceği bir mimariye kavuşturmak arzusundayız." değerlendirmesinde bulundu.



Nüfusun Yüzde 68'i yüzölçümünün yüzde 1,6'sına sıkışmış durumda


Raporun akademik çerçevesini sunan KAPGEM Kentleşme Politikaları Masası Başkanı ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hatice Selma Çelikyay ise çarpıcı istatistikler paylaştı. TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 67,9’unun "yoğun kent" olarak tanımlanan ve ülke yüzölçümünün yalnızca yüzde 1,6’sını oluşturan alanlara sıkıştığını belirten Çelikyay, bu durumun dengeli kentleşme ihtiyacını doğurduğunu ifade etti. Çelikyay, OECD verilerine göre Yeni Zelanda’da yüzde 83, Avustralya’da yüzde 70 ve Japonya’da yüzde 60 oranında müstakil bahçeli konut kullanımı olduğunu aktardı.


Üniversite bünyesinde politika üretimi ve sosyal inovasyonu birleştiren bir ekosistem kurduklarını da sözlerine ekleyen Rektör Kırışık, Sosyalfest ve KAPGEM’in ardından üçüncü parça olarak "Sosyal İnovasyon Merkezi"ni kuracaklarını müjdeledi.


Toplantıya KBÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Kırışık’ın yanı sıra Safranbolu Belediye Başkanı Elif Köse, rektör yardımcıları, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.


#Muş
#Yatay Mimari
#Müstakil Ev
#Kentsel Dönüşüm
#Şehirleşme
#Konut Politikası
#Bahçeli Ev
#Emlak
#Şehir Planlama
#Arsa