Eskişehir'in Sivrihisar ilçesinde yer alan cami, Anadolu'nun en eski ve en büyük ahşap sütunlu camilerinden biridir. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli yerlerinde bulunan kitabelere göre, ilk defa 1232 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı 1. Aleaddin Keykubad zamanında Emir Cemaleddin Ali Bey tarafından inşa ettirilmiş.
Bugünkü görünümüne ise 1274'te 3. Gıyaseddin Keyhüsrev'in nâiblerinden Abdullah oğlu Eminüddin Mikâil Bey'in yaptırdığı tamirle kavuşmuş. Minaresi 1410'da eklenmiş. Mihrabın 1440 yılındaki onarımda yerleştirildiği, 1245 tarihli minberin de 1924'te yıkılan Sivrihisar Kılıç Mescidi'nden buraya getirildiği düşünülüyor.
İbadet nizamına göre mihraba paralel dikdörtgen plânlı caminin kuzey, doğu ve batı cephelerinde birer kapı bulunuyor. Mermer kuzey kapısında onarım kitabesi yer alıyor. Doğu cephesindeki sade mermer söveli kapının üzerinde de iki onarım kitabesi ve kitabelerin solunda caminin ilk onarımını yapan Mikâil Bey'in stilize edilmiş sembolünün olduğu mermer bir levha yer alıyor. Doğu cephesinde Sölpük Mescidi olarak adlandırılan ve dışa taşkın olan birimin kapısının üzerinde de buraya sonradan yerleştirildiği düşünülen ve yapının Emîr Cemaleddin tarafından 1232'de yaptırıldığını belirten beş satırlık sülüs yazılı kitabe görülüyor. Batı cephesindeki mermer kapı oldukça sade tasarlanmış. Üst örtüsü ahşap tavan olan
ibadet mekânı ahşap sütunlarla mihrap duvarına paralel altı nefe ayrılmış. Sütunlar ahşap konsollarla kirişlere bağlanmış. Ortaya yakın yerde küçük bir aydınlık feneri bulunuyor. Dıştan kiremit kaplı kırma çatıyla örtülü olan cami yakın zamanda kurşunla kaplanmış.
Minare caminin güneydoğu köşesinde Sölpük Mescidi'ne bitişik olarak konumlandırılmış. Tuğladan silindirik gövdeli minare kaidesi üzerindeki iki satırlık kitabeye göre Taymış oğlu Hacı Habib tarafından 1410 yılında inşa ettirilmiş.
Caminin doğu cephesi.
Onarım kitabesinin bulunduğu mermer kuzey kapı.
Batı cephesindeki mermer kapı oldukça sade tasarlanmış.
Doğu cephesindeki sade mermer söveli kapının üzerinde iki onarım kitabesi ve kitabelerin solunda caminin ilk onarımını yapan Mikâil Bey'in stilize edilmiş sembolünün olduğu mermer bir levha yer alıyor.
Caminin doğu kapısı üzerindeki onarım kitabeleri ve kitabelerin solunda caminin ilk onarımını yapan Mikâil Bey'in sembolünün olduğu mermer levha.
Doğu cephesinde Sölpük Mescidi olarak adlandırılan ve dışa taşkın olan birimin kapısının üzerinde buraya sonradan yerleştirildiği düşünülen ve yapının Emîr Cemaleddin tarafından 1232'de yaptırıldığını belirten beş satırlık sülüs yazılı kitabe görülüyor.
Harimin doğusunda yerden yükseltilmiş korkuluklarla harim mekânından ayrılan Sölpük Mescidi.
Üst örtüsü ahşap tavan olan ibadet mekânı ahşap sütunlarla mihrap duvarına paralel altı nefe ayrılmış. Sütunlar ahşap konsollarla kirişlere bağlanmış. Ortaya yakın yerde küçük bir aydınlık feneri bulunuyor.
İbadet mekânının ortaya yakın bölümünde küçük bir aydınlık feneri bulunuyor.
Sivrihisar Ulu Camii, Anadolu'nun en eski ve en büyük ahşap sütunlu camilerinden biridir.
Cami hariminin genel görünümü.
Harimin kuzey ve batı cephelerinde çıkışları ahşap merdivenlerle sağlanan ahşap kadınlar mahfili yer alıyor.
Mihrabın önündeki iki sütunda korint üslûbunda devşirme başlıklar kullanılmış, gövdelerinde oyma ve kabartma olarak yine palmet, baklava, hayat ağacı, halat, zikzak gibi motifler bulunuyor.
Sütunların altı devşirme taş kaidelere oturtulmuş.
1440 yılındaki onarımda camiye yerleştirildiği düşünülen kalıpla yapılmış alçı süslemeli mihrap.
1245 tarihli olduğu belirtilen minberin 1924'te yıkılan Sivrihisar Kılıç Mescidi'nden buraya getirildiği düşünülüyor. Minberin gövdesinde ve kapı kanatlarında kündekâri, korkuluklarında ajurlu süslemeler kullanılmış.
Ahşap minber ve harim.
Ahşap minberden detay
Enine dikdörtgen plânlı harim.
