Rusya ile Suriye arasındaki ilişkiler, Moskova’nın Ortadoğu’daki en önemli müttefiki olan Esed rejiminin 8 Aralık 2024’te devrilmesinin ardından yeni bir aşamaya giriyor. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, İsrail'in ülkesine yönelik başkent Şam'ı vurmaya kadar varan ihlallerini artırdığı bir dönemde, Moskova’yı ziyaret etti. Kremlin’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Görüşmede, ikili ilişkilerin yeniden canlandırılmasının yanı sıra Suriye'deki Rus üslerinin geleceği de ele alındı. Reuters'e konuşan Suriye hükümeti kaynakları, Suriye’nin batısındaki Tartus ve Hmeymim üslerinin durumunu ele alacağını söyledi. Şam'ın bu adımı, artan İsrail ihlalleri ve saldırılarına karşı İslam dünyasından yeterli desteği göremeyen Suriye'nin yeni bölgesel ittifaklar kurarak İsrail'i dizginleme çabası olarak yorumlandı. Türkiye ile askeri koordinasyonunu ve diplomatik ilişkilerini adım adım geliştiren Şam hükümetinin, Rusya ile kuracağı ittifakla İsrail'e karşı caydırıcı gücünü artırmayı hedeflediği değerlendiriliyor.
ORTAKLIK VURGUSU
Kremlin’de, Şara ile yaptığı basına kapalı görüşme öncesi düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Putin, bu ziyaretin olumlu neticeler doğuracağına inandığını kaydetti. Şam hükümeti ile Dışişleri Bakanlıkları aracılığıyla iletişimi güçlendirmeye hazır olduklarını dile getiren Putin, “Kurduğumuz Ortak Komite, yakında çalışmalarına başlayacak. Biz, ortak projelere hazırız” cümlelerini sarf etti. Toplantıda söz alan Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ise yeni hükümetin Rusya ile anlaşmalara saygı duyduğuna dikkat çekerek, “Yeni Suriye’yi tüm dünyaya tanıtmaya ve bölge ülkeleriyle ilişkileri geliştirmeye çalışıyoruz. Rusya bu ülkelerin başında geliyor” dedi. Şara, Rusya ile Suriye arasındaki diplomatik ve askeri ilişkileri yeniden tanımlamak için çabaladıklarını belirtti.
ŞAM GÜVENCE İSTİYOR
Reuters’e konuşan Suriye hükümeti kaynakları ise Şam hükümetinin Rusya’dan “Devrik rejimin kalıntılarını silahlandırmayacağı konusunda garanti almaya çalıştığını” söyledi. Rusya’nın Suriye’deki ordunun yeniden yapılandırılması sürecine de destek olabileceğini dile getirirken, Cumhurbaşkanı Şara’nın, Putin’den 8 Aralık 2024’te Moskova’ya sığınan Beşşar Esed’in yargılanmak üzere iade etmesini isteyeceği bilgisini de verdi.
ÜSLER GÜNDEMDE
Öte yandan, görüşme öncesi bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, Rusya olarak Tartus ve Hmeymim üslerinde kalmayı istediklerini belirterek, “Suriye tarafı da bizim bu üslerde kalmamızı önemsiyor. Oradaki varlığımızdan insani amaçlar için de faydalanabilirler” diye konuştu. Lavrov, Suriye ile olan ekonomik ve askeri anlaşmalarda bazı düzenlemelere gidebileceklerini de sözlerine ekledi.