Motorinde fiyat farkı ithalattan

Türkiye’de mazot ve benzin arasındaki fiyat farkı zaman zaman azalsa da son günlerde 7 TL’ye kadar çıktı. İki akaryakıt türü arasındaki fiyat farkının oluşma sebebi, Türkiye’de üretilen motorin miktarının talebi karşılamaması ve motorinin önemli bir kısmının ithal edilmesi. Dışarıdan alınan ham petrol, Türkiye’deki rafinerilerde işlenerek benzin ve motorin haline getiriliyor. Rafinerilerde işlenen benzin Türkiye için yeterli olurken işlenen motorin yeterli olmuyor. Motorinin benzinden pahalı olmasının nedenlerinden biri olarak ise ithal edilen işlenmiş motorin olarak görülüyor.

BENZİNDE ÜRETİM FAZLA

Bu yılın mayıs ayında, Türkiye’deki rafinerilerde işlenen benzin miktarı 530 bin 966 ton iken, aynı ayda ise benzin tüketimi 269 bin ton oldu. Böylece Türkiye işleme maliyetlerini kendisi gerçekleştirdiği için benzinin ucuz kalması sağlanıyor. Büyük tarım araçları, kamyon, TIR ve iş makinelerinin tamamına yakını motorin ile çalışıyor. Yine bu araçların tamamı yüksek yakıt tüketimi değerlerine sahip makineler. Bu nedenle de motorinin kullanımı artıyor.

TÜKETİM YÜKSELİYOR

EPDK verilerine göre, bu yılın ocak ayında 1,2 milyon ton motorin Türkiye’deki rafinerilerde kullanıcıya sunulacak hale getirildi. Aynı ayda motorin tüketimi ise 1.7 milyon tona ulaştı. Mayısta işlenmiş motorin arzı ise 1.6 milyon tona çıktı. Aynı ayda tüketim ise 2.1 milyon ton olarak gerçekleşti. Ocak ayından bu yana yaklaşık 500 bin ton motorinin işleme maliyetini Türkiye gerçekleştirmediği için motorinin fiyatı döviz ve diğer nedenlerle benzinden yüksek kaldı.

İTHALAT 11 MİLYON TON

Türkiye’de ciddi bir dizel açığı olduğunu belirten ANKASAM Enerji Uzmanı Dr. Cenk Pala, yılda 9 ila 11 milyon ton motorinin ithal edildiğini vurguladı. Pala şöyle devam etti:

• “Benzinde üretim fazlamız var ancak motorin ithal etmek zorundayız. Döviz endeksli olduğu için de farklı fiyatlandırmalar oluyor. Türkiye’nin elinde benzin olduğu için daha hızlı fiyat düşüşleri yaşanabiliyor. Motorinin ithalatının düşürülmesi için yeni rafinerilerde üretim tesisleri kurulmalı ve üretim kapasitesi artırılmalı. Ayrıca bir diğer konu da Paris Anlaşması, iklim değişikliği ve yeşil mutabakat üçgeni. Avrupa yanıcı ve karbon salınımı yüksek olan yakıtlardan kaçıyor. Dizel araçların daha fazla havayı kirletmesi nedeniyle ilk önce dizel yakıtlı araçların üretimine son verilecek daha sonraki dönemlerde de benzinli araçlara son verilerek en kısa sürede elektrikli araçlara geçiş olacak.”

Benzinli araca yönelme var

Bu yılın ocak-temmuz döneminde satılan otomobiller arasında benzinli otomobiller 226 bin 43 aded ve yüzde 70,8 payla en çok satılan tür oldu. Dizel otomobil satışları 54 bin 654 adet ve yüzde 17,1 pay aldı. Hibrit otomobillerin payı ise 30 bin 417 adetle yüzde 9,5 oldu. Otogazlı otomobillerin payı yüzde 1,8 olurken, toplam 2 bin 532 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleşti.

Yüzde 62’si motorin tüketiyor

• Türkiye’de trafiğe kayıtlı araç sayısı, Temmuz 2022 sonu itibarıyla 25 milyon 920 bin 661 adet. Bu araçların yüzde 62’si motorin, yüzde 38’i ise benzinle çalışıyor. Türkiye’deki araçların 14 milyonunu otomobil oluşturuyor. Otomobillerin yüzde 26’sı benzinli, yüzde 27’si dizel, yüzde 25 LPG’li ve yaklaşık yüzde 1’i ise elektrikli-hibrit. Otomobil dışında kalan kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs ve motosikletlerde dizel kullanılıyor.

İKİ AKARYAKITIN ARZ TALEBİ FARKLI

Petrol Sanayi Derneği Genel Sekreteri Köksal Onur İnci, “Hem benzinin hem de dizel yakıtın ana maddesi ham petrol olsa da, motorin ve benzinde uluslararası piyasalarda kendi arz ve talep mekanizmaları içerisinde fiyatları belirleniyor. Uluslararası piyasalarda iki yakıt için de farklı fiyatlar oluşuyor ve oluşan fiyatlar dolar cinsinden alınarak ülkemizde fiyatlandırılıyor” dedi.

Benzine 1 lira 5 kuruş indirim