Bir yılı dolduran 'Türkiye Ekonomi Modeli’nin olumlu etkileri makroekonomik göstergelere yansımaya başladı. Geride kalan süre zarfında üretimi destekleyecek yatırımlar önceliklendirilirken, paradan para kazanmayı esas alan faiz öncelikli politikaların yerine hem istihdam oluşturacak hem de ihracat gelirlerini tırmandıracak olan adımlar atıldı. Bu süre zarfında Merkez Bankası’nın kararlı politikası sayesinde faiz de tek haneye indirildi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye ekonomisinde yaşanan yapısal dönüşüme ilişkin bilgi verdi.
TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜRETİMLE BÜYÜYOR
Nebati, “Alın teriyle artırdığımız milli gelirimizin büyük kısmı artık faize değil yatırıma harcanıyor. Türkiye borçla faizle değil, yatırımla üretimle büyüyor” ifadelerini kullandı. Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, faiz harcamalarına ilişkin bilgi veren Bakan Nebati, 2002 yılında faiz harcamalarının milli gelire oranının yüzde 14,3 olduğunu, bu oranın 2021 yılında yüzde 2,5'e, 2022 yılında ise yüzde 2,3'e kadar düşmesini beklediklerini belirtti. Nebati, 2002'de toplanan her 100 lira vergi gelirinin 85,7 lirasının faiz harcamalarında kullanıldığını, 2021'de 15,5 lirasının ve 2022'de ise yalnızca 13,2 lirasının faiz ödemelerinde kullanıldığı bilgisini paylaştı. 2002'de her 100 liralık bütçe harcamasının 43,2 lirasının faiz ödemelerine gittiğini vurgulayan Nebati, "2021'de 11,3 lirası, 2022'de ise yalnızca 10,6 lirası faiz ödemelerinde kullanıldı. Türkiye borçla faizle değil, yatırımla üretimle büyüyor" ifadesini kullandı.
PAYI YILDAN YILA AZALDI
Nebati, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda ayrıca şunları kaydetti: "Faiz harcamalarına ilişkin bir değerlendirme yapılırken, faiz harcamalarının nominal büyüklüğündeki artış ya da azalıştan ziyade, faiz harcamalarının ekonomideki makro büyüklükler (bütçe, GSYH) ile birlikte ele alınması daha doğru ve karşılaştırılabilir sonuçlar vermektedir. Bu açıdan bakıldığında faiz harcamalarının payının ciddi şekilde düştüğü görülecek.”
GELİRLER İSTİHDAMA DÖNÜŞÜYOR
- 2022 yılında gerçekleşen toplam bütçe harcamalarının yüzde 10,6’sını faiz ödemelerine, yüzde 11,1’i ise kamu yatırımlarına yapıldı. 2001 yılında faizin bütçedeki payı yüzde 51 ile tarihin en yüksek seviyesindeyken bu rakam 2002 tarihinden itibaren gerilemeye başladı. Siyasi istikrar, güçlü görünüm ve makro ekonomik istikrarla kademli olarak düşüşe geçen bütçedeki faiz yükü, 2004’de yüzde 40, 2005’te yüzde 30, 2009’da ise yüzde 20’nin altına indi. Türkiye'nin parası faize giderken, yatırımların bütçeden aldığı pay ise 2001'de sadece yüzde 5,7 seviyesindeydi. İzlenen yatırım ve üretimle büyüme politika ile yıldan yıla yatırımların bütçeden aldığı pay artarken, 2022’de yatırımın bütçedeki payının yüzde 11,1’le faizi geçmesi ile yatırım/faiz dengesinde yeniden lehte bir seyir oluştu.
13 bini aşkın teşvik belgesi verildi
Aralık ayına ait yatırım teşvik belgelerinin açıklanmasıyla 2022 yılının genel tablosu da ortaya çıktı. Aralık ayında 2 bin 62 Ocak-Aralık 2022 döneminde 13 bin 653 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgelerle, 578,6 milyar liralık yatırım gerçekleştirilecek ve 357 bin kişi istihdam edilecek. 2022 ile 2021 karşılaştırıldığında belge adedinin 12 bin 635'ten 13 bin 653'e, sabit yatırım tutarının da 403 milyar liradan 579 milyar liraya çıktığı görüldü. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, rakamların yatırımcıların Türk ekonomisine olan güveninin bir göstergesi olduğunu belirtti. Varank, “Özel sektörü, ekonomik büyümenin lokomotifi olarak görüyoruz. Devletin öncülüğünde özel sektörü destekleyerek yatırımların önünü açmayı sürdüreceğiz” dedi.