Göbeklitepe ritüelleri 102 yaşındaki Ayşe ninenin dilinden belgesel oldu

UNESCO Dünya Miras Listesi'nde ikinci yılını geride bırakan Şanlıurfa'daki "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen Göbeklitepe, kitap, film, dizi ve animasyon filmlerine konu olmaya devam ediyor. Göbeklitepe'de tarihi alandaki ritüelleri konu alan "Göbeklitepe Sakinleri" belgeseli çekildi. Belgesel, ilk görücüye çıktığı 39. İstanbul Festivalinde finale kalmasıyla da dikkati çekti.

Haber Merkezi AA
"Göbeklitepe Sakinleri" belgeseli, 9-20 Ekim tarihleri arasında İstanbul 39. Film Festivalinde finalde yarışacak.

Tarihi ören yeri olan Göbeklitepe, UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girdikten sonra ulusal ve uluslararası birçok yapıma imza atan senarist ve yönetmenin de ilgi odağında olmayı sürdürüyor. Göbeklitepe'de tarihi alandaki ritüeller "Göbeklitepe Sakinleri" adlı belgesele konu oldu.

Göbeklitepe’nin eski sahibi şimdiki bekçisi: Mahmut Yıldız büyük keşfin hikayesini anlattı

12 bin yıl öncesi

Yönetmenliğini Harran Üniversitesi (HRÜ) Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sedat Benek'in yaptığı belgesel, 12 bin yıl öncesine dayanan Göbeklitepe temalı ve 68 dakika.

FOTOĞRAF 11
Göbeklitepe: İnsanlık tarihinin önsözü
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2019'un Göbeklitepe yılı ilan edildiğini açıkladı. Şanlıurfa'da bulunan Göbeklitepe, arkeoloji tarihinin en büyük keşiflerinden birisi olarak değerlendiriliyor. Yaklaşık 12 bin yıl öncesinin inanç merkezi olan Göbeklitepe, bu zamana kadar bilinen en eski yapıttan 7 bin 500 yıl daha yaşlı.

Köy sakinleri de belgeselde

Göbeklitepe köyü sakinleri ile röportajlar yapan Benek, tarihi ören yerinde keşif öncesi gerçekleştirilen ritüelleri 102 yaşındaki Ayşe nineden başlayıp farklı yaşlardaki kişilerin dilinden anlatıyor.

Belgesel ilk görücüye çıktığı 39. İstanbul Festivalinde finale kalmasıyla dikkati çekti. Söz konusu belgesel, İstanbul'daki organizasyon sonrası ulusal ve uluslararası festivaller de yer alacak.

Göbeklitepe’ye kardeş geliyor

Keşif öncesi ve sonrasındaki ritüeller benziyor

Bölgede son bir asırda yaşayan 6 farklı kişi ile Göbeklitepe üzerine yaptıkları röportajlara belgeselde yer verdiklerini aktaran Benek, farklı inanç gruplarının da farklı günlerde Göbeklitepe'de inançları gereği yaptıkları ritüelleri aktardıklarını ifade etti.

Göbeklitepe ören yerinin ortaya çıkışı ve şimdiye olan etkisini aktarmaya çalıştıklarını belirten Benek, şöyle devam etti:

  • "Göbeklitepe'nin aktif olduğu dönemde ortaya atılan ritüeller ile köylülerin, ören yeri keşfi öncesi yaşadığı ritüellerin birbirine çok yakın olduğu belgeselde ortaya çıktı. Bu bağlamda önemli diğer nokta ise bu ritüellerin yakın tarihe kadar devam ettiğidir. Salt bir dilek ağacının anlamından öte ören yerinin keşif öncesi de kutsal bir alan olduğu, mart ayında kutsal sayılan bir dönemde kutlamalar festivaller şeklinde hayvanların dolaştırıldığı, kurbanların kesildiği, bir anlamda tüm yöre insanlarının katılımıyla gerçekleştirilen büyük şenliklerin yapıldığı bir mekan olduğu ortaya çıktı."

Ara Güler’in Göbeklitepe güncesi

Festivalleri dolaşacak

Benek, belgeseli ilk gönderdikleri festivalde ciddi bir karşılık bulmasına sevindiklerini dile getirdi. Göbeklitepe'nin öneminden dolayı belgeselin dikkati çektiğini belirten Benek, şöyle konuştu:

"Bugüne kadar çekilen tüm diziler, filmler ve belgesellerde arkeolojik boyut öne çıkarılırken biz arkeoloji temeline uygun sözlü tarih şeklindeki anlatım biçimini tercih ettik. Belgeselimizde yörede yaşayan insanların sözlü tarih temelinde yaklaşımını ortaya koyduk. Belgeseli, bugüne kadar bu ritüellerin nasıl devam ettiğini ve nasıl yapıldığını sorguladığımız bir yapım olarak insanlığın beğenisine sunuldu. Belgeselimizi yurt içi ve yurt dışındaki festivallere göndereceğiz, karşılık bulacağını düşünüyoruz."

"Göbeklitepe Sakinleri" belgeseli, 9-20 Ekim tarihleri arasında İstanbul 39. Film Festivalinde finalde yarışacak.

FOTOĞRAF 14
Göbeklitepe'ye benzeyen Harbetsuvan Tepesi'nde kazılar başladı
Şanlıurfa'da, Göbeklitepe'ye benzeyen ve heyecan yaratan Harbetsuvan Tepe'de kazı çalışmalarına başlandı. Yine Göbeklitepe'ye benzeyen Karahantepe'den sonra Eyyübiye ilçesinde 2014 yılında keşfedilen ancak kazı çalışmalarına yeni başlanabilen Harbetsuvan Tepesi'ndeki çalışmaları yürüten Prof. Dr. Bahattin Çelik, "Harbetsuvan Tepesi'nde aynen Göbeklitepe'de olduğu gibi tapınak alanları tespit ettik.

FOTOĞRAF 14
Göbeklitepe'den Efes Antik Kenti'ne kadar Türkiye'nin 7 bölgesinden en popüler tarihi noktalar
Coğrafyası ve tarihi ile cennet olan Türkiye toprakları, çağlar boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptı. Bu kadim kültürlerin izlerini taşıyan tüm bu zengin tarihsel ve kültürel miras, binlerce yerli ve yabancı turistin tatil planlarını şekillendiriyor. Göbeklitepe'den Efes Antik Kenti'ne, Aspendos Tiyatrosu'ndan Tarihi Yarımada'ya, Çatalhöyük'ten Ani Harabeleri'ne kadar Türkiye'nin yedi bölgesindeki en iyi tarihi ve turistlik mekanları keşfe çıkmaya ne dersiniz? İşte, Türkiye'nin yedi bölgesinden en popüler tarihi noktalar: