Sosyal medya platformları artan kullanıcı sayıları önemini giderek artıyor. "Digital 2020" raporu verilerine göre, dünya nüfusu 7 milyar 750 milyona ulaşırken mobil telefon kullanıcı sayısı 5 milyar 190 milyona, internet kullanıcı sayısı 4 milyar 540 milyona aktif sosyal medya kullanıcı sayısı ise 3 milyar 800 milyona ulaşmış durumda.
Rapora göre aylık aktif kullanıcı sayılarına bakıldığında Facebook 2 milyar 449 milyon kullanıcı ile başı çekerken onu 2 milyar kullanıcı ile Youtube 1,6 milyar kullanıcı ile WhatsApp, 1,3 milyar kullanıcı ile Facebook Messenger, 1,15 ile WeChat takip ediyor. Instagram'ın 1 milyar kullanıcısı bulunan Instagram 6. sırada yer alırken, son dönemin en çok tartışılan platformu TikTok 800 milyon kullanıcı ile 7. sırada yer alıyor.
İstanbul Medipol Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Hande Gündoğan Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte de sosyal medyanın insanlar için giderek vazgeçilmez bir yere sahip olduğu vurguladı. Gündoğan şunları söyledi:
"İçinde bulunduğumuz pandemi süreci göz önüne alındığında, internet ve sosyal medya kullanımının daha fazla arttığını söyleyebiliriz. Bu artışın en önemli nedenlerinden biri, sosyal medyanın insanların zaman ve mekan fark etmeksizin birbirleriyle bağlantı içinde olmalarına olanak sağlamasıdır.
Yine bu dönemle birlikte hayatımızda yer edinen çevrimiçi eğitim açısından baktığımızda da sosyal medya üzerinden uzman kişilerden eğitim almak kolaylaşmış ve kişilerin bilgilerini geliştirmek adına ilgi alanlarına göre profesyonelleri takip etmesi mümkün olmuştur. Sosyal medyanın bu bahsedilen özellikleri, pandemi süreci öncesinde de geçerli olmasının yanı sıra özellikle bu dönemde daha fazla belirgin olmuştur."
Gelişmeleri kaçırma korkusu sosyal medya kullanımında artışa neden olmaktadır
İnternet kullanıcıları üzerinde yapılan araştırmaya göre her yaştan insanın en az bir sosyal medya hesabı bulunduğuna dikkati çeken Gündoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sosyal medya hayatımıza ilk girdiği zamanlarda bir iletişim aracı olarak kullanılıyorken, artık günümüzde iletişim aracı olmasının yanı sıra bireylerin kendilerini ifade edebilmesinin önemli bir aracı haline gelmiştir. Yapılan bir araştırmaya göre, 30 yaş ve altında olan sosyal medya kullanıcıları için gelişmeleri kaçırma korkusu sosyal medya kullanımında artışa neden olmaktadır. Kişinin içinde bulunduğu ortamın dışındaki herhangi bir olayı kaçırma korkusu olarak tanımlanan gelişmeleri kaçırma korkusu içinde bireylerin sosyal medyada çevrimiçi olmadıklarında arkadaşlarının birbirleri ile iletişim halinde olduğu düşüncesini ve gündemden uzak kalıp dışlanmış hissetme duygusunu ve aidiyet duygusunda eksikliği içermektedir.
Ruhsal anlamdaki olumsuz etkilerin yanı sıra, fiziksel sağlık anlamında da sosyal medyanın yoğun kullanımının olumsuz etkilerini görmekteyiz. Hareketsizliği teşvik etmesine ek olarak, uyku ve yeme bozukluklarına kadar varabilen bir etki alanına sahip olmaktadır."
Sosyal medya kullanımı öncesinde bireylerin görüş ve düşüncelerini sağlıklı aktarma konusunda şu anda olduğundan daha fazla zorluk yaşadıklarını hatırlatan Gündoğan, "Ancak aynı zamanda, yerinde ve zamanında kullanılmadığında bağımlı olma riskini de artıran sosyal medyanın olumlu etkilerinin yanı sıra olumsuz etkileri de olmaktadır. Bu nedenle, sosyal medya kullanımının bağımlılığa dönüşmemesine ve gündelik hayatın çoğunluğunu kaplamıyor olmasına dikkat etmek gerekiyor."
Sosyal medya 'tek başınalığı' ortadan kaldırıyor, yalnızlığı değil
İstanbul Medipol Üniversitesi Uzman Klinik Psikoloğu Sevilay Sitrava ise insanların neden sosyal medya kullandığına dair soruya verdiği cevapta sosyal medyanın birden fazla ihtiyacı hizmet ettiğini anlattı. Sitrava şunları söyledi:
Sosyal medya tek başınalığı engelliyor
Bu olanaklar, insanların çok fazla 'uğraşmadan', göreceli olarak kısa zamanda çok fazla insanla etkileşime girmesini sağlıyor. Her ne kadar bir yanı böyle işlevsel olsa da, bir yanı da bu yapılan sohbetlerin, paylaşımların, ortak fikir noktalarında buluşmaların ne kadar 'sahici' olduğunu sorgulatıyor. En nihayetinde orada paylaşılan yazı dili. Konuşma dili değil. Donuk olan görseller. Canlı konuşmalar değil. Tüm bunlar da insanların gerçekçiliği konusunda soru işaretleri uyandırıyor. Sosyal medya yalnızlığı alıyor mu sorusuna cevap olarak, şunu söylemek gerekir; sosyal medya 'tek başınalığı' ortadan kaldırıyor, yalnızlığı değil. Çünkü sosyal medya üzerinde kurulan ilişkilerin gerçekçiliği üzerine düşünmek gerekir."
Sosyalleşme ihtiyacının her daim önemli olduğuna dikkati çeken Sitrava, Sosyalleşmenin paylaşım ortamı oluşturmak, duyguları ve düşünceleri konuşmak, birlikte aktiviteler yapmak, ortak paylaşım alanı oluşturmak anlamına geldiğinin söyledi.